VU Magazine 1974 - pagina 181

Probleem? Waarom koos de Economische Faculteit het onderwerp Multinationals om haar 25-jarig bestaan mee te vieren? Omdat het 'in de mode' is? Uit 'n gemeenschappelijk beleefde afkeer of bewondering voor het verschijnsel van particuliere ondernemingen met omzetten, vaak vele malen groter dan het bruto nationaal product van landen waarin ze opereren? VU-magazine legde enkele tientallen economen (hoogleraren, wetenschappelijke medewerkers en studenten) de volgende vraag voor:

'Uw faculteit heeft ter gelegenheid van de viering van het 25-jarige bestaan 'n congres georganiseerd over "De Multinationale Ondernemingen". Is de keuze van het onderwerp de aanduiding van een probleem en indien uw antwoord bevestigend luidt, hoe zou u dit probleem dan formuleren?' Een vijftiental antwoorden kwam binnen, kortere en langere, die we hierna weergeven. Op enkele antwoorden ontbrak helaas de naam van de afzender. Prof. dr. S. van Popta zond een heel artikel, waarmee de reeks stemmen wordt besloten. Prof. dr. F. de Roos: Sinds het midden van de zestiger jaren staan de mno's in de belangstelling. Hun werkzaamheden spelen zich voor 2/3 af in de geïndustrialiseerde landen en voor 1/3 in de ontwikkelingslanden. Hun activiteiten betekenen een vergroting van de mobiliteit van kapitaal, technische kennis en ondernemerskwaliteiten. Het probleem is nu, in hoeverre deze vergrote mobiliteit bijdraagt tot de verhoging van de produktie per hoofd in de betrokken landen en in de wereld in haar geheel. Dit moet onderzocht worden evenals de hieruit voortvloeiende vraagstukken van de eventuele bevordering c.q. afremming van de activiteiten der mno's en de daarvoor te hanteren instrumenten.

Drs. F. W. Vlotman: 1. De moeilijkheden en mogelijkheden die voor een volkshuishouding bestaan (of kunnen ontstaan) door het multinationale karakter van sommige, in die volkshuishouding opererende ondernemingen. 2. De moeilijkheden en mogelijkheden die voor een multinationale onderneming bestaan (of kunnen ontstaan) door het nationale karakter van de volkshuishoudingen waarin zij opereren. Drs. W. van Drimmelen: Het is vooral een probleem van machtsverhoudingen. De multinationale ondernemingen vertegenwoordigen een internationale macht, terwijl hun belangrijkste tegenspelers, de nationale staten en vakbonden, internationaal slechts gebrekkig georganiseerd zijn. Hun macht berust daarop, dat zij beschikken over een enorme technische en organisatorische kennis gepaard met omvangrijke productie-installaties en investeringsfondsen; hun multinationale karakter ver-

leent aan deze macht een speciale dimensie, in zoverre zij hierdoor ongrijpbaar worden voor hun verdeelde tegenspelers. Overigens moeten we ons ook van de macht van overheid en vakbonden tegenover het nationale bedrijfsleven geen overdreven voorstelling maken; meestentijds zijn het toch overheid en vakbonden die uiteindelijk in de afhankelijke positie verkeren (tenzij de struktuur van ons economische stelsel veranderd zou worden, de politieke wil en/of macht daartoe zijn echter niet aanwezig), getuige b.v. de problemen om bepaalde regio's (noorden en zuiden van Nederland) een sterkere economische basis te geven en de dreiging van werkeloosheid, die de straf is op te hoge looneisen. Anderzijds moeten we de bewegingsvrijheid van de ondernemingen ook weer niet overschatten; ook zij moeten zich conformeren aan de regels van het spel, op straffe van in de rode cijfers te komen. Soms lijkt het wel óf we allemaal gedoemd zijn te gehoorzamen aan de logica van een stelsel, dat door niemand bewust zo is ingericht.

Prof. dr. J. Nathans: Hef onderwerp 'de mno' kan gezien worden als de aanduiding van een zeer groot aantal poblemen; In dit onderwerp herkent elke (deel-)discipllne zijn eigen objekten van onderzoek. Hierin ligt opgesloten dat de vraag om 'dit' probleem te formuleren niet ter zake kundig beantwoord kan worden door één persoon en/of in enkele woorden. Voorzover het het eigen vakgebied betreft is de formulering van het probleem de vaststelling van de specifieke informatiebehoefte welke ontstaat door de multinationale spreiding van de bedrijfsuitoefening ten behoeve van besluitvorming, besturing, Inltiatiefdelegatie en uitvoering van werkzaamheden; de verslaggeving en de controle der vestigingen en van het gehele concern. Bij een en ander is de garing, bewerking, beveiliging en publikatie van de informatie van bijzondere betekenis.

Prof. dr. J. G. Knol: Het probleem is de vraag hoe in een samenleving, waarin de technologie steeds meer autonoom wordt in het kader van een netwerk van multi-nationale on23

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen