Voor Kinderen.

Onze lileeren.

III.

ZIJDE EN KATOEN.

Het spreekt wel van zelf, dat de zijde niet zoo bij draden in het lichaam van de rups zit. Neen het is een vocht, dat als het in de lucht kornt, hard wordt. De zijde heet dan ruwe zijde. Dit hard worden van vloeistoffen vindt men o. a. ook bij den 'gummi-boom, wiens sap het zoogenaamde gomelastiek levert.

De zijde wordt met zeep gekookt en breekt dan niet zoo licht. Verder wordt zij verwerkt en op verschillende wijze gekleurd, 't Is altijd een dure maar ook een zeer duurzame stof.

Veel eenvoudiger daarentegen is het katoen, dat vooral in onzen tijd veel wordt gebruikt. Vele kleedingstukken, die vroeger van linnen werden vervaardigd maakt men nu van katoen, en wel omdat het warmer, maar voornamelijk omdat het veel goedkooper is, soms wel vijfmaal. Toch was het katoen oudtijds ook al bekend, ten minste de geschiedschrijver Herodotus, en die is niet van gisteren, spreekt er reeds van onder den naam van „boomwol, " welk woord sommige volken nög gebruiken.

Evenwel schijnt men in den ouden tijd bij de Grieken de kunst niet verstaan te hebben om die wol te bereiden. Zeker is. dat de kunst al vroeg bekend was in het Oosten, d. i. in Westelijk Azië en zeker ook verder op. De Spanjaarden leerden de katoenbewerking 't eerst, en van hen keken wij Nederlanders 't af. Later, toen hier de vervolging uitbrak om den wille des Woords, vluchtten vele katoenbereiders naar Engelrnd en brachten hun beroep en kunst mee, die hier niet veel meer schijnt te zijn beoefend. De HoUandsche Protestanten leerden het aan de Engelschen en omstreeks 1650 verstonden die 't bereiden van katoen al opperbest. Vooral deed men dit te Manchester i), waar er allerlei kleeren van werden gemaakt.

Het is echter licht te begrijpen, dat men in vroeger tijd in Europa het katoen veel minder gebruikte dan thans. Want het groeit niet hier, en het vlas waarvan linnen gemaakt wordt wel. Men heeft beproefd o. a. in Engeland katoen te teelen, doch het is in onze streken daar te koud voor.

Het katoen komt voor een groot deel uit Amerika. En als men nu bedenkt, dat vroeger daar vrij wat minder werd geplant dan nu, en de overtocht zoo veel moeilijker was, begrijpen we best dat het nu zoo veel duurder linnen toen al even goedkoop uitkwam. Tegenwoordig echter is 't anders, en wordt het katoen zelfs steeds goedkooper en meer gebruikt. Want niet alleen in Amerika teelt men het op uitgestrekte plantages, maar ook veel in Egypte en Indië. Ook komt er katoen uit een land in Europa, te weten Italië.

Om niet.

II. {Slot.)

Wanneer een Hindo zich recht verdienstelijk wil maken, en zoo handelen dat de goden over hem tevreden zijn, dan moet hij nog meer doen dan de lange reis, waarvan ik reeds sprak.

Vooreerst toch kan het heel wat tijd kosten eer hij van zijn huis Benares heeft bereikt. Komt hij daar nu eindelijk, dan moet hij elk der heilige plaatsen in 't midden der stad bezoeken. Dat zegt heel wat, want er zijn niet minder dan honderd zulke heilige plekken of altaren. Wie daar nu komt moet vele en zeer omslachtige plechtigheden vervullen, die heel wat tijd en last kosten. Voorts moet hij rijke geschenken in geld geven aan de priesters van Brahma, de Brahminen. Eindelijk nog, en dat vooral, moet zulk een reiziger of pelgrim niet vergeten een goeden voorraad water te halen uit de heilige rivier de Ganges, en dat uitgieten over het beeld van Shiva. Dat is een van de drie voornaamste goden der Hin does, de verderver of verwoester, dien men tevreden moet stellen. Als hij weer vertrekt moet de pelgrim een kruik vullen met het heilige water uit de rivier en met die vracht op-reis gaan naar den tempel van Rameshvara, waar ik boven van sprak. Is hij daar eenmaal gekomen, dan moet hij weer veel geld betalen aan de priesters en het water uitgieten over het b'ield van Shiva, dat zich ook daar bevindt.

Dat al en nog veel meer doen deze heidenen, die anders volstrekt niet dom zijn, om de zaligheid te verkrijgen, 't Is hun daar dus wel ernst mee. Doch ook zien we, hoe zij verduisterd in het verstand, vervreemd van het leven Gods, meenen zelf te kunnen verdienen wat wij weten, dat alleen door genade te verkrijgen is.

Dat zij echter in hun binnenste ook wel eens iets anders vernemen, is zeker.

Zoo leefde er onder hen eens een wijs man, die heelgoed de dwaasheid van zulke dingen inzag. Op zekeren dag kwamen bij hem eenige pelgrims, die ook naar de Ganges wilden, en hem vroegen of dat niet zeer goed was.

Tot antwoord nam de wijze een pompoen, en vroeg hun of zij dien wilden opeten.

»Wel bedankt, '! was 't antwoord, »die vrucht is bitter.”

»Neemt haar dan mee, " sprak hij, »wascht haar af in elke rivier, waar ge aan komt en als ge te Benares zijt, eet haar dan op."

„Maar dat zal niet helpen, " was 't antwoord; »al dat wasschen zal het bitter niet wegnemen."

»Juist zoo, " sprak de man, »Maar evenmin zult gij door wasschingen van het buitenste, het kwaad verdrijven dat? inwendig zit."

Dat was verstandig niet waar. Maar toch vrienden, was 't niet genoeg. Of ik u al zeg, dat gij ziek zijt en dit of dat niet moet gebruiken, daar wordt gij niet beter van.

Gelukkig, wij hebben een beteren Medicijnmeester, die èn de kwaal èn het geneesmiddel kent. Hij zegt: »Komt tot mij, allen die vermoeid en belast zijt en ik zal u rust geven. (Dus niet verdienen maar ontvangen). En wederom staat, nog aan het einde van heel de Schrift dit woord: »Die \vfl die kome en neme het water des levens om niet."

HOOGENBIRK.

i) Spreek uit Mèntsjter (iti 2 lettergrepen).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen