VU Magazine 1974 - pagina 187

De oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika

door dr. P. J. G. Keuss

Naarmate je verder doordringt op het indianen-reservaat van de Lower Brulees dat in Zuid Dakota is gelegen, worden de onafzienbare grasvlakten meer en meer onderbroken door steenmassa's en rotsgevaarten, de zo geheten Buttes, waardoor het lijkt of de eeuwenoude groene vacht hier en daar is doorgesleten. In de loop der tijd hebben de beddingen van smalle kreken en doelloze riviertjes zich dieper in de grashellingen ingegraven; als het ware inkervingen gemaakt in het gelaat van Moeder Aarde, zoals de nomade-indianen zich plachten uit te drukken. Een enkele keer verraadt een groepje gele, nagenoeg uitgebloeide, cottonwood-boompjes de aanwezigheid van water. Daar hielden zich de bisonkuddes op waarvan* de laatste exemplaren zich een paar honderd mijlen verderop in Custerpark bevinden. De zwarte stippen daarginds zijn dikhuidig Amerikaans slachtvee dat is gefokt op de harde langdurige winters van de noordelijke staten van dit werelddeel. Om op Fort Tompson te komen moet ik midden op het reservaat plotseling over de lengte van een kilometer over Amerikaans grondgebied. Dat is Big Bend Dam, één van de waterkrachtcentrales in de Missouri rivier, die met zijn 500.000 kilowatt installatie een derde van de elektriciteit van Zuid Dakota voor zijn rekening neemt. Vanaf een uitkijkpost, die je mag betreden, als je geen wapens bij je draagt, zie ik aan de overkant van de brede rivier het gehucht liggen. Het is een verzameling van houten optrekjes waar nodig de verfkwast overheen moet. Uitgestrekte autokerkhoven liggen er omheen. Ik steek de rivier over en dan, na al die duizenden kilometers over vlekkeloze linten waarbij ik wel op zoek leek naar het standbeeld van de Onbekende Wegwerker, overkomt me het volgende: Een groepje basketbal spelende kinderen bij de Indian School en een oude vrouw met twee plastic boodschappentassen heb ik volledig in het stof van de auto doen verdwijnen. Tot overmaat van ramp daalt de stofwolk langzaam maar zeker neer in de met was-

goed behangen tuintjes. Met een gemiddelde van niet harder dan één kilometer per uur verwijder ik me weer uit het dorpje Fort Tompson van de Crow Creek stam dat dit gedeelte van het reservaat in zijn beheer heeft. In 'Washington gaan er de laatste jaren stemmen op om de reservaten te sluiten. Dat is de strekking van de zogenoemde Termination politiek. Zo ver is het nog niet. In ieder geval doet de Amerikaanse overheid veel moeite de laatste ± 400.000 bewoners van deze stoffige en dikwijls van elementaire voorzieningen gespeende terreinen af te halen. Er zijn relokatie programma's die ten doel hebben de Indiaan een nuttig en technisch beroep aan te leren waarna hij in de steden en bevolkingsagglomeraties gehuisvest kan worden. Maar reeds in 1854 zei opperhoofd Seattle van de Sequamish- en Duwamish-stammen tegen het Grote Opperhoofd in Washington (President Franklin Pierce) dat de stad van de blanke pijn doet aan de ogen van de Rode man, waar geen plaats is om te rusten en waar het lawaai alleen maar bestemd schijnt te zijn om de oren te kwellen. Wat heeft het leven voor zin

als men het krassen van de nachtuil niet meer kan beluisteren en het praten van de kikkers in de vijver.

Herstel De Amerikaanse overheid heeft de laatste vijf jaar zelfs te kampen met een ongekend krachtige tegenstroming die voornamelijk wordt geleid door de American Indian Movement. Deze wil precies het tegendeel. Dat is herstel en verbetering van de oude reservaten. Terwijl van af rond 1900 de diverse regeringen al meer dan de helft van de aan de Indianen in beheer gegeven terreinen, althans volgens de allerlaatste verdragen, wist af te knabbelen lijkt de tegenpartij via slinkse en handig uitgevoerde bezettingen zelfs weer land erbij te winnen. De groep baseert haar akties op een enigszins in de vergetelheid geraakt artikel van het 1868 verdrag met de Sioux waarin gesteld is dat door de Amerikaanse overheid als nutteloos bestempeld land automatisch weer ten deel valt aan de oorspronkelijke bewoners (lees de Indianen). In de proclamatie van 20 november 1969 die de bezetting van het kleine dorre eiland Alcatraz (in de baai van San Francisco) vergezelde, heette het dan ook, dat genoemde grond voldeed aan alle voorwaarden van nutteloosheid die poit golden voor de aan de Indianen in beheer gegeven reservaten. Immers, het land is verstoken van alle vervoermiddelen; het is koud, steenachtig en onvruchtbaar. Bovendien is het bevolkingsaantal te hoog voor de grootte van het grondgebied. Ook de afgedankte NAVYbasis te Minneapolis werd op grond van navenante overwegingen bezet. Het moet toegegeven worden dat de ruim honderd jaar geleden gestichte reservaten, waarin de indianen gedwongen werden te leven, als nutteloos werden beschouwd. Maar dat was naar de maatstaven van de kolonisten, landbouwers en veetelers en gouddelvers. Nutteloosheid is een betrekkelijk begrip; de bovenloop van de Missouri rivier vroeg als het ware om een waterkrachtcentrale als de Big Bend Dam en de 50.000 km^ van 29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen