VU Magazine 1974 - pagina 360

c

o

• ••i

Zannbia ligt in Centraal-Afrika en wordt begrensd door de volgende landen: Zaïre, Tanzania, Malawi, Mozambique, Rhodesië, Botswana en Angola. Het heeft geen toegang tot de zee en is daardoor voor zijn im- en export af hankelijk van de welwillendheid van de omringende landen. De meeste im- en export gebeurt via Tanzania. Elke dag rijden grote aantallen vrachtauto's van en naar Dar-es-Salaam (de haven in Tanzania). Men is druk bezig een spoorweg aan te leggen van Lusaka naar Dar-es-Salaam, de Tanzamrailway, die in 1975, als hij gereed is, veel van het vervoer zal overnemen. Op dit moment wordt er dag en nacht aan gewerkt door duizenden Chinezen en een groot aantal Zambianen. Zambia heeft vier miljoen inwoners, waaronder ongeveer 70.000 Europeanen. Het is 23x zo groot als Nederland. Driekwart van de bevolking leeft op het platteland. De rest van de bevolking is verspreid over de hoofdstad Lusaka en de steden in de Copperbelt. Evenals in andere Afrikaanse landen is ook hier de trek naar de stad in volle gang. De economie van Zambia wordt beheerst door de kopermijnen, die voor ongeveer 90% van de export zorgen. Deze mijnen zijn voor 51 % in handen van de staat. De andere 49% is in handen van engelse, amerikaanse en zuidafrikaanse belangen. Hoewel zij een minderheidsbelang van 49% in de kopermijnen hebben, hebben zij het toch nog steeds voor het zeggen want de Zambianisatie van de mijnen heeft zich tot nu toe tot de lagere functies beperkt. Het topmanagement in de mijnen is in handen van Europeanen en Zuidafrikanen. De plattelandsbevolking leeft van de landbouw. Men produceert in de eerste plaats voor eigen gebruik; de commercialissatie van de landbouw moet nog op gang komen. Om dit te bevorderen, probeert de regering de boeren bij te staan met voorlichting en het verschaffen van kunstmest en trakteren. De bevolking is verdeeld in ± 70 stammen, die ieder een eigen taal hebben. Sommige van de talen zijn nauw aan elkaar verwant; je kunt van 7 hoofdtalen spreken. De officiële taal in Zambia is engels. Dit betekent dat de regering zich hiervan bedient en dat al het onderwijs in het engels wordt gegeven. Zambia is vanaf 1894 onder de naam Noord-Rhodesië een Britse kolonie geweest. In 1964 werd dit uitgestrekte gebied onafhankelijk.

Politiek Het Zambiaanse parlementaire systeem is naar het voorbeeld van het Britse opgebouwd. Dr. Kenneth Kaunda is sinds 1964 president. Samen met de National Assembly vormt hij de wetgevende macht. Van de National Assembly worden de meeste leden eens in de vijfjaar gekozen; een klein gedeelte wordt door de president aangewezen. Als een soort Hogerhuis functioneert de House of Chiefs. Het traditionele leiderschap wordt hierin belichaamd. Kaunda heeft in de tijd van de vrijheidsstrijd tegen de Engelsen het volk beloofd het traditionele leiderschap niet te zullen aantasten. De uitvoerende macht is in handen van de president en zijn ministers. De ministeries functioneren op nationaal niveau. In acht provincies hebben ze hun departementen. Op districtsniveau zijn er nog een aantal vertegenwoordigingen. Door de vele reorganisaties en naamsveranderingen is het erg moeilijk een goede documentenanalyse uitte voeren. Zoals op nationaal niveau de ministeries gecoördineerd worden door het kabinet en de president en zijn premier, worden op provinciaal niveau de departementen samengehouden door een overlegorgaan. De voorzitter van dit overlegorgaan is de Permanent Secretary, ledere provincie heeft als hoogste baas een minister, die het oog is van de 18

centrale regering op provinciaal niveau. Het niveau onder dat van de provincie is zoals gezegd het district. Het regeringscentrum op districtsniveau heet de Boma. De Boma is al vanouds het centrum van het lokale bestuur. De kolonisten zaten er al. De centrale regering in Lusaka streeft naar decentralisatie van de macht. Op dit moment is de uitvoerende macht op provinciaal- en districtsniveau nog heel gering. In 1965 heeft men getracht daar verandering in aan te brengen door de invoering van een lokale uitvoeringsmacht. Op het platteland heetzo'n lokaal overheidslichaam Rural Council, in de stad City Council. Die Council is eigenlijk een duplicaat van de centrale overheid op districtsniveau. De samenwerking levert de nodige problemen op. In die Council vergaderen de Councillors. De councillor is een soort gewestvoorzitter. Hij is voorzitter van hetontwikkelingscommittee op gewestniveau (Ward Development Committee). Die committees zijn gedecentraliseerd tot in het kleinste dorpje. De bevolking van het platteland heeft de mogelijkheid invloed uit te oefenen op het beleid van het Committee in het dorp (Village Productivity Committees). De voornaamste taak van de Rural Council ligt op het terrein van de Publieke Werken. Onderhoud van wegen, markten, waterinstallaties en dergelijke. De vertegenwoordigende taak van de Rural Council schiet tekort. De uitvoering van de haar opgedragen werkzaamheden stagneert als gevolg van een gebrek aan mankracht en geld. Er zijn veel organen op districts- en provinciaal niveau. Van een werkelijke decentralisatie van de macht is echter nog niet veel terechtgekomen. Een ander middel dat de leiding van de nieuwe staat heeft aangegrepen om een werkelijke inspraak van de bevolking te verzekeren is de partij.

De party Sinds 1972 is Zambia een éénpartijstaat. Die partij heet de United National Independence Party (de verenigde nationale onafhankelijkheidspartij). Oorspronkelijk waren er meer partijen. Het ANC (African National Congress) was er één van. Vlak na de onafhankelijkheid dacht men dat Zambia vanzelf wel een éénpartijstaat zou worden. Een aanvankelijk enthousiaste samenwerking tussen de verschillende partijen werd verstoord. Door een meerderheid in het parlement heeft de UNIP in 1972 een grondwetswijziging bewerkstelligd, waarbij de UNIP de enig toegestane partij werd. De partij is een geweldige stimulator van de ontwikkeling. Wat de president via het ambtenarenapparaat niet gedaan krijgt, lukt hem via de partij wel. De partij is tot in de kleinste woongemeenschappen van Zambia georganiseerd. Vrijwel ieder dorp heeft een Branche (een soort partij-afdeling). De Branche werkt nauw samen met het dorpscommittee (Het village Productivity Committee). Op het niveau van de Ward is de partij aanwezig in de Party Constituency (een soort gewestelijk bestuur), ledere afdeling bestaat uit drie groepen. Eén groep voor jongeren, één voor vrouwen en één voor mannen. Op het districtsniveau is die grondslag weer terug te vinden. Er zijn zoveel bestuursleden dat de boeken met namen van partij-officials een dikke stapel vormen. Juist door het grote aantal mensen, dat direct betrokken is bij de partij, heeft de UNIP een belangrijke functie voor de mobilisatie van de bevolking. Wat in de decentralisatie van de macht uit Lusaka langs ambtelijke lijn niet lukt, de inspraak van de bevolking te organiseren, lukt langs de partijlijnen wel.

Humanisme De filosofie van het humanisme is de nationale ideologie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen