VU Magazine 1974 - pagina 82

met het aantal ongevallen dat de onderzochte persoon de laatste jaren had gehad. 'In feite is daar niets uitgekomen, betialve wanneer er pure intelligentie in het geding was: mensen die niet in staat waren bepaalde instructies te begrijpen, kregen meer ongevallen'. (Ook een taalbarrière kan trouwens een rol spelen: in West-Duitsland bleek dat buitenlandse werknemers twee- tot driemaal zo vaak slachtoffer worden van een ongeluk in het bedrijf dan de Duitsers. Een deskundige schreef dit onder meer toe aan het feit dat de buitenlanders (nog) geen Duits verstonden en dus instructies en waarschuwingen niet konden begrijpen.)

Slechte cijfers Voorkomende ongevallen zijn een niet al te best vertrekpunt. Ze komen (gelukkig) relatief weinig voor; in de bouw komt per tien man per jaar gemiddeld één ernstig ongeval (langer dan twee dagen verzuim) voor. Bovendien wanneer je op zoek bent naar ongevallen die het gevolg zijn vari menselijk handelen, dan mogen de overige, die door andere omstandigheden werden veroorzaakt, niet worden meegeteld, waarbij dan nog komt dat de statistiek van ongevallen over het algemeen weinig betrouwbaar is. De EHBO-posten op bedrijven waar het werk nu niet direct van dien aard is dat het de arbeider veel bevrediging kan schenken, heeft het drukker dan in andere gevallen. Men loopt er bij het minste of geringste heen, om even een onderbreking van de sleur te bewerkstelligen. Is zo'n post bemand met beminnelijk per* soneel dan zal aandacht worden geschonken aan de (geringe) blessure; zit er een wat barser iemand, dan zal de animo hem een bezoek te brengen niet zo groot zijn. Dat drukt de statistiek. Daarbij komt nog dat wanneer Jansen een fout maakt, waardoor Pieterse gewond raakt, niet Jansen, maar Pieterse in de statistiek komt.

Motivatie Dit soort overwegingen deed drs. Andriessen zijn aandacht verleggen naar het veilig gedrag zelf, of dat nu tot ongelukken leidt of niet. In alle schematische eenvoud kan worden gezegd, dat de vraag waarom iemand op een bepaalde manier werkt, afhangt van wat hij kan (capaciteit) en van wat hij wil (motivatie). Het onderzoek van drs. Andriessen richtte zich vooral op de motivatie van mensen om zich op een bepaalde manier te gaan gedragen. 'De motivatie is namelijk een belangrijke factor in de normale manier van doen van mensen: is men in tiet verkeer een rustige rijder, of iemand die gewend is er door heen te jakkeren? Doet men zijn veiligheidsgordel wel of niet om, of, over de bouw gesproken, zet men wel of niet zijn veiligheidshelm op; loopt men wel of niet langs de rand van een bouwvloer. Als een van de eerste resultaten kwam overigens uit het onderzoek naar voren dat je op verschillende manieren veilig kunt zijn. IHet hierboven beschreven gedrag heeft vooral te maken met persoonlijke veiligheid: sommige mensen zijn voorzichtiger (voor zichzelf) dan anderen. Een geheel ander soort veiligheid is het initiatief nemen om te zorgen dat de werkplek ook voor anderen veiliger wordt: controleert men bijvoorbeeld de hijsstrop; waarschuwt men de leiding wanneer er iets niet in orde is. Mensen die op déze manier veilig werken, hoeven nog niet zelf voorzichtig te zijn en andersom.

Theorie Als model bij het onderzoek diende de zogenaamde 'verwachtingstheorie', een voor VU-magazine op het eerste gehoor wat verwarrend geheel. Ze blijkt er in essentie op neer te komen, dat de mens zich in zijn doen en laten laat leiden door: 'wat koop ik ervoor?' en 'is wat ik ervoor koop de moeite

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen