Uit de Pers.

We achten het van belang, den indruk, dien de gehouden Synode maakte op de redacteuren van onze kerkelijke pers, in hoofdzaak aan onze lezers voor te leggen.

We deden niet alzoo met de eerste indrukken, opgevangen toen de Synode nog zat. Die konden min juist zijn, en later wijziging hebben ondergaan. Maar wel achten we het weergeven van deze indrukken geraden, voor zoover ze na ajloop der Synode geschreven zijn.

Zoo las men in het Gereformeerde Volksblad van 12 September, onder den titel: In driejaren tijds^ het volgende:

Een van de meest gebruikelijke woorden, die men telkens uit den mond des volks verneemt, is blijkbaar ontleend aan den, wij hadden Ijijna geschreven, haastigen spoed, waarmee de menschen tegenwoordig behept zijn. Gij hoort dan uw buurman u^tocroepen: wij leven snel. Men drukt hiermee dé spoedige wenteling en wisseling van omstandigheden en toestanden uit. Het ras overgaan van licht in|donker, of ook omgekeerd van donker in licht, zonder tusschentint, zonder licht-donkere of donker hchte kleurschakeering. Voor velen gaat het op verschillend terrein dan ook wel wat te snel toe. Meer dan een houdt niet van dat voortdurend sneltrein-vliegen. Zij verlangen bij schielijke en beslissende overgangen naar een ure van rust, een herademingspauze, bang als zij zijn, den gang der machine op den duur niet te kunnen volgen. Maar genoeg illustratie reeds voor wat wij eigenlijk zeggen willen.

Ons eigen kerkelijk leven is in de laatste drie jaar snel voortgegaan. En met nu voor tien jaar vergeleken, zijn er voor de Gereformeerde kerken in Nederland wonderen gebeurd.

Wonderen von Gods trouw, macht, goedheid, ontferming en van den rijkdom eener liefde over de kerken Christi in deze landen, die tot ootmoedig, Godeverheerlijkend aanbidden en danken dringt.

En welk een verandering in positie, in toestanden, in openbaring van het kerkelijk leven tusschen de tien eerste jaren na 1834 en de tien eerste jaren na 1886. In 1844 stond het met de zaak der dus geheeten separeerende kerken, naar den mensch gesproken, hopeloos.

Een fractie Van Velzenl een fractie Brummelkamp, een fractie Scholten, een fractie Hoksbergen-Smit, — grepen zij niet gewelddadig in het zoo teedere, jeugdige kerkelijke organisme in ? soms zelfs ruw, ja zeer ruw — ondanks de goede bedoelingen van de vaders der scheiding Van Velzen, Brummelkamp, Scholten en Smit zelve?

In 1844 was het met de zaak der scheiding bijna gedaan. Een jaar te voren zelfs was er een oogenblik, binnenskamers, doorleefd, waarin de vijanden van Gods kerk voor altoos over haar schenen te zullen zegevieren. Genoeg van die bange dagen vol innerlijk verdriet voor onze eigea vaderen. Maar bang en somber waren zij. Veel meer dan iemand van ons geslacht heden kan gissen.

Wij herhalen, welk eene verandering dan nu ! Tien jaar na de doleantie, nog slechts vier na de generale samensmelting der twee Gereformeerde kerkengroepen.

Welk een wijziging, welk een keer ten goede, ook zelfs in en sedert de laatste drie jaar.

Wij zijn ook te Dordt geweest. Het comitee van 4e iêVenti\; nen heugt ons als gisteren.

Wat sen geduld moest geoefend, om een dragelijke middRnformule te vinden in de zaak, liever gezegd, want dat is veel juister, ten aanzien van den vorm van het theologisch onderzoek aan de eigene inricbting der Gereformeerde kerken.

Een heele avond is bijna geredeneerd over het woordeke y> kan."

De tegenstander spotten.

De tegenstander spotte. Gaven de broederen zelve dien tegenstanders geen instrument in handen?

Vol vreeze kwam men te Dordt bijeen; - dat eigenlijk niemand tevreden die grijze synodestad verliet - wezen de bladen al heel spoedig uit. En ook na Dordt bleef het gisten; dè barometer trok zijn pijlnaald meer dan eenmaal op storm terug. Zelfs nog voor korte maanden scheen Middelburg een da capo van Dordt te zullen worden. Ook nu weer reisde meer dan één synodelid met een bezwaard gemoed Zeeland in. En toch hoe verrassend, hoe wonder verrassend mag na dsn afloop van deze Generale Synode thans geconstatcei-d: zie hoe goed en hoe liefelijk was het, dat ook broeders samenwonen, want dat was het werk in Middelburg. Een jScTOzarbeiden van broederen, wien men 't aanzien, uit wier mond, ja te Aiidden van wier meest ernstige debatten men hoeren kon; wij zijn als Gereformeerde kerken één, wij willen hetzelfde nl. aan de hand en op het fundament van de zuivere, kerngezonde, d. i. van de wel beproefde Gereformeerde beginselen, het goede voor do kerk des Heeren in elk opzicht, w.aarin d-it goede door deze Generale Synode te regelen en vast te stellen is. In deze eenheid der waarheid, de? geloofs en der liefde is dan ook vier volle weken hard gearbeid.

De komende acta zullen het straks bevestigen. Geen enkele wanklank werd vernpmen. Opzienbarende in den zin van prikkelende redevoeringen zijn niet gehouden. Hoog was de toon, hoog ook in de Uefde. 2elfs onder het meest critieke, liet be-^^i zwaarschrift van Bedums-kerkeraad voelde de Synode *'len besefte heel het talrijke publiek deze mannen, •die daar over een zoo zeer belangrijk vei-schil in wetenschappelijke methode en zelfs over een al of niet juiste fonnuleering van enkele stukken der heilige geloofswaarheid debatteeren, — die mannen zijn toch één in den Gereformeerden wortel. Vandaar ook, dat, toen het op stemming aankwam, heel de Synode - - natuurlijk stemden de bezwaarde broeders, zoomin als hij tegen wien het bezwaar was ingebracht niet mede, — haar vertrouwen in dien laatsten broeder uitsprak en in allen, die in beginsel de zijde van dezen broeder hadden gekozen, zelfs onder blijkbare berusting van den broeder, die het eerst het bezwaar te - berde had gebracht en die gedurende de d: scussie meer dan eenmaal betuigde, dat hij geenszins deze publieke behandeling van zaken had bedoeld, integendeel liefst binnenskamers en dus volstrekt niet in Generale Synode dit geval tot een broederlijke beslechting gewenscht had te mogen komen.

Welnu, waar aldus reeds in de eerste week de meest critieke ïaak tot een beslissing kwam, — was blijkbaai' voor heel den duur der vergadering een kalm verloop te voorzien. En deze hope is metterdaad verwezenlijkt.

In al de vier groote hoofdmomenten, waarvoor de Generale Synode van Middelburg zat. Wij komen natuurlijk op de detailpunten terug. Thans schreven wij slechts een zeer vluchtig woord, als vertolking niet slechts van ons eigen gevoelen, maar van stellig den zeer algemeenen indruk, dien alle leden, dien heel het publiek van Middelburg, dien tot de buitenlandsche afgevaardigden uit Engeland en Amerika hebben uitgesproken en medegenomen en welke indruk niet licht verdwijnen zal. Geen wonder, want het Avas Gods werk, dat in Middelburg gezien en genoten is.

In aarden vaten is ook nu een schat gelegd, opdat de uitnemendheid der kracht zou blijlcen «Gode en niet uit ons".

Dit is o. i. juist gegrepen, en, wat vooral liefelijk aandoet, er is geen schijn of schaduw van hoon jegens de broederen, wier aanvankelijk oordeel de Synode niet kon noch mocht beamen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen