KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

door J. C. RULLMANN.

IV.

De schitterende brochure van Dr K. maakte aanstonds grooten opgang.

Niemand minder dan Ds D. Chantepie de la Saussayei, de vader der ethisohe richtinig, begroebbe deze inieuwe stem met vreug'de en dankbaarheid. Het was hem een behoefte, de aandacht te vesitigen op deze veelomvattende en welgescihneven brochure, „het grondigste en meest afdoende wat er nog omtrent dez© zaak, die thans zoo vele gemOiöderen vervult en de gansche Hervormde Kerfc in beweging bnengt, het licht zag." „Die auteur is door zijne studie der Gerefoirmeerde torkvaders volkomen bekend niet de beginselen, waarop het. kerkrecht jn de Gereformeerde Kerk rust en beoordeelt daarnaar den kerkrechtelijken toestand der Nederlandsche Hervormde Kerk van het jaar 1816 af tot op dezen tijd. Hij doet dit in den geest, die alleen Itot zulkfe beoordeeling de bevoegdheid geeft, den geest van geloofsgemeenschap met die vaderen." „Ten overvloede", zoo besloot de reciensent zijn aankondiging, „zij er bijgevoegd, dat de auteur mij tërnauwiernood van aangezicht bekend is, en dat hij', discipel der Leydsche school, en aanvankelijk de richting diier school toegedaan, in de zelfstandige taal, die hij hier doet hooren een nieuw' bewijs levert dat de doop' der moderne richting vo^or sommigen heilzaam kan werken en dat er êene orthodoxie bestaat — de auteur schaalt zlich onder de orthodoxe paa-tij — die de vrucht is van zelfstandig onderzoek en persoonlijke ervaring." i> e Vereeniging, Deel XXI, blz'. 654—656.

Deze recensie van Chantepie de la SalSs^ê' heeft op het gemoed vaa Dr K. een diepen indruk gemaakt. i> {.oig, in; JL879, , schreef hij in zijn „Publyak Epistel" '^ali^p^^^^f^an Toorenenbergen, zie Rievisie der Revisi elegende, blz'. 28: .„De la Saussaye was mij verre van o^ngenegen. Mijn •eerste schriftuur liad hij met veel lof aatigekondigd." 'En nog in 1898, Die Heraut, no'. 1062, schreef hij, zie Die Ge me ene Gratie, Deel II, blz. 343, als : een bewijfe van de sohoonè verwachting, die de ethische richting steeds van de Modernen had: „Toen schrijlver dez'es uit ziij'n Moderne periode tot het Koninkrijk van den Z'one Gods wais gekomieiri!, 'betuigde niemand minder dan de overleden hoogleeraar Dé la Saussaye', in publieken geschrifte, dat hij in den overgang van schrijver dezes tot het geloof, de bevestigi'ng !z'ag van wat hij steeds beweerd had, t.w. dat uil den Modernen hoek de nieuwe reciruten voor de heirschareln van den Christus zouden komen."

Ook Da Costa's vriend, Mr H. J. Koene^n, prees in de Stemmen voor Waarheid en Vrede, 1867, blz. 435—438, dein jeugdigen Godgeleerde, die het necht der kerk' zoo uitnemend handhaafd.©. „Het is de vierdieniste van den wakkereen en grondig'eto. jeugdigen geleerde, aan wien wij' de hoogstbelangrijke uitgave der werken van a Lasöo verschuldigd zij'U, en van wiens onvermoeide streven^ in hiet belang van eene grondige studie"onzter kerkgeschiedenis men nog schöO'ne vruchten verwachten mag„ dat hij de • historische feiten in een helder licht gesteld heefty. terwijl hij' teve'ns, en ook hi'erorn z.ijn "wij; hem grooten dank veTSChaldigd, het nog hoogere beginsel, dat in de 'kerk nim'mer de volkssou vtereinitedt gelden mag, maar de eenige en absolute souveïein is Christus, met waarheid en waar-ÉJUghfeW handhaaft." — „De ondergeteekend© heeft in zijn Adres aan de Synode van 1861 inge-' leverd, , geene andere beginselen voorgestaari: Mogenu maar de „orthodoxe partij" algemeen gevoelen, dat zij geroepen is om handelend op te trede'U, 'ein zich tevens inwendig reinigen van de besme'ttingen des vleesches en des geestes, die haar nog vaak te zeer aa'nkleven, .en de-toekomst der Hervormde Kerk zal verzekerd ziju.

En Dr C. Schwartz schneef in "De Heraut, , 26 April 1867, dat bij laan dit kleine geschrift veel waarde hechtte, omdat daarin met bekwaamheid len gematigdheid, 'met ernst en oprechtheid, de beiginselen o-ntwikkeld waren, en de mo'gelijkheid eener scheiding van het kerkgenootschap, (niet te verwarren met de Gereformeerde Kerk), niet zóó-. Zeer gevreesd werd, dat m'ea, daardoor verschrikt, de w.aarheid tei k'ort deed.

Voorts Werd het onderwerp besproken o.p de Ned. Tlerv. Predikantenverga.dering te Utrecht, 1 Mei 1867, zie De Vereeniging, Deel XXI, blz.-824—826. „Inizonderibeid hoorde' mien Dr Kuyper hierover met groote opmerkziaamheid, o.mdat deze blijkens zijn pas verschenen brochure dit onderwerp 'zöer 'gro'ndig langs histo'rischen weg had bestudeerd. Na een leerziame discru'ssie, werd het' voiorstel van Br. Kuyper eenstemmig aangenomen, om dit them.a over drie jaren opnieuw aan de orde te stellen, omdat in het vierde jaar de gemeenten opnieuw uitspraak znllen hebben te doen.'* In den loop der volgende maand ontving Dr K. 'het beroep 'naar Utrecht, waar vele* kerkeraadsleden van zijn opitiedeii de girodtste veryvachtingen koesterden VOOQ: het welzijn der gemeente. Zie Schullier 'tot Peursumi, - ' W e g g e v 1 o t e n e Jaren, blz. 120.

Het Reglement op Art. 23 vindt men afgedrukt in: Stemmen voor W.aarheid en Vrede, 1867, blz. 139—141.

Over het kerkelijk stenirecht zie mein voorts nog •een reeks Heraut artikelen van Dr K. uit 1897, gietiteld: „Verkiezing in het kerkelijke", nrs 1004— 1014; ook: H. H. Kuyper, D'e verkiezing voor het ambt. Leiden, Donner 1900, en .1. D. Du ïoit. Van 'het ambt der ouderlingen en d i aken e n, Pretoria.-Potchefstroom, 'Höveker en Wormser, 1906.

Over de geschié'denis van Art. 23 mijn: D e Strijd voor Kerkherstel, blz. 165—168.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen