BOEKBESPREKING

Dr K. Dijk, „Kerk en Politiek". — T. Wever, Franeker, 1945.

Terwille van den uitgever, deze brochure van 61 blz. aankondigende, kunnen we kort zijn. Schr. zelf veklaart „wat van positief-christelijke zijde meermalen gezegd is, nog eens voor ons volk te willen herhalen" (7). Dat is ook gebleken. Helaas komen allerlei gangbare vergissingen mee. „De kerk heet gebouwd o'p het terrein der religie" (9); en dat is dan een „bijzonder gebied Gods, het gebied van religie en geloof" (7). Zij „openbaart zich zichtbaar naar buiten" (10); en ook dit dan weer op een „terrein van die openbaring" (11); ze .„openbaart voorts „zich" óók buiten „het" instituut in het christelijke leven" (11) De pluriformiteit wordt natuurlijk geaccepteerd (13), al weet nog niemand, wat dat is bij een zich al of niet „openbarende" grootheid.

Het tooverwoord „zich openbaren" wordt hier ook op den staat toegepast (28); ook de staat heeft al een „insti tu(t)aire openbaring", net als de kerk (28). Nu gaat de kerk openbaar worden en haar arbeid verrichten op het grondgebied van den staat (28). Het gebied der kerk evenwel is ook weer de gemeenschap der heiligen (29); dat van den staat is het terrein der burgerlijke gemeenschap (29). Wat „gemeenschap" hier beteekent, wegt ik niet. Voorts' moeten we „den staat" eerbiedigen (28).

Natuurlijk hooren we ook weer de bekende klanken van de kerk „als" organisme (zooals de belijders-sicA organiseeren in haar (!) politieke vereenigingen èn „als instituut", het instituut moet dan het organisme controleeren, dat het zich niet in overmoed aan de rechten van het instituut vergrijpe; een kerk „als" dit houdt dus zichzelf „als" dat onder controle ; wat maar goed is, mits het dan leidt tot het verloochenen van heel die onderscheiding (kerk ALS organisme etc). Want als we nu ook eens gaan beginnen met den staat „als" organisme te onderscheiden van den staat „als" instituut? Het recht daartoe kan ons niemand meer ontzeggen (als n.l. de onderscheiding zelf recht van bestaan heeft inzake de kerk). In dat geval krijgen we den staat als instituut, controleur over den staat als organisme: het spel begint van voren af aan. En de menschen, die den staat als organisme vormen, vinden dan voor een deel zich ook weer terug in e kerk als organisme, benevens en nu vult u zelf

maar in. Vermelden we eindelijk nog, dat promptelijk .ook de figuur der gemeene gratie weer op het appèl verschijnt, dat kerk en staat beide dan ook nog in Gods herscheppende genade in Christus hun uitgangspunt vinden, terwijl de staat dan ten overvloede in de gemeene gratie zijn oorsprong neemt, (snapt u het? ) en dat < ^e providentie een niet-bijzondere praedestinatie heet, — nu, dan is genoeg gezegd, om aan lezers, die in de laatste jaren hebben meegeleefd, duidelijk te - maken, dat wij met dit werkje niets weten aan te vangen, en — als we het woord „aanvangen" serieus bedoelen —• ditzelfde van iedereen gelooven. Die afstand tusschen schrijver en ons (d.w.z. onze meelevende menschen) is te groot; we zijn wel heel snel van elkaar afgegroeid, synode of geen synode. Deze schrijver geeft tegenwoordig dogmatiek aan de studenten die aan de synodocratische professoren zich verbonden hebben. In èèn ruk is de klok teruggezet, en — ze is van slag. Geen wonder dat de examenstof dogmatiek is herleid tot een klein beetje van wat er eerst was.

K. S.

Joachim Hess, organist en klokkenist te Gouda. „Luister van het Orgel" „Beschrijving van een nieuw en uitnemend orgel in de St. Janskerk te Gouda." „Dispositiën der merkwaardigste Kerk-Orgelen, "

Dit drietal werkjes, dateerend uit 1772—1774, heruitgegeven bij J. A. H. Wagenaar te Utrecht en verzorgd door iLambert Erné, mogen aangemerkt worden als voor orgelisten practisch, voor orgelbouwers leerzaam, ' voor órgel-historici onmisbaar en voor orgelbelangstellenden zeer lezenswaard.

• Jan Zwart — herdruk. Fantasie. „Een vaste Burg is onze God" — Bureau van uitgave Nederlandsche Orgelmuziek, Zaandam.

Bij het vierde eeuwfeest der Hervorming, in 1917 zag Jan Zwart's Fantasie over het Lutherlied het licht en daarmede het eerste boek der serie Nederlandsche Orgelmuziek, die weldra een vaste plaats op de orgellessenaars iimam.

Het tijdstip van de, deze maand te herdenken, 400sten sterfdag van den Wittenberger Hervormer maakt de heruitgave wel bijzonder actueel.

Moge de eere Gods en de stichting der gemeente er rijkekelijk mede gediend worden.

Zw. Jr.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen