Candidaten-overvloed.

Enkele maanden geleden sprak ik voor de microfoon der Ned. Chr. Radio-Vereeniging op verzoek in den cyclus „beroepskeuze" over „de toekomst van den gereformeerden theoloog". Natuurlijk kwam daarbij ook ter sprake de overvloed van theologische candidaten onder ons, en de mogelijkheid, om voor hen plaats te vinden. Nog steeds vind ik, dat die nood der candidaten ons aangaat, en ben ik het oneens met het weekblad „Woord en Geest", dat een medewerker de vraag heeft laten stellen, of de candidaten er waren voor de kerk, dan wel de kerk voor de candidaten. Ik blijf dat een dwaze probleemstelling vinden.

Eenigen tijd na het uitspreken van dit radiowoord ontving ik een brief van een belangstellend lid eener gereformeerde kerk, die, in terugslag op wat ik dien avond gezegd had, mij meedeelde, gaarne iets te willen doen in de aangewezen richting. Hij wilde mij gaarne daarover spreken. Zelf had ik evenwel geen tijd, op de aangewezen plaats met dezen briefschrijver te onderhandelen. Ik zou evenwel tijd „gemaakt" hebben, indien mij niet ter oore gekomen was, dat in een bepaalde plaatselijke kerk dezelfde aangelegenheid ter sprake gekomen was, en eveneens gezonnen werd op wegen ter ontkoming aan den nood. Ik heb toen ook, op aandrang van hen, die mij uit deze kerk erover aangesproken hebben, twee dingen beloofd:

a) dat ik hen in contact zou brengen met den schrijver van zooeven;

b) dat ik over de zaak in „De Reformatie" schrijven zou.

Ik beloofde het onder b) vermelde te doen, als ik van de uitkomst van het onder a) toegezegde, en inmiddels ook gebeurde, werk bericht zou gekregen hebben.

Thans blijkt, dat door de H.H. Pirof. Grosheide en Ds J. L. Schouten een actie geopend is, welke bedoelt, in denzelfden geest te handelen.

Dit artikeltje dient nu om: a) allereerst aan de bovenbedoelde personen mee te deelen, (het is voor mij de kortste weg), dat mij thans een afzonderlijk aan de orde stellen van de zaak hier ongewenscht lijkt, omdat we anders versnippering krijgen; b) hen te verzoeken, zich te wenden tot Ds J. L. Schouten, correspondentie-adres van bovengenoemde commissie, c) de zaak nog eens onder de aandacht van het gereformeerde volk te brengen.

Naschrift. Verleden week bleef dit artikeltje ter drukkerij liggen. Sinds heeft het zijn actualiteit verloren; Ds Boerkoel heeft reeds over de zaak geschreven, en meegedeeld, dat ook uit de kerk van Watergraafsmeer (boven door mij bedoeld) pogingen zijn opgekomen, die tenslotte ge­

leid hebben tot overlegpleging met Ds Schouten. Zooeven kreeg ik weer een brief erover uit Voorburg. Mag ik ook dezen schrijver dus naar Ds Schouten verwijzen? Het is beter, dat alles in één. hand blijve.

.---'^„Hoogeschool".

Dr W. A. van Es schrijft in Geref. Kbl. Leeuwarden, "dat de naam „Theologische Hoogeschool" verwarring zou veroorzaken tusschen universiteiten en kerkelijke seminariën.

Op welke seminariën hij het oog heeft, weet ik niet; ik vermoed, dat Dr van Es aan roomsche denkt. De Gereformeerde Kerken althans hebben geen seminarie; zou iemand dit meenen, dan dienden haar tegenwoordige hoogleeraren voor ontslag te worden voorgedragen, want niet één van hen geeft onderwijs, zooals^ het voor een seminarie verlangd wordt. En de lezers van het kerknieuws weten, dat de curatoren niet denken aan een voordracht voor ontslag.

Overigens begrijp ik het niet goed. Brengt de benaming Technische Hoogeschool, Handelshoogeschool, Landbouwhoogeschool dan óók verwarring tusschen universiteiten en b.v. een polytechnisch „seminarie"? De wetgever denkt er anders over. Het woord „hoogeschool" is van het woord „universiteit" zeer duidelijk in bepaalde naams-verbindingen afgegrensd. De benaming Theologische Hoogeschool zou juist duidelijk uitdrukken, dat eenerzijds geen universiteit bedoeld was en anderzijds iets, dat in wezen anders is, dan in Apeldoorn b.v. bestaat. D air heeft men een vorming, die aan de adspirant-leerlingen slechts de primi-tiefste eischen stelt voor de toelating, voorts een soort van uit de verte een deel van het gymnasium volgend onderwijs gegeven door de eigenlijke docenten, die voor hun vakken geen enkele wettelijke bevoegdheid bezitten en nog enkele kerkelijktheologische lessen ten behoeve van de Chr. Geref. Kerk.

Maar dat is iets totaal anders, dan de Theol. Hoogeschool te Kampen geeft.

Juist de naam „'School" is verwarrend. De naam „Hoogeschool" zou de verwarring bij sommigen helpen wegnemen.

K. S.

Over Gandhi.

In „Opbouw" schrijft ds F. Dijkema:

Gandhi en het Christendom^ door Dr J. N. Sevenster.

Uitgave van de Erven F. Bohn N.V., Haarlem. Prijs ƒ5.—.

Dit werk — de door Teylers Godgeleerd Genootschap bekroonde prijsvraag — is waard om voor de lezers van Opbouw besproken te worden. Zoowel de persoon van Gandhi als zijn beginselen oefenen niet alleen in Indië maar ook verre daar buiten op duizenden een groote aantrekkingskracht uit. Het is echter moeilijk om zich van hem, van zijn leer, van zijn strijd een juiste voorstelling te maken. Het is de groote verdienste van Sevensters boek, dat hij in het eerste gedeelte van zijn boek (blz. 9—106) Gandhi bijna voortdurend zelf aan het woord laat om ons zijn beginselen te laten uitleggen: hoe de grondslag van al zijn denken en doen zijn godsdienstig geloof is en voor hem religie en ware moraal onafscheidelijk met elkander verbonden zijn. Zijn godsdienst is 't Hindoeïsme. Maar hij acht dezen godsdienst niet den éénig waren. „Voor ons allen bestaat er slechts één God of wij Hem door de Koran, den Bijbel, de Zendavesta, de Talmud of de Gita vinden, en Hij is de God der waarheid en der liefde." Boven de verscheidenheid van voorstellingen kan de band met God aanwezig z ij n. Gandhi is overtuigd, dat de wetten van gedrag en moraal, neergelegd door de grootste godsdiensten der wereld, practisch gelijk zijn. De waarde van een godsdienst moet beoordeeld worden naar de zuiverheid van zijn aanhangers. Aanbidding van God veronderstelt levensheiliging.

'In dit citaat spatiëerde ik een volzin. Ik geloof, dat men beter doet, de zaak om te keeren: volgens Gandhi beteekent de „band met God", de mystieke unie met wat bij hem God heet, het boven de „verscheidenheid van voor-

stellingen" uitgegaan zijn. Wie bij God is, is boven de tegenstellingen van ja en neen, goed en kwaad, dichtbij en ver, verheven; hij rust in de eenheid van het al. Vandaar dan ook^ dat een naam. ook een naam voor God^, er niet meer toe doet. En dat het zoowel de God van de Hindoes, als die van de Christenen heeten kan. Wat ligt in een naam?

Meer hierover kan men lezen in mijn: Zur Begriffsgeschichte des Paradoxon, de paragraaf over de oostersche mystiek.

Dat deze opvatting in volkomen strijd is met het christendom, behoeft natuurlijk geen betoog.

Men komt tot de gemeenschap met „God", Boeddha, etc. door de „meditatie". Denk b.v. aan de maan-meditatie; de afstand tusschen de maan en mij verdwijnt, tenslotte verdwijnt de maan in mij, want de tegenstellingen, óók van „dichtbij" en „ver" verdwijnen. Hetzelfde geldt van het boogschieten. Dat is geen sport, zooals in onze wesLersche ongelukswereld, maar een vorm van godsdienstige meditatie. De geoefende^ vergevorderde meditator komt tot zóó'n „religieuse" hoogte in de „Versenking", de meditatie, dat — gelijk bij de maanmeditatie — tenslotte de afstanden, de begrippen „nabij" of „ver" verdwijnen. Vandaar dan ook, dat het „doel" niet meer „ver" , „af" is, doch met den schutter één. De pijl vliegt dan ook niet, maar rust; beweging is gelijk aan (Stilstand, alles is één. Het paradox van de „vliegende pijl in rust" is veel dieper dan door den Griek Zeus in hel oosten opgesteld. En het is icr een g e 1 o o f s sLuk, nü nog. Het „doel" is met den schutter één, de pijl vliegt niet, maar blijft, waar ze is. Dat komt er van, als Boeddha door iemand schiet.

Toen eens een europeër dit boogschieten leeren wilde, icn het maar niet laten kon, te „mikken", „aan ite leggen", d.w.z. uit te gaan — als westerling — van de gedachte, dat „nabij" en „ver" toch heusch échte „tegenstellingen" waren, zei de leermeester tot hem: als gij dan niet aan Boeddha denken kunt, die door u schieten moet, denk dan, meditatief, dat Christus door u zal gaan schieten.

Dat kon die leeraar zeggen, omdat bij hèm alle „tegenstellingen" weg zijn, ook die van „ver" en „nabij", ook die van Boeddha en Christus.

Zulke dingen liggen er achter, als men van deze Uebergegensatzlichkeit hoort spreken bij Hindoes en Boeddhisten, en andere oostersche mystici.

En daarom is het zoo'n ongeluk, als iemand, die vaak op een christelijken preekstoel staat, en dan over de tegenstellingen heel anders praat, achter zulke half begrepen, maar in werkelijkheid toch eigenlijk aan ons westersch denken vreemd gebleven oostersche boven de tegenstellingen uitvoerende mystieke thesen aan komt dragen met zijn syncrelistisch: halleluja, voor den vrede. Hij begrijpt het niet; hij maakt alleen maar ongelukken.

Dezelfde ellende heeft men bij Stanley Jones, hoewel die natuurlijk van den anderen kant begonnen is.

R. S.

Baron v. Lynden v. Hoistwaerde ontkent de Christelijkheid der N.S.B.

Van verschillende zijden is de aandacht gevestigd op een circulaire, gezonden aan zeer veel ook gereformeerde personen en organisaties door Baron V. Lynden v. Horstwaerde. Hij pleitte daarin voor de N. S. B. en nog wel het een en ander. We hebben er hier over gezwegen; wel deed ik in „De Bazuin" een enkele kantteekening bij zijn missive, die me zeer verward scheen.

Thans schrijft dezelfde auteur een ingezonden stuk aan „Ons kerkblad" (Rijswijk etc). Daarin treft mij deze uitspraak: „Dat de N. S. B. door haar eisch van „dienst en offer" christelijk zou zijn, heb ik nooit beweerd. Zij kan zulks ook niet, waar zij het geheele volk vertegenwoordigt".

Dit laatste is een fictie. Maar wat eraan voorafgaat, heeft onze instemming.

Gerei. Apologetisch-Thetisch Tijdschriii. K. S.

Men schrijft ook aan ons: In October a.s. zal het eerste nummer verschijnen van „Horizon", Geref. Apologetisch-Thetisch Tijdschrifl, uitgegeven op initiatief van het Verbond van Evangelisatie-Commissies van Geref. Kerken in Nederland.

De bedoeling van dit tijdschrift is om niet alleen apologetisch, maar in hoofdzaak zelfs zuiver thetisch te laten schitteren den rijkdom van de Geref. levensvisie. Medewerking is toegezegd door prof. dr G. Ch. Aalders, dr J. van Andel, dr J. H. Bavinck, dr K. Dijk, dr W. A. van Es, A. de Graaf, prof. dr F. W. Grosheide, dr W. J. Kolkert, A. Kuiper, dr S. O. Los, prof. dr A. Noordtzij, dr J. F. Reitsma, prof. dr J. Ridderbos, prof. dr K. Schilder, dr W. J. A. Schouten, prof. dr A. Sizoo, prof. dr G. J. Sizoo, dr J. Veldkamp, prof. dr D. H. Th. Vollenhoven, prof. dr J. Waterink, dr G. Brillenburg Wurth, terwijl de redactie gevormd wordt door dr K. Dijk, ds T. J. Hagen, dr J. F. Reitsma, dr G. Brillenburg Wurth en ds A. de Bondt. Dit blad zal den vijftienden van elke maand verschijnen in een handig formaat van minstens 24 pag. De abonnementsprijs is zoo laag mogelijk gesteld op f3 per jaar. Voor verspreiding is de prijs per vier exemplaren f9 per jaar. Het adres voor opgave van abonnementen is: Firma Judels & Brinkman, Choorstraat 47 te Delft, (voorzoover deze niet vroeger zijn opgegeven aan ds J. R. Goris te Apeldoorn). Het voorloopig adres voor correspondentie over dit blad is: Ds A. de Bondt, Cronesteinkade 4 te Leiden.

K. S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen