De kerk als organisme en de kerk als instituut.

Bovengenoemde, door Kuyper bij ons volk geïntroduceerde onderscheiding mangelt het ietwat aan duidelijkheid. Hetgeen — naar althans verluidt — van stonde aan het geval schijnt geweest te zijn. De faam vertelt althans, dat de koster van de Nieuwe Kerk tu Amsterdam het niet heelemaal begrepen had, toen Kuyper over deze-zaken sprak bij zijn ambtsaanvaarding in de hoofdstad in zijn intreepredicatie over het onderwerp : Geworteld en gegrond. Want toen gezegde koster 's avonds thuiskwam en het ambtsgewaad aan den kapstok had gehangen, moet bij aan Moeder de Vrouw onder ons hebben verklaard, dat hij — strikt genomen — toch niet vatte, welken kant die nieuwe dominee toch wel uit wou met „dien organist van 't instituut".

Maar nou ja, dat was de koster Per saldo toch slechts een Ordini«s Fratrum Minorum, een Minderbroeder in de kerk van Amsterdam. Maar in den jongsten tijd heeft dr Pj A. van Leeuwen, ook O.F.M., een zeergeleerde Minoriet dus, in zijn „Het kerkbegrip in de Theologie van Abraham Kuyper" verklaard, dat „Kuypers terminologie verward en duister" is.

We gelooven het ook. Dat zijn onderscheidingen altoos, als ze geen in de werkelijkheid aanwijsbare verschillen aanduiden. Als het ontleedmes van den chirurg niet de „samenvoegselen" van het lichaam volgt, dan gebeuren er ongelukken

Maar voor ditmaal willen we toch eens genoemde onderscheiding hanteeren. Als we er iets van begrepen hebben, dan ziet ge de kerk als instituut 's Zondags vergaderd onder het Predikambt en ziet ge de kerk als organisme 's Maandagsavonds op de kiesvereeniging, 's Dinsdagsavonds op Patrimonium, 's Woensdagsavonds op een schoolvergadering, 's Donderdags op een V.U.-dag. Er zit in die onderscjieiding van Kuyper toch wel iets in! Want het is toch wèl waar, dat God de HEERE maar één volk op aarde heeft en ook maar één volk in Amsterdam en in Kampen en overal. Eén volk, dat Hij 's Zondags samenroept tot den rechten Dienst.des Woords en de oefening van het récht gebruik der sacramenten. Eén volk, dat 's Maandagsavonds samenkomt om het werk Gods te doen in de politiek, 's Dinsdagsavonds den strijd des HEE-., REN te strijden in het sociale leven en 's-Woensdagsavonds om de zaken van de School met den Bijbel te behartigen.

Die „Kerk als organisme"'dat is toch dezelfde als de „Kerk als instituut". Dat zijn geen twéé volken, dat is één volk.

’s Zondags roept echter het ééne instituut tegen het andere als de eene afgrond tegen den anderen.

Zou het nu waar zijn, dat deze des Zondags tegen elkaar inroepende stemmen zich 's Maandags en zoo zouden oplossen kunnen in het lied van de eenheid: Ai, ziet, hoe goed, hoe lieflijk is 't dat zonen van 't ze-lfde Huis als broeders ? Dat de Zondagsche antiphonie der instituten zich op de weekavonden zouden saamverbinden tot de symphonic van het organisme ? ~

Ik geloof, dat we hier maar eens een contrapunt moesten zetten.

Er wordt in den laatsten tijd nog al eens herinnerd aan Da Costa's: Toenadring eischt Gods orde en der tijden nood". Da Costa zong het voor honderd jaar in zijn:1648 en 1848.

Welnu: die orde Gods die is geordineerd in het Woord. Daar eischt de HEERE, dat de geloovigen zich zullen benaarstigen te behouden de eenigheid des Geestes door den band des vrede s. En daarom, wie zijn Geestverwanten en geestverwanten op Da C!k)sta wijst en hem Dia Costa's woord voorhoudt, nadat hij den vrede van het instituut verbrak of door zijn stilzwijgen en toezien liet verbreken, om nog wat nabloei van dien vrede te genieten in het organisme, die beginne bij het begin. Hij herstelle den vrede van het instituut om haar daarna in het organisme te genieten.

Gods orde en der tij en nood.

Dat ze niet vergeten worden als 's Zondagsmorgens de klokken luiden om hét organisme der kerk saam te roepen, opdat het geïnstitueerd worde tot 's Konings dienst.

De eenheid der kerk demonstreert en demonstreere zich des Zondagsmorgens om 10 uur bij Woord en Sacrament. Want één brood is het ! Zóó zijn wij velen één lichaam, dewijl wij allen ééns broods deelachtig zijn.

Zoo alleen zal het 's Maandagsavonds en zoo weer „recht broederlijk" toegaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen