Gysberti Voetii Selectarum disputationum fasciculus - pagina 96

:

Disp, III.

72

De Jure

et Justitia Dei.

& fieri moraliter bonum, nec potest lex positiva divina aut natuper contrariam legem Magistratus abrogari, aut de ea dispensari. Altera liallucinatio est, quod non distinguunt modum seu determinationem perleges, con-

rantias honestari ralis

quarum una sit circa rem in se & per se [pag. 401] altera circa rem illicitam & malam. Hujus exempla dant leges Mosaicae circa polygamiam & libellum repudii Deuleron. 21. & 24. Matlh. 19. circa stuprum virginis puellae captivae Deuteron. 21. Et Magistratuum Christianorum circa Synagogas, & libertatem religionis Judaicae, circa usuras mordentes Judaeorum aut aliorum quorumcunque foeneratorum, circa symposia in tabernis Magi-

tractus,

illicitam

& judicia Magistratuum duplicem

:

;

;

stratuum reformatorum, circa privatam publicamve Papalis religionis professionem, & exercitiurn. Malum hic praesupponunt, non procurant: permittnnt propter majus bonum, aut ad majus malum evitandum; non faciunt tolerant quia tollere non possunt; non approbant: indulgent, seu lege non prohibent, nec poenis coercent ; neutiquam tamen mandant aut suadent circumscribunt, limitant, determinant, imminuunt, cohibent quantum possunt seu tollunt in tantum ; non vero tollunt in totum, aut ponunt, sed in medio relinquunt, adeo ut neutras & indifferentes se hic habeant leges eorum, quae malum non prohibent aut mandant. Duo ergo actus sunt in legibus, contractibus, & judiciis eorum, sicut in providentia divina circa peccatum. Quoruni prius est nuda seu pura permissio, seu non actio, quae improprie & reductive actio dicitur, quae directe & immediate versatur circa maluiii qua tale e. gr. lectio rosarii, & invocatio sanctorum aliaeque superstitiones, quas domi privatim exercent Pontificii in Belgio & foederato aut otiosae & ebriosae compotationes, quas nonmilli azoti & bonorum dilapidatores quotidie in tabernis exercent. Haec lege aut contractibus aut judiciis nec probant nec improbant, nec prohibent nec mandant Magistratus nostri sed tantum cum ita reperiunt, permittunt, seu in medio relinquunt, & legi sua de qua mox dicimus praesupponunt, tanquam materiam seu occasionem legis. Alter actus (qui proprie & directe actus dicitur) est circumscriptio, limitatio, modificatio, & determinatio istius mali, ne ulterius eat, aut alio modo quam certo illo ac determinato exerceri permittatur. Versatur potestas, lex, contractus, judicium Magistratus (quae a parte Magistratus in se & per se bona ac laudabilis.) 1. Immediate ac directe circa bonum, scil. circumscriptionem & mali permissi determinationem. 2. mediate & directe circa permissionem. 3. mediate &indirecte circa malum, quod praesupponitur tanquam materia & occasio regiminis & determinationis Magistratuum, & cui modus ponitur. Ostendamus hoc rursum in exemplo posito Titius rem familiarem suam clilapidat, quotidie aut frequenter in tabernis potando. Hoc malum, si novit aut videt Magistratus, permittit, hoc est lege sua aut poenis non impedit. Coercet taraen, limitat, & tollit illud in tantum legibus & poenis, ne ille aut alius quis bibaculus in [pag. 402] tabernis ultra horam nonam vespertinam compotationes suas protrahat. Cum posterius pro:

:

:

;

:

& non permittit, prius vero permittit & non prohibet Magistratus, neutrum probat aut suadet, neutrum in foro poli seu conscientiae licitum facit; sed tantum prius licitum facit politice, seu in foro soli. Atque hoc quidem exemplo multa alia ejusdem generis quae in quaestionibus moralibus & casibus conscientiae agitari solent, prorapte & perspicue explicari & expediri possunt. Ut providentia divina circa mala versatur non tantum circumscribendo & limitando, sed etiam in bonum convertendo

hibere,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen