De Zomeruitvoering van de Nederlandsche Bachvereeniging.

Johan Schoonderbeek, de stichter van de Ned. Bachvereeniging, heeft in het kleine Naarden meer dan 25 jaar lang 's zomers, wanneer het Gooi door zijn prachtnatuur tal van vacantiegangers lokt, een zomeruitvoering gegeven, die altijd veel belangstellenden trok. ^'.Na het verscheiden van Schoonderbeek heeft zijn stichting, de Ned. Bachvereeniging, het echter niet aangedurfd naast de gewone uitvoeringen, die wel druk worden bezocht, maar ook financieel zeer groote eischen. stellen, deze zomeruitvoeringen te blijven geven.

Verleden jaar werd op 27 Juni in Naarden door de Bachvereeniging ter gelegenheid van haar 10jarig bestaan, Bach's H-moU Messe uitgevoerd. Misschien heeft de belangstelling voor deze uitvoering de vereeniging het besluit doen nemen dit jaar weer te trachten de zomeruitvoeringen in eer te herstellen. Ook nu, bij de uitvoering op Zaterdag 25 Juni in de Groote Kerk te Naarden, werd de H-moll Messe, zoO' vaak als Bach's meesterwerk geroemd, uitgevoerd. Zoo werd op twee manieren het werk van Schoonderbeek voortgezet, ten eerste door het weer hervatten van de zomeruitvoeringen en ten tweede door het uitvoeren van dit belangrijke', maar uiterst moeilijke werk van

den Thomascantor. Immers onder Jolian Schoonderbeek's leiding is reeds een begin gemaakt met de bestudeering van dit werk. De studie moest echter door de ziekte en het overMjden van Schoonderbeek worden onderbroken en is onder leiding van Evert Cornells en nu van Anton v. d. Horst voortgezet, waardoor het mogelijk werd na een tusschenruimte van 15 jaren het werk weer in Amsterdam te doen uitvoeren. Aan den wensch, van verschillende zijden vernomen, om regelmatig, liefst jaarlijks, dit werk te geven, heeft de Ned. Bachvereeniging tot nu toe willen voldoen en het moet gezegd, dat het telkens opnieuw bestudeeren geleid heeft tot dieper doordringen in het werk en in staat heeft gesteld de moeilijkheden nog beter te overwinnen. Want dat dit werk bij uitstek moeilijk is, zal ieder die het ook maar eenigszins kent onmiddellijk toegeven en ook de uitvoerenden moeten geleidelijk, langzamerhand in dit werk ingroeien.

Waar ik in mijn vorige besprekingen een en ander gezegd heb over de wijze van ontstaan en over don vorm en inhoud van het werk, meen ik nu te kunnen volstaan met het noemen vam enkele gedeelten, die bij deze uitvoering mij bizonder getroffen hebben, want telkens weer worden andere schoonheden openbaar bij het aanhooren van zulk een monumentaal en diep doordacht werk.

Allereerst dan de opmerking, dat het niet makkelijk zal vallen in de koorlitteratuur fuga's aan te wijzen, als Bach ze hier heeft geschreven, zoo doorwrocht, zoo kunstig en tevens zoo schitterend van klank, zoo prachtig vertolkend de gedachte, dat geen enkel oogenblik de indruk wordt gewekt van gekunsteldheid; puur muziek vindt men hier, gepaard gaande met een uiterst gecomplioeerden, ' technisch voortreffelijk toegepasten kimstvorm. Wanneer men dan de opdracht leest, waarmee Bach zich tot den keurvorst van Saksen richt en waarin hij zeer onderdanig verzoekt, de muziek „nicht nach der schlechten Composition, sondern nach der welt berühmsten Clemenz mit gnadigsten Augen anzusehen" kan een glimlach moeilijk onderdrukt worden.

Bij de beide vorige uitvoeringen van Bach's Grosse Messe, die ik bijwoonde, kwam de eerste der beide aria's voor bas, die er in voorkomen, niet erg tot zijn recht. Zoowel Denijs als Kloos, die toen de baspartij vertolkten, lag deze aria te laag. Ditmaal werd de eerste basaria vertokt door Jac. Caro en de tweede, die over het geheel belangrijk hooger ligt, door Max Kloos, waardoor beide aria's goed uitkwamen. De eerste aria draagt wel een heel bizonder karakter èn door de lage ligging van de baspartij, waardoor het moeilijk is een goed vertolker te vinden, èn door de begeleiding van de oomo da caccia en de beide fagotten. Heel goed sloot de stem van Caro zich aan bij deze eigenaardige begeleiding, waardoor een voortreffelijk geheel werd verkregen.

Ook de andere soli werden uitmuntend weergegeven door Jo Vincent, sopraan, llona Durigo, alt en Georg Walter, tenor. Bij de duetten bleek, dat deze stemmen samen ook een mooi geheel vormden. De mezzo-sopraan-partijen, die over het geheel nogal laag liggen, werden eveneens door llona Durigo gezongen, wat geen oogenblik den wensch deed opkomen dat een tweede sopraan haar taak zou overnemen.

In het bizonder moet ook gememoreerd de prachtige weergave der vioolsoli in aria no. 22 „Benedictus", waar zoo'n ontroerend schoon geheel werd bereikt en aria no. 23 „Agnus Dei", die ook tot het allerbeste gerekend mocht worden.

Koor en orkest overwonnen glansrijk de tallooze moeilijkheden; hoe machtig klonk de jubel in „Et resurrexit" en bij het breede „In gloria I)ei Patris".

Merkwaardig is de overeenkomst in de wijze van weergave der baspartij van het „Et incarnatus est" en het „Crucifixus"; het is altijd eenigszins gevaarlijk daaraan beschouwingen vast te knoopen, toch lijkt het me niet onwaarschijnlijk, dat Bach hier bedoeld heeft de eenheid in het lijden aan te toonen, het lijden dat begint met de vleeschwording en eindigt bij het sterven en begraven worden. Bij het „Et incarnatus est" valt ook op de streng volgehouden notenfiguur in de vioolbegeleiding, die zoo'n uitstekenden achtergrond geeft voor dit koor.

De Nederlandsche Bachvereeniging en haar leider Anton van der Horst, die uitstekend deze uitvoering leidde, dank voor deze eerste zomeruitvoering, die, zoo hopen we, door nog veel andere zal worden gevolgd.

D. STROO.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen