Moties.

Amsterdam, 14 Nov. 1902.

Hoe hoog de spanning is in ons kerkelijk leven, kan wel het best blijken uit de moties, die door tal van kerkeraden en dassen wereldkundig worden gemaakt. Moties van goed-of afkeuring der Synodale handelingen. Moties van vertrouwen of wantrouwen tegen bepaalde personen. Moties om benoemingen aan de Vrije Universiteit of de Theologische School aan of af te raden. Moties om een buitengewone Synode uit te lokken of tegen te gaan.

Ongetwijfeld wordt met deze moties een novum quid in ons kerkelijk leven ingevoerd. Tot dusverre bepaalden onze kerken er zich toe besluiten te nemen. De moties van goed-en afkeuring, van wenschen en niet-wenschen liet men over aan pohtieke vereenigingen. Moties dienen om een algemeen oordeel uit te spreken of een verlangen te kennen te geven aan een macht, die boven ons staat en die door ons niet gedwongen kan worden. In een motie ligt daarom altoos opgesloten, dat men zelf in deze zaak geen macht bezit om te handelen. En waar de kerken alle macht in handen hebben en van geen hooger staande macht dan van Christus alleen afhankelijk zijn, daar behoort een motie feitelijk op kerkelijk gebied niet thuis. Tevergeefs zal men dan ook in de acta onzer oude kerkelijke vergaderingen naar zulke moties zoeken. Ze zijn een inkruipsel van onzen tijd. En het is zeer de vraag, of het goed zou zijn, dat deze moties burgerrecht in onze kerken verkregen.

Mits men echter van deze moties geen gewoonte make, kan het bij zoo hooge drukking geen kwaad, dat er een veiligheidsklep opengaat, waardoor de kerken ook naar buiten kunnen bekend maken, wat zij over den toestand oordeelen. Al verdienen onze Kerkbodes en andere kerkelijke bladen niet den hatelijken naam van „parasieten", die een min welwillend recensent op de Synode hun gaf, toch ligt er een zeker gevaar in, dat enkele personen, die een blad tot hun beschikking hebben, figureeren als de organen der kerken. En het is volkomen begrijpelijk, dat de kerken wel eens behoefte gevoelen haar meening en wenschen op eigen gelegenheid uit te spreken. Haar daartoe het recht te betwisten, komt zeker bij niemand op.

Toch dienen onze kerken wel in te zien, dat men met deze moties alleen geen stap verder komt. Vooreerst is het aantal kerken en dassen, dat zulke moties aanneemt, toch altoos beperkt en komt men langs dien weg niet tot den indruk van wat de kerken in het gemeen verlangen. En ten tweede baten al deze moties niets, wanneer daaruit geen kerkelijke actie geboren wordt, die met beslistheid doortast en tot onmiddellijk 'handelen leidt.

Wanneer van verschillende zijden thans de wensch geuit wordt, dat de vacaturen te Kampen nog niet vervuld zullen worden, en men tot saamroeping eener buitengewone Synode zal komen, dan kuanen deze moties alleen dan effect sorteeren, indien de kerken en classes, die dit verlangen, terstond de provinciale Synodes saamroepen en daar een voorstel in dien geest indienen.

Naar den gewonen regel komen de provinciale Synodes eerst in het midden van het volgende jaar saam. Wacht men tot dien tijd met het voorstel bij de Provinciale Synode aanhangig te maken, dan duurt het nog minstens een jaar eer da Generale Synode saamkomt. Alle classicale vergaderingen zouden immers opnieuw moeten vergaderen. Daarna de provinciale Synodes weer moeten saamkomen. Er zou dus al haast moeten gemaakt worden, wilde de Generale Synode dan nog voor het einde van 1903 haar zittingen aanvangen.

Maar ieder voelt, dat tot zoolang de vervulling der vacatures aan de Theologische School niet wachten kan. Curatoren mogen de School niet aan het gevaar van doodbloeden blootstellen. En waar de heeren Bavinck en Biesterveld reeds met i Januari ontslag gevraagd en gekregen hebben, daar moet voorzien worden in de behoefte aan hoogleeraren. Tenzij natuurlijk Curatoren reeds thans met volkomen zekerheid wisten, dat een buitengewone Synode op komst was en deze Synoie uiterlijk over een half jaar stond gehouden te worden.

De vraag, of een buitengewone Synode metterdaad het redmiddel blijken zal, om ons uit onze kerkelijke moeilijkheden te verlossen, kan niemand vooruit met zekerheid beantwoorden. Gelijk gewoonlijk, staan ook hier de meeningen lijnrecht tegenover elkaar. De een wacht van zulk een Synode alle heil, de ander vreest, dat deze Synode op een nog treuriger fiasco dan de Arnhemsche zal uitloopen. Vandaar dat de een er even hard voor ijvert, als de ander al zijn best doet om zulk een Synode te keeren.

Het standpunt, dat onze redactie hierbij inneemt, is onzen lezers bekend. Wanneer de aandrang tot een buitengewone Synode uitgaat van die provinciën, wier afgevaardigden op de Synode weigerden zich met het besluit der Synode te vereenigen, en daarbij klaar en duidelijk wordt uitgesproken, dat men met het Arnhemsche besluit wil medegaan, dan zijn wij niet onbereid deze beweging te steunen. Natuurlijk v/il dit niet zeggen, dat het Arnhemsche besluit ongewijzigd zou moeten bekrachtigd worden. Er zijn artikelen, die niet eens in ernstige discussie zijn gekomen, omdat men vooruit wist, dat de minderheid de uitvoering onmogelijk zou maken. Maar wel wordt hiermede bedoeld, dat deze kerken onomwonden zouden moeten verklaren, dat het principieele standpunt in het concept-Bavinck-Rutgers ingenomen, ook door haar werd goedgekeurd. Eerst dan zou een buitengewone Synode vruchtbaar voor onze kerken kunnen zijn en daarom haar saamroeping gerechtvaardigd.

Nu zijn er zeker teekenen, die eenige hope geven. In Zeeland, waar het vóór de Synode drie dassen tegen twee stond, heeft de Classis Axel zich reeds met beslistheid voor het voorstel-Bavinck-Rutgers uitgesproken. Indien de dassen Goes en Zierikzee dit oordeel deelen, dan zou metterdaad Zeeland omgeslagen zijn. En evenzoo is het in de provincie Groningen. De dassen Winschoten en Enumatil, die voor de Synode de aanneming van het Concept-contract ontrieden, hebben thans verklaard, dat zij de houding der minderheid, dus ook van haar eigen afgevaardigden ter Generale Synode, betreurden. Ook in Groniiigen schijnt de wind dus uit een anderen hoek te waaien.

Zal van deze actie echter iets goeds terecht komen, dan dient men niet in moties en algemeene verklaringen zijn heil te zoeken, maar dan moet er gehandeld worden. Gehandeld, doordat er concrete voorstellen ter tafel worden gebracht; gehandeld doordat men de kerken in classis en provinciale synode saamroept om over deze voorstellen te oordeelen; gehandeld doordat deze provinciale synodes aan Curatoren officieel kennis geven van haar voornemen om een buitengewone synode saam te roepen, en met het oog daarop tot staking der aangevangen benoemingen manen.

Voor dit alles is er slechts kort tijd. Zoodra de nieuw benoemde hoogleeraren hun ambt de facto aanvaard hebben of anderen in hun plaats gekozen zijn, die zich te Kampen hebben geïnstalleerd, is het geschikte oogenblik om te handelen voorbij.

Laat ons hieraan nog een opmerking mogen toevoegen.

Wat bij alle kerken en personen die in K deze zaak te handelen hebben, wel klaar r en duidelijk op den voorgrond behoort te h staan, is dit dat het verschil in-de op­ w leiding geen aanleiding tot scheuring in de m Kerk des Heeren mag geven. Dat de broe­ o ders, die om allerlei practische en princi-s pieele redenen voor eenheid van opleiding b zijn, ijveren voor de bereiking van hun ideaal, zal niemand hun euvel duiden. Maar v wanneer het blijkt, dat een niet onbelang­ s rijk deel der kerken te veel gehecht is aan de Theologische School te Kampen en deze D in stand wil houden, laat men dan deze kerken geen geweld aandoen, maar dit verschil van gevoelen met broederlijke liefde in elkander dragen.

Onze beste krachten worden door dezen strijd verteerd. Onze kerkelijke bladen staan er vol van. Broeders, die in de heilige belijdenis van Christus' naam één zijn, worden er door van elkaar vervreemd. De kerken worden er door ontsticht en de Dienaren des Woords klagen bitter over de booze geesten, die rondwaren op onze kerkelijke erve. En de vijand lacht en spot met dit gekrakeel onder broeders van één huis.

Dit mag zoo niet langer.

Daarom worde alles gemeden wat over en weer zou kunnen prikkelen, en zoeke men liever gemeenschappelijk naar een weg, die tot pacificatie leiden kan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen