Uit de Pers.

Op de j larvergadering van de Vereeniging tot Christelijke verzorging van krankzinnigen in Zeeland, te Middelburg gehouden, sprak Dr. A, Kuyper van Vlissingen naar aanleiding van I Sim. 16:14—33 over de heerlijke taak, die de Christelijke barmhartigheid tegenover deze ellendigen te vervullen heeft.

Chrysostomus, eens der armen nood aan de gemeente op bet hart willende binden, sprak als volgt: »Ik kom heden hier om U een nuttige en betamelijke tijding te brengen. Niemand anders dan de armen, die in deze stad wonen, zijn het die mij tot hun gezant hebben gekozen. Zij hebben mij niet door hunne woorden daartoe bewogen; niet met hunne stembiljetten daarvoor gekozen; niet door een algemeen besluit mij overmand. Maar hun treurig en erbarmelijk uitzicht heeft mij tot hun pleitbezorger gemaakt. Want als ik over de markt, en door de straten naar deze vergaderplaats ging, en daar vele erbarmelijke menschen zag, eenige met verminkte handen, anderen, aan wie deoogen uitgestoken waren, wederom anderen vol afzichtelijke zweren en wonden, even ontoonbaar als ongeneeslijk, toen hield ik het daarvoor dat ik mij aan de uiterste gruwzaamheid zou schuldig maken, wanneer ik daarover met U, mijne geliefden, niet sprak».

Met de noodige veranderingen wil ik deze woorden tot de mijne maken, nu ik tot U spreken ga over de ellendigen die van verstand beroofd, over die verbijsterd van zinnen zijn. Ik heb meermalen in mijn leven krankzinnigen gezien, en de aanschouwing van hun droTf-'g levenslot heeft mijn hard met deernis vervuld. Mocht het woord dat ik spreken ga uwe ziel bewegen tot gebed, opdat de ongelukkigen in hunne ellende den Heere worden opgedragen; en niet alleen zij, maar ook allen die aan hen het werk der barmhartigheid in liefde vervullen, om des Heeren wil, en in Zijn naam.

Gode zij dank dat men in de laatste tijden de krankzinnigen als voorwerpen van bar711 hartigheid i gaan beschouwen. Nog niet zoo lang liggen de tijden achter ons dat men een krankzinnige en een misdadiger onder één dak huisvestte, omdat het «gekkenhuis" als onderafdeeling aan het tuchthuis verbonden was. De gevangenbewaarders hadden toen ook de zorg voor de krankzinnigen, en poogden door ruw geweld die ongelukkigen »tot rede" te brengen. Wat wanhopende en onvruchtbare arbeid voor de stokbewaarders! Wat droevig en pijnlijk lot voor die slachtoffers der gerechtelijke dwaling!

Eere aan de fransche psychologen en psychiaters die aan deie mishandelicg der geesteskranken een einde genaakt hebben, en in de geschiedenis der humaniteit een nieuwe en betere periode hebben doen aanbreken. Wij noemen met groote dankbaarheid den naam van Dr. Pinel, die leerde dat men de krankzinnigen niet aan ketenen moest binden, als waren ze wilden dieren, dat men ze niet met stokken moest slaan, als waar ze misdadigers, maar dat men ze als zielskranken, als zieken naar den geest, die verzorging en verpleging behoefden, had te behandelen.

En nog meer dankbaar zijn we voor wat Enge land ons te dezen opzichte schonk. Immers toen men den krankzinnige als patiënt ging beschouwen, werd eerst heil gezocht in de zoogenaamde paedagogische methode, waarbij men, met de beste bedoeling, door spartaansche gestrengheid alle vreemde uiting van het gekrenkte zieleleven wilde onderdrukken. Een onzer periodieken (Wetensch. BI. Nov. 1908) deelde onlangs nog eens mede welke middelen werden aangewend. Men ontstak in het vertrek van den patiënt plotseling een hel schitterend en sterk knetterend vuurwerk, of sohoot onverwachts pistoolschoten vlak langs zijn oor af. Men ging met hem wande len, en wierp hem onverhoeds in een sloot. Ook wel bond men een touw onder zijn oksels, heesch h-m in de hoogte en liet hem dan in duizelingwekkende vaart naar omlaag schieten. Lag de ongelukkige te slapen, men wierp van uit de hoogte emmers ijskoud water op zijn lichaam. Of wel men sloot hem op in een donker hol met griezelig ongedierte. Als «bijzondere middelen* beval men aan: sterk bijtende Spaansche vlieg op de huid smeren, de voeten met brandnetels bestrijken, gloeiende lak op het lichaam laten afdruipen. Soms ook bond men den lijder — en dat alles, zoo men meende, voor zijn bestwil — een zak vol levende mieren op zijn blooten rug. Zelfs werd de »Hornsche machine" uitgedacht, een soort bank, waarop de patiënt, overlangs uitge strekt, met razende snelheid in de rondte gedraaid werd.

Te goeder trouw zag men in dit alles «geneesmiddelene. Men poogde indruk op den patient te maken, men wilde op zijn gemoed werken, om den geest van waanzin uit hem te verdrijven. Maar volkomen terecht wordt nu de opmerking gemaakt, dat deze middelen wal door een krankzinnige zelven schijnen uitgedacht te zijn. En toch, het is nog geen honderd jaar geleden, dat men ze toepaste! Het was de Engelschman Conolly, directeur van het kranzinnigengesticht te Houwel, die aan deze onoordeelkundige behandeling der beklagenswaardige slachtoffers van een dool geraakte geneesmethode een einde maakte. Conolly leerde, dat het krankzinnigengesticht een ziekenhuis voor geestes kranken moest zijn. Hij leerde die ongelukkigen als kranken te behandelen, die liefderijk verpleegd moesten worden. De dwangtoestellen en dwangmiddelen werden door hem eens voor goed afgeschaft, als wel in een gevangenis, niet in een «ziekenhuis» thuisbehoorend. Hij is de vader van het open-deur-systeem, hij gaf aan de kranken van geest, aan de kranken van zinnen een «geneesheer en ziekenverpleging.

En die zegen kwam van uit Engeland tot het Continent. Dientengevolge bouwt men nu geen kerkachtige «gekken-huizen» meer met getraliede vensters, maar rustige herstellings-oorden en schoone pavilloenen in fraaie tuinen, gelegen bij lommer rijke bosschen. De kranken worden behandeld naar den eisch hunner ziekte. Men legt ze in bed, geeft ze baden, doet ze genieten van de frissche lucht, spreekt ze liefderijk toe en behandelt ze zoo zacht en tegemoetkomend aïs mogelijk is.

Het schoone resultaat van deze methode is, dat de patiënten veel kalmer worden, dat de woestheid vermindert, dat de omgang tusschen verpleegden en verplegers vertrouwlijker wordt. En wat waarlijk niet het minste is, dank zij Aeie medische vaethode, komen metterdaad vele gevallen van genezing voor. Dat alles nu is daaraan te danken, dat God het menschelijk oog voor het lijden dezer zielsongelukken heeft geopend, dat een geest van ontferming zich van ons hart heeft meester gemaakt, dat onze ziel in barmhartigheid tot die ellendigen uitgaat, om medelijdend de helpende hand aan die deerniswaardigen toe te steken. Men weet en verstaat, dat de krankzinnigen «voorwerpen van barmhartigheid» zijn, en dat de barmhartigheid hier een heilige roeping ontvangt, een wel moeilijke, doch ook heerlijke taak zich ziet toebetrouwd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen