„KRACHT EN DOEL DER POLITIEK”

Het is wèl een week van publicaties. In hetzelfde niunmer waarin we 't boek van ds H. J. Schilder kunnen aankondigen, werd óók in het licht gegeven de brochure der „vijftien", die een antwoord is op het artikel van den Heer J. Schouten in „Nederl. Gedachten".

Wat loopt het toch wonderlijk. Honderd keer heb ik gezucht: was het boek van den voormaligen „cand. Schilder" er maar. En ook honderd maal: „was de brochure van de vijftien er maar. Ik vond beide uitgaven te laat komen. Natuurlijk gaf ik niemand de schvüd, maar ik vond ze te iaat. En kijk, nu dfe twee geschriften er zijn, zeg ik van beide: ze komen op een „psychologisch" juist moment. Ik zou ze dan ook allebei aan het Centraal Comité der A.R. Partij ter lezing aanbevelen. Het ééne boek laat hun zien, dat de preekstoel, zoolang kerkleiders van het type Grosheide-Ridderbos deszelfs paranimfen zijn, wordt „beschermd" tegen den één, en overgelaten aan den ander. Die preekstoel is, zie H. J. Schilder, bl. 304, ontnomen aan een candidaat, op deze twee dolzinnige gronden (ik kan het wel anders zeggen, maar ik hoop, dat men mijn woord zal onthouden, en zeg het daarom zóó):

„dat u bezwaren houdt tegen de leeruitspraken van 1942, bepaald tegen ÓB daarin voorkomende aanhaling van 1905;

dat u niet beloofd heeft, niets te leeren, wat met genoemde leeruitspraken in strijd is".

Zie, dat zijn daarom zulke dolzinnige gronden, omdat vandaag ettelijke menschen op dien preekstoel WEL mogen staan, ja zelfs een krant gaan volschrijven, menschen, die ook WEL bezwaren HOUDEN tegen 1942, en evenmin beloven wat hier gezegd werd niet beloofd te zijn (het NIET BELOVEN was al genoeg ).

Nu kunt U ons allen, speciaal den schrijver in dit blad een dwaas vinden, of een pedanteling. Maar toch zeggen we rustig: de preekstoel (dat hoor ik den Heer Schouten in een rede nog zeggen) ia de kracht, ook van de partij. Op dien preekstoel mag niet cand. Schilder, wel dr Verkuyl, ds Lugtigheid, dr Bavinck. staan. Zoo'n preekstoelstaf zal de hand doorboren.

Ja, ik bedoel ook de politieke hand. Een preekstoel in een kerk, die officieel den richtingsstrijd aanvaardt (zie die nieuwe krant), mits men maar niet den uiterlijken band breke, zoo'n preekstoel is een schade voor de politieke beginselworsteling. HJj maakt een aJgod van de „uiterlijke" eenheid, en vergeet dus „de facto" den (3od der geesteüjke eenheid aJs den eenigen, die het eerste en het laatste woord hebben moet. En opdat zoo'n preekstoel-staf niet ook ónze politieke hand doorbore, daarom wiUen wij weten, wat we aan elkaar hebben. Wij voor ons weten, dat de A.R. partij wordt gebouwd door beginselen als van wie om „cand. Schilder" staan, en verteerd door een wassend getal van wie erop mogen. En we laten ons niet van de wijs brengen, ook niet door het laatste asyl van de propaganda, die al afweerpropaganda is: het vrome gebaar: laten we toch eens samen bidden. Zeg eerst wie ge zijt, en wat ge wilt.

Die tweede uitgave komt ook op tijd. Wij hebben het niet zoo gewild, maar het treft nu eenmaal zoo: deze brochure der vijftien verschijnt midden tusschen het opgewonden rumoer van synodocratische zijde, waar velen zich zelf zóó erg aan den kant gooien, dat ze om 'n paar zinnetjes van een door hen gevichorsten dominee, die hun politieke plaats nog Kun gelaten wil zien, zijn brochures gaan venten, wetende, dat geen mensch in hun kring zich verder iets aantrekt over de harde waarheden, die hij hun als kerkmenschen zegt.

Laat nu deze menschen koopen en lezen. Ook het Centraal Comité is bezig, zich te bezinnen over de vraag, hoe ze moeten reageeren op Amersfoort, voor wat een definitief antwoord op bepaalde punten betreft. Ik acht het een zegen, dat de leden van het C.C. in de dagen, dat zijn moderamen nadenkt, allen kunnen lezen wat uit naam van de „vijftien" gezegd is in dit door prof. Veenhof en den Heer Zijlstra geredigeerd geschrift.

Laat ons vooral niet de motto's vergeten, waarmee het geheel geopend wordt. Die gaan over de allesbeheerschende beteekenis van de kerk, en zijn van Groen, Kuyper, Fabius.

Dit geschrift is zóó uitgedijd, dat het voor „de vijftien" niet meer aanging, zin voor zin te besprelcen, zooals, «wanneer een tekst door vijftien menschen woord voor woord onderteeltend worden moet, toch noodig is. Daarom is déze procedure gevolgd: de vijftien stelden de algemeene lijnen vast, zijn ook begonnen, den tekst aanvankelijk samen te overwegen, maar hebben tenslotte, toen de copie zoo heilzaam aanwies, besloten, de redactie over te laten aan de H.H. Zijlstra en Veenhof, terwijl de anderen in groote lijnen instemming' betuigen, gelijk ze ook de heele copie hebben thuis gehad vóór de definitieve vaststelling.

Het is een brochure van 148 bladzijden. Compres gedrukt. En goedkoop. Verspreiden! Onder eigen menschen en onder hen die ons des Zondags noch zien, noch hooren vsfillen, maar des Maandags zeggen: dat stemhokje, mijn goeie man, houd daar met ons de wake Sions. Daar. Die preekstoel, nu ja, als u „bezwaren houdt" tegen 1905, en „niet belooft" etc, en dan in 1944 hadt te spreken, laat ons daarover zwijgen.

Tegen zulke menschen is het moeilijk spreken. Toch vraag ik hen: waarom hebt ge ons niet al lang uit de Mesvereeniging geworpen? Ons, die begeeren secten en muiterij aan te richten?

Laat ons lezen en ter lezing geven. En „De Strij­ dende Kerk" maar laten jongleeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen