Voor Kinderen.

BAAS BOVEN BAAS.

XVII.

Wie veel weet kati, als hij de gaven er toe ontvangen heeft en de weg er toe open is, zeer nuttig zijn voor anderen, 't Is niet goed, dat iemand de kennis en wetenschap hem geschonken, alleen gebruikt voor zich zelf. 't Is toch alles gekregen goed.

Zoo dacht ook meester Bernard er over, en daarbij had hij een vurige begeerte om ook nog van anderen te leeren. Hij was niet als velen, die zeggen: Ik ben zoo wijs en knap, dat ik niet noodig heb, nog bij iemand ter school te gaan. Ik weet het zelf het best. Een onzer grootste geleerden zegt ergens: Ik schaam mij niet te zeggen, dat meermalen bij het vertalen van een werk, een kind mij van dienst is geweest om het goede woord of de rechte uitdrukking te vinden.

Nu was het echter in die tijden en vooral voor een man als Palissy juist niet gemakkelijk om anderen iets te leeren of zijn kennis tot hun nut te doen strekken, 't Waren, als gezeid, waarlijk booze dagen; Palissy had veel vijanden wegens zijn belijdenis, en daarbij was hij we hoog geacht als kunstenaar, maar had geen naam onder de geleerden van zijn tijd.

Toch wist hij raad.

Op zekeren dag zag men in de straten van Parijs, op meer dan één plaats, kennisgevingen aangeslagen, die velen en met recht verwonderden. Onze Palissy liet namelijk weten, dat hij de doctoren en alle geleerden bij zich noodigde. Voor wie er kwamen, beloofde hij in drie lezingen, kort en zakelijk, alles uiteen te t zetten en te verklaren, wat hij bij ervaring en e onderzoek wist over bronnen, steenen-, metalen en nog veel meer.

„Ik eischte, " zoo schrijft hij zelf, „een daalder als toegangsprijs, opdat alleen dezulken ­zouden komen, die werkelijk voor de zaak wat ­ over hadden, en beloofde, hun den daalder terug te betalen als zij mij een dwaling aanwezen."

Nu zult ge zeggen: Dat was boud gesproken, al had Palissy ook daalders in overvloed gehad, wat niet waarschijnlijk is. Maar hij gevoelde zich tamelijk zeker van zijn zaak. Daar kwam nu echter iets bij, dat we niet vergeten moeten. Tegenwoordig rust het onderzoek en de wetenschap van al wat stoffelijk is op waarneming, onderzoek, berekening. Dat was echter r toen niet alzoo, ten minste veel minder dan nu. Er waren allerlei valsche meeningen en onderstellingen, die als waarheid door duizenden, ook geleerden, werden geloofd. Dat de sterren invloed hebben op het lot der menschen, dat er een vogelsoort is, die aan de boomen groeit, dat diamanten in bloed zijn te weken en dergelijke fabelen meer. Nog grooter echter was de onkunde omtrent vele dingen.

Meester Bernard nu had, bij gebrek aan een andere leerschool, die der natuur zoo goed mogelijk doorloopen. Zoodoende wist hij veel dat - aan bijna niemand bekend was, en had hij ook omtrent vele dingen andere meeningen dan de meesten. Tal van menschen geloofden b.v., dat als men ergens een bron wilde hebben, het best was met een hazelaarstak of wichelroede over 't land te loopen. Waar water in den grond zat boog de tak dan neer. Ge lacht er om vrienden, maar weet ge wel, dat er nog menschen zijn die zulke dingen voor waarheid houden. We moeten dat echter niet doen, want het is louter bijgeloof, net b.v. als te méenen, dat iemand een ongeluk zal treffen als men met zijn dertienen aan tafel zit. Toch zijn er in het, zoo 't heet, heel beschaafde Parijs, nog in onzen tijd zeer velen, die o zoo bang zijn met zijn dertienen aan te zitten. Beter zou 't wezen, zoo zij bang waren, den Heere God te mishagen, wiens toezicht over alles gaat. Hij, en niet een getal of een tak of wat ook, bepaalt ons lot en al wat geschieden zal.

Op den bepaalden dag had meester Bernard niet te klagen over gebrek aan bezoek. Van allen kant kwamen de geleerden, ook vele van de Sorbonne, d. i. de hoogeschool van Parijs. Weldra was de groote zaal geheel gevuld. Pa lissy begon en spoedig had hij zijn hoorders geheel aan zich geboeid. Hoe knap de heeren ook waren, hier hoorden ze veel dat ze nog nooit geweten hadden, en dat van een pottenbakker, een man die geen doctor of geleerde heette, maar het toch werkelijk was.

Toen de eerste voorlezing was afgeloopen, verlangde ieder naar de tweede, en toen de tweede was gehouden, naar de derde.

En hoeveel vroegen er toen hun geld weerom ?

Dit kunt ge opmaken, uit wat Palissy zelf in verblijdheid des harten uitriep:

Gode zij dank! Niemand sprak mij ook maar één woord tegen!

„De geleerdste lieden, " zoo wordt ons van t deze lezingen verhaald, „hadden met verbazing geluisterd naar den eerwaardigen wijsgeer, die zich zelf had onderwezen, gedreven door het gevoel der verantwoordelijkheid, waarmee hem de gave, hem door God verleend, vervulde. Zij hadden aandachtig toegezien, hoe hij uit enkele bewijsstukken, der dingen die hij besprak, de juistheid zijner meeningen aantoonde.

AAN VRAGERS.

Hoe is men gekomen aan de spreekwijs:

„Hij is op zwart zaad? "

Deze uitdrukking beteekent, dat iemand zich in niet aangename omstandigheden bevindt, doordat hij zich moet bekrimpen, niet meer heeft wat hij gaarne had.

Wie ooit kanarievogels heeft gehouden, begrijpt heel goed wat de uitdrukking wil zeggen. Zulk een vogel krijgt wit en ook zwart zaad, doch het witte lust hij veel liever en pikt hij 't eerst weg. Zoo blijft dan het zwarte allengs alleen over en als de honger hem drijft, moet hij dat dan wel eten.

Net zoo gaat het nu een mensch, die 't vroeger beter heeft gehad, maar nu tevreden moet zijn met wat hij krijgen kan.

CORRESPONDENTIE.

C. H. te B. Wel wat veel op eens. Doch we zullen in het volgend nr. als 't gaat, maar alvast een begin maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen