VU Magazine 1974 - pagina 217

magazine

in het bijzonder van NRC/Handelsblad en Trouw/Kwartet? In hoeverre is De Tijd afgestemd op de doelgroep? De inhoud van de drie kranten in de jaren 1971-72 werd bekeken op de aandacht voor de verschillende nieuwsvormen en soorten (politiek nieuws, nieuws over gemeenschappelijke voorzieningen, sport, etc); op de leesbaarheid; op de genuanceerdheid en op religieus-kerkelijke innovatie-oriëntatie, d.w.z.: in hoeverre vindt de krant veranderingen in de kerk en in de relatie tussen kerk en samenleving wenselijk. Met eerbied mag worden gedacht aan het monnikenwerk dat door het onderzoeksteam werd verzet en waarbij een enorme hoeveelheid oude kranten werd nagevlooid op de juist-genoemde kenmerken. Een lawine aan cijfermateriaal was het resultaat. Het blijft hier grotendeels onbesproken. Een belangrijke conclusie die uit de vergelijking van de drie kranten kon worden getrokken, werd door de heren Van Cuilenburg en Noomen tegenover VU-magazine als volgt verwoord: 'In de inhoud van de drie kranten hebben we weinig verschillen gevonden. Op punten als achtergrond-informatie, sport, buitenlands politiek gebeuren, aandacht voor democratiseringsacties ontlopen ze elkaar weinig. Ook wat betreft de moeilijkheidsgraad van de artikelen, waarbij vaak wordt aangenomen dat NRC/Handelsblad zoveel moeilijker zou zijn dan andere bladen, hebben we weinig verschillen kunMei '71 kwam De Tijd uit met 'n bijzonder nummer

nen vinden. Hetzelfde geldt voor de genuanceerdheid: de kranten zijn even genuanceerd in hun berichtgeving. Je kunt je bij zulke gegevens afvragen, welke consequenties ze zullen hebben voor het geïntegreerde media-beleid waarmee minister Van Doorn zal gaan komen. Is de verscheidenheid in de Nederlandse dagblad-pers wel zo groot als op dit moment wordt aangenomen?' Het enige opvallende verschil was zicht-

van politieke richting naar "links" opvallend', zo concludeerde het rapport. En verder: 'Op het belangrijke punt van de voorgenomen wijziging van de nieuwsfunctie in de richting van meer achtergrond-informatie is van beleidsrealisering geen sprake'. De Tijd was (en is) er nog niet in geslaagd zich te ontwikkelen als 'tweede krant'. Dat wat betreft de krant. Wat was de lezer voor een mens? Opgebouwd uit de

Redactieleden van liet dagblad De Tijd hingen spandoeken buiten om de aandacht op de dreigende ondergang te vestigen (mei '71)

baar in de politieke opstellingen van de drie bladen. Om die te meten werden alle binnenlandse politieke gebeurtenissen in de onderzoeksperiode (1971-'72), waarin bepaalde politici een rol speelden, op een rij gezet en werd bezien hoe de kranten reageerden op het optreden van die politici. De bevindingen werden afgezet op een schaal (zeg maar: lineaal) die liep van i (zeer progressief) tot 7 (zeer conservatief). Wie op 3,5 staat is dus een midden-figuur-bij-uitstek. Ter verdere oriëntering: de PvdA staat op 2,6, de KVP op 4,7, de V.V.D. op 6,4, de ARP op 5,2, de CHU op 5,7, D'66 op 3,4, DS'7 op 4,6 en de PPR op 2,6. De Tijd stond in 1972 op 2,9, dus links van het midden; in 1971 nam de krant een midden-positie in (3,6). De NRC schoof van 3,4 in 1971 naar 2,7 in 1972. De meest opzienbarende verschuiving in politieke richting echter voltrok zich bij Trouw: van 3,9 in '71 naar 4,9 in '72. Drs. Van Cuilenburg: 'De vraag of Trouw na het samengaan met de Kwartet-bladen rechtser is geworden, lijkt me op grond van deze gegevens nauwelijks te ontkennen'.

Portret Voor wat De Tijd betrof, wees de inhouds-analyse uit, dat de krant in 1972 zich maar in beperkte mate onderscheidde van De Tijd in het jaar daarvoor. 'De meest opvallende veranderingen die zich hebben voorgedaan betreffen een grotere mate van aandacht voor nieuws over gemeenschappelijke voorzieningen, waarbij in de eerste plaats gedacht moet worden aan artikelen over massacommunicatie, kunst en cultuur. Daarnaast is de verschuiving op het punt

cijfers en gemiddelden waarmee in een onderzoek nu eenmaal wordt gewerkt, vertoonde hij onder meer de volgende trekken (er werd onderscheid gemaakt tussen oude en nieuwe lezers. Deze laatsten waren degenen die zich hadden aangemeld na de noodsituatie waarin De Tijd was komen te verkeren): De gemiddelde leeftijd van de oude abonnee was 51 jaar, die van de nieuwe 40; ruim de helft van de abonnees had hoger beroepsonderwijs of meer gevolgd; de oude abonnee verdiende gemiddeld 31.000 gulden netto 's jaars, de nieuwe 22.000 gulden. De lezers van De Tijd bleken bereid te zijn geconfronteerd te worden met andere meningen. Driekwart had een grote tot zeer grote mate van genuanceerdheid, waarbij de nieuwe abonnee zich iets genuanceerder toonde dan de oude. Driekwart van de lezers was genuanceerder dan de krant. Het opmerkelijke verschijnsel werd zichtbaar, dat de lezers die zich ongenuanceerder dan de krant opstelden, minder binding met de krant voelden dan degenen die genuanceerder dan de krant waren. Anders gezegd: lezers die zich ter rechterzijde van het standpunt van de krant opstelden, waren eerder geneigd als abonnee weg te lopen dan degenen die zich even ver ter linkerzijde van de krant opstelden. Dat ging niet alleen op bij de politieke opstelling van de krant, maar ook bij de opstelling in kerkelijke zaken. VU-magazine was benieuwd welke verklaring er voor dit fenomeen zou zijn te geven. 'Progressieve lezers hebben over het algemeen een grote binding met de krant dan de conservatieve lezer en dat heeft te maken met de gevoeligheidsgraad van de 7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen