KERKELIJK LEVEN

EEN EERSTE STAP TER AFSNIJDING VAN HEREENIGING.

„Alle dingen eerlijk en met orde".

Zonder daarbij op exegetische kwesties in te gaan heeft de „synode", die ons uitwierp, bij herhaling tegen ons den bijbeltekst gehanteerd: „laat alle dingen eerlijk en met orde geschieden". Zij doelde daarmee op de (Sscipline der synodocratische hiërarchie, die echter de goddelijke orde voor de kerk grondig verstoort. Het orde-roepen der orde-verstoorders kon ons dus niet ontroeren, — alleen maar verwonderen en ergeren.

Intusschen behield het bijbelwoord zelf zijn kracht. En het wordt noodig, elkaar daaraan te herinneren.

De nieuwe synode toch van de voormalige Gereformeerde Kerken is bijeen geweest — de oude is nooit gesloten bij mijn weten — en is thans reeds aan haar tweede pauze toegekomen.

Ze is nog al eens revisie-synode genoemd. Men heeft ettelijke malen gezegd: maak u nog niet vrij, want in '46 komt immers de revisiesynode? Dat er al revisie geweest was, lei geen gewicht in de schaal. Het zou ditmaal : ? e v i s i e worden!

Maar de synode is haar tweede pauze ingegaan, zonder dat er van revisie ook maar een spoor te bekennen is. Men kwam in Januari bijeen; thans zijn er sinds de opening der vergadering al weer meer weken verloopen, dan vroeger meestal een normale synode noodig had om kant en klaar te komen.

Hoewel de rivisie-synode dus nog geen zier aan openbare revisie gedaan heeft, staan toch de bladen al vol met berichten over een (naar het heet) b e - langrijken stap tot herstel der kerkelij ke eenheid.

Aangezien nu zonder revisie geen enkele stap in dezen „belangrijk" wezen kan, is het goed, het hoofd koel te houden, en eens het terrein te verkennen.

Daar zijn verschillende redenen voor.

Allereerst de samenstelling der synode. In den voorzittersstoel een lid van het uitwerpende moderamen. De man, die door Dr, , den Hartogh is ten tooneele gevoerd, als God dankende voor de uitwerping van ondergeteekende. Blijkens dit dankgebed acht hij dus de in diens „procedure" gevolgde „rechtsregelen" nog altijd goddelijk. Wie er zóó over denkt, kan, zoolang dat duurt, geen revisie begeeren. Dan: aan dezelfde moderamentafel Dr J. Hoek. Ook al belast door zijn synodaal verleden. Men zegt, dat nog een derde lid van 't oude moderamen eraan toegevoegd is. Hoe 't zij — de samenstelling geeft te denken. Voorts zijn er verscheiden felle „synodalisten" ter vergadering, die heusch nog over Remoristrantisme enzoovoort , loopen te peinzen. Benevens enkele schorsings-adviseurs in plaatselijke kerken en anderen, die de heele vrijmaking blijkens publieke uitlatingen maar een psychopathenzaakje vinden. Benevens — niet te vergeten — de professoren, die het euvel van 1944 op hun geweten hebben. Van deze vergadering willen we de betering des levens eerst zien, eer we haar gelooven.

Vervolgens zijn er onder de synodocratische leiders meer dan één, die rondloópen met de boodschap: , desnoods mogen al die bezwaarden en vrijgemaakten weer terugkomen (!) en dan preeken zooals ze willen, maar die en die — en dan volgen enkele namen — in geen geval. Bij zoodanige mentaliteit is het goed, uit zijn oogen te zien.

Verder — en dat is het pijnlijkste — tot nu toe ontbreekt in de kerkelijke vergaderingen de rechte lijn. We hebben voor deze klacht herhaaldelijk onze gronden — feitenmateriaal — gegeven, en komen daar niet op terug. We wijzen alleen maar op het ééne feit, dat men anderen heel kalm laat doen, wat in ons geval werd aangemerkt als grond voor schorsing, d.w.z. voor toepasselijk-verklaring van kerkorde-artikelen, die hen betreffen, die a f s n ij - dingswaardige zonden openlijk bedreven.

Bedenkt men daarbij, dat de propaganda steeds feller, de situatieteekening (b.v. in het blad van Ds Toornvliet) steeds onzakelijker en onjuister wordt, de processen worden aangemoedigd en doorgezet, en de klachten over k e 11 e r ij steeds driester worden, dan blijft de eisch gebiedend: uitkijken, en niet de feiten veronachtzamen of kleuren.

Welnu, de feiten geven tot op heden nog geen enkele reden tot gerustheid. We noemen enkele punten.

lo. Volgens persverslag (Trouw, 13 Febr. '46, blz. 2, kolom 4) heeft de synodale commissie inzake de eenheid verklaard, dat naar haar oordeel de synode moet komen tot , , een nieuwe formuleering der in 1905 en 1942 beleden waarhede n."

Dat houdt dus in:

a. dat in 1905 en 1942 waarheden zijn b e - leden. Het waren dus waarheden. En hun afkondiging was belijdenis. Als dat waar is, moeten ze dus blijven staan. Aan beleden waarheden mag men niet raken. De nieuwe formuleering zal dus z a k e 1 ij k geen tittel of jota ervan mogen prijsgeven. De redactie zal kunnen veranderd worden, maar de zaak zelf niet. Is dat meenens, en dat moeten we toch gelooven — dan blijft dus alles

bij het oude. Dan is er een belangrijke stap gedaan om de hereeniging voor goed te verhinderen;

b. tevens houdt het gezegde in, dat men dus nieuwe formules zal willen indienen voor:

aa. supra- en infralapsarisme (1905); bb. eeuwige rechtvaardigmaking (1905); cc. onmiddellijke wedergeboorte (1905); dd. veronderstelde wedergeboorte (19Ó5 en 1942);

ee. twee naturen van Christus (1942); ff. algemeene genade (1942); gg. genadeverbond (1942); hh. zelfonderzoek (1942); ii. pluriformiteit der kerk (1942, de vorige

synode moest dat punt nog afhandelen, maar we hoorden er nog niets van);

jj. onsterfelijkheid der ziel (1942).

Dat zijn dus 10 punten. Hoe lang zal dat allemaal duren? Over de laatste is zes jaar gestudeerd. Over de pluriformiteit nu al 10 jaar (sinds 1936, en nog is men ginds niet klaar). En dan die kwesties van 1905, de punten aa—dd. Als de eenheid op die nieuwe formuleering wachten moet, dan zal 't wachten lang kunnen duren.

Maar de commissie wil n u de synode doen komen tot een nieuwe formuleering (kolom 4). Daarna (kolom 5) zal, naar haar meening, moeten gesproken worden met ons, en met de Chr. Geref. Kerk.

Het wordt dus — als we de krant kunnen vertrouwen — haastwerk, ook al blijft de nieuwe synode zich weer continueeren tot ik weet niet hoelang. En' het wordt weer uitbreiding der confessie. Ook wordt het zakelijke handhaving van wat uitgesproken is. Maar wat hebben we daaraan? Dit is geen belangrijke stap naar de eenheid, doch naar de fixeering van de breuk.

Tenzij het krantenverslag in alle essentieele dee-, len onjuist is. • ,

Maar waarom krijgen we dan geen betere verslagen?

2o. Met het bovenstaande komt overeen, dat ook de commissie — welker rapport aan de publicatie onttrokken werd, hetgeen o.i. wijst in de richting van een geen ongelijk willen bekennen —• bij monde van haar rapporteurs verklaard heeft handhaving van 1905 nie't tebestrijd e n. Alleen maar een nieuwe formule? Eén van beide: die formule bevat^zakehjk de oude „beleden waarheden" (maar dan blijven we in de moeite) of ze neemt daaruit een gedeelte weg (maar dan moeten zij, die de binding aan de oude weigerden, in eere hersteld worden). Tenzij men weer het kunst-stukje uithaalt dat we ons met schaamte herinneren van enkele vorige gelegenheden, men hield de oude vast maar gaf een nieuwe formule, waarmee men naar het heette, de oude mocht „interpreteeren", al interpreteerde ze deze ook helemaal niet. Laat ons hopen, dat tot deze onwaarachtigheid niet weer worde toevlucht genomen.

3o. Opmerkelijk is, dat van de commissie elf conclusies zijn voorgesteld (ik weet niet, of ze ook alle zijn aangenomen) terwijl slechts vier ervan voor publicatie zijn vrijgegeven. Zeven van de elf kennen we dus niet. Een reden te meer om op te passen. Wij verstaan deze geheimhouding in kwesties van openbaar belang niet, zelfs niet, indien ze slechts voorloopig bedoelt te wezen.

4o. Uiteraard hangt voor de beoordeeling van den eventueelen vredeswil der synode er alles van af, of men inzake 't kerkrecht en de dusgenaamde tuchtoefeningen zal komen tot terugn e m i ng. Men vergete niet, dat hier zeer ernstige zaken in geding zijn. Het loopt in die schorsingen om hetgeen gedaan IS door de heengezondenen en buiten het Rijk Gods geplaatsten. Honderd nieuwe formules in de kwesties van 1905—1942 zouden nog altijd voorbijgaan aan de belangrijke vraagpunten, die met die schorsingen en afzettingen samenhangen. Het zijn evenzeer als de kwesties van 1905—1942 zaken de leer betreffende. Zou de synode die schorsingen etc. handhaven, terwijl ds door haar in Gods Naam weggezondenen of buiten het kerkverband geplaatsten getoond hebben, in hun houding te blijven volharden, dan zou daarmee gebleken zijn, dat zij wel wil b^j elkaar houden wat nog onder haar leiding zich schaart, en ook wel graag de bezwaarden en vrijgemaakten zooveel mogelijk wil losweekèn van de ambtsdragers, die zij hebben erkend als b 1 ij v e n d belast met de roeping van Christus' wege, doch die ambtsdragers zelf niet wil erkennen. En daarmee zou dan alleen maar gepoogd zijn, hen prijs te geven aan het verraad van wie tot nu toe zich met hen één voelden, of dit openlijk toonden.

Het staat niet aan ons te gissen, wat men in feite wil. Voor ons besef staat vrijwel alles op losse schroeven, zoolang niet bekend is, wat men dogmatisch enkerkrechtelijk wil. Wij weten zonder eenige twijfeling, dat er ginds voor­ aanstaande figuren zijn, die tot geen prijs h e r- roeping willen. Zouden zij het „winnen", dan is opzettelijk de weg tot werkelijke hereeniging hunnerzijds afgesloten.

Wij bUjven dus ons houden aan de feiten. Het eenige vaststaande feit, dat ons uit de verslagen duidelijk werd, is dit, dat men sprak van de in 1905—'42 BELEDEN WAARHEDEN en daarvan uitging als van een axioma. Dit feit wijst op een belangrijken stap tot verhindering van de eenheid. Gaat men in dat spoor verder, dan zal steeds duidelijker worden, dat men geen revisie en geen werkeUjke hereeniging wil. Het eerste en tot nu toe e e n i g e| vaste punt, dat uit de nevelen van krantenverslagen tastbaar naar boven komt, is voor wie nuchter denkt, ontmoedigend geweest. En teleurstellend. En afwijzend tegenover ons. Een duidelijke handhaving van het synodale doen, dat zoo bitter onheil bracht. Wordt deze eerste stap niet ongedaan gemaakt, dan is de teerling andermaal geworpen, niet door ons, doch door de „revisie-synode".

Hoe het zij: eerst geve men een klaar geluid inzake de dogmatische en kerkrechteMjke zaken. Laat alle dingen, ook in betrekking tot eventueele samensprekingen, eerlijk en met orde geschieden.

N. B. Zie ook het artikel van M a r n i x in dit nummer.

BIBLIOTHEEK THEOLOGISCHE HOOGESCHOOL.

Gaarne vraagt het Comité van het Bibliotheek-fonds voor de Theologische Hoogeschool der Vrijgemaakte Kerken Uw aandacht.

Eind Januari werd dit Comité opgericht met het doel de Vrijgemaalrte Vrouwen gelden bijeen te doen brengen voor onze Tlieol. Hooge§chool, met als speciale bestemming — de uitbreiding der Bibliotheek, waaraan zoo'n dringende behoefte bestaat. Het is zeker niet noodig U te overtuigen van de noodzakelijldieid van een goede bibliotheek voor onze Theol. Hoogeschool, die momenteel zoo goed als geheel ontbreekt.

De opleiding tot den dienst des Woords gaat ons allen zeker ter harte. Hoe beter onze predikanten opgeleid worden, hoe beter onze Kerken onder den Zegen des Heeren rijk zullen worden door de predildng des Woords. Niemand van onze vrouwen behoeft te zeggen, daar kan ik niet aan mee doen, dat kost me te veel. Want wekelijks zullen er enkele meisjes in de gemeente rondgaan, en ü graag een bonnetje verkoopen, ten bedrage van 5 cent. Dat bedrag kan toch onmogelijk te hoog gevonden worden. Daarom kan deze actie ook zeer algemeen zijn, en kan iedere vrouw daaraan meedoen.

Natuurlijk • kan mei per week meer dan één bonnetje koopen!

Op deze wijze geven we geld, maar ontvangen daar voor terug' het stralende Goud van Gods geopenbaard getuigenis.

Voor elke provincie is een dame verzocht dit werk provinciaal te regelen, terwijl plaatselijk dit werk ook weer door één of twee dames uitgevoerd kan worden. Willen degenen, op plaatsen, waar nog geen Vrijgemaakte Kerk is, zich opgeven aan het Provinciaal hoofd, dan kan op deze wijze contact gehouden worden, en kunnen ook onze bezwaarde zusters mee helpen bouwen aan de Theol. Hoogeschool.

Het Moderamen van dit Comité is als volgt:

Mevr. G. Koenekoop—Groenewegen, Presidente, Eegentesscplantsoen 17, Gouda.

Mej. B. V. d. Berg, Vloeddijk 104, Secretaresse. Mevr. J. Veltman—Oostenbrink, Den Bosch, Jan Heenstraat 12, Penningmeesteresse.

Hieronder volgen de namen van de Provinciale hoofden waar men zich e.v.t. vervoegen kan:

Friesland: Mevr. A. Hagens—Van Nes, Leeuwarden, Oude de Vriosstraat 60.

Groningen: Mevi'. J. TJ. M. v d. Ziel—Breukelaar, Gronir.gen, P. C. Singel 33.

Drente: Mevr. B. van Bruggen—Aldersma, Assen, Oranjestraat 11.

Overijssel: Mej. B. v. d. Berg, Kampen, Vloeddijk 104. Gelderland: Mevr. C. W. Smelik—'t Hart, Apeldoorn, Bas Backerlaan S.

Utrecht: Mej. T. Kok, Utrecht, Lijnmarkt 33. Noord-Holland: Mevr. Gé van 't Veer—Van Gelder, Amster^ dam, 2e Oosterparkstraat 263.

Zuid-HoUaud-N.: Mevr. M. Koenekoop—Groenewegen-, Gouda, Begentesseplantsoen 17.

Zuid-HoUand-Z.: Mevr. G. Doekes—Sinnema, Rotterdam, Prins Hendrikkade 144a. ,

Zeeland: Mevr. T. SoUie—v. d. Veen, Zoutespui. Limburg: Mevr. A. v. Ommen—De Zoete, Maastricht, L. Loyenstraat 1.

Tot zoover de mededeeling van het Comité, welks streven we hartelijk toejuichen. Er zijn reeds giften binnengekomen; ik hoop de verantwoording binnenkort te gaan beginnen. Maar natuurlijk zijn er heele sommen geld noodig. Naast wat dit Comité vraagt, zou ik zelf willen zeggen: heeft men boeken, die men kan missen, ik ontvang ze gaarne aan mijn adres. Laat niemand vreezen, dat een werk, dat we 'eeds ontvingen, daarom niet welkom zou zijn; want als we van bepaalde boeken dubbele exemplaren hebben, kunnen we ze bij een antiquair ruilen tegen andere die we nog niet be­

zitten. Alles is dus welkom.

K. S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen