Dr. Kromsigt heeft in de Gereformeerde

Dr. Kromsigt heeft in de Gereformeerde Kerk gewezen op het geheel verschillend oordeel, dat twee hoogleeraren der Vrije Universiteit over zijn bekende rede hadden geveld. De hoogleeraar redacteur van de Rotterdammer sprak van een nobel en breed gedacht, maar zakelijk daarom niet minder scherp vonnis, dat over de politieke actie der antirevolutionaire partij gestreken werd, terwijl de hoogleeraar-redacteur van de Heraut geen vriendelijk woord voor deze rede over had. We gunnen het pluimpje, dat Dr. Kromsigt naar aanleiding van dit verschil aan onzen collega-redacteur op den hoed steekt, hem gaarne. Natuurlijk vergat Dr. Kromsigt; dat de redacteur van de Rotterdammer het had over ÓLS politieke strekking van Dr. Kromsigt's rede en w^ handelden over zijn scherpe philippica tegen de Separatie en Doleantie op kerkelijk gebied. En Dr. Kromsigt, die ons beschuldigt van „Remonstrantisme op Independentistischen wortel stoelend" en spreekt van de „brutaliteit en onbroederl^kheid" van een onzer Kerkeraden, kan toch kwalijk verwachten, at we zulk een rede nobel en breed geacht zullen noemen. Wanneer Dr. Kromsigt oorts er over klaagt, dat we niet evenals e Rotterdammer een uitvoerig verslag van ijn rede overnamen en daarbij dei opmering maakt: „wanneer zal men toch einelijk In Standaard en Heraut deze vereerde gewoonte, waarover reeds zoo dikwijls s geklaagd, eens afleeren", dan moge ierop dit antwoord volstaan. Vooreerst, dat e redacteur van ét GereformeerdeKerk, ii\-\ t k d d o d dien h^' klagen wil over slechte persmanieren', toch wel eerst beginnen mag met het onkruid te wieden in eigen tuin. Niet alleen dat de Gereformeerde Kerk schier nooit notitie neemt van de rectificaties die we gaven op onjuiste voorstellingen, maar nog niet zoo lang geleden voerde een der medewerkers polemiek tegen de Heraut, waarin hij rond.weg verklaarde de Heraut nooit te lezen, zelfs het stuk waartegen z^n critiek ging, niet eens onder de oogen te hebben gehad en alleen af te gaan op hetgeen men er hem van verteld had; welke berichtgever dan nog een geheel csjuiste voorstelling van ons artikel had gegeven. Een blad, dat zelf zulke persmanieren heeft, moet toch niet klagen over de splinters in eens anders oog. In de tweede plaats hebben we letterlijk de woorden van Dr. Kromsigt geciteerd, waartegen ons bezwaar ging, en we hebben deze woorden met opzet niet ontleend aan een persverslag, waarvan de betrouwbaarheid althans te wenschen kon overlaten, maar aan de correspondentie door Dr. Kromsigt naar aanleiding van zonrede gevoerd en waarin hij de geïncrimineerde binnen voor zijn rekening nam en nog Ietwat aandikte. Recht tot klagen zou er dan alleen wezen, wanneer we de bedoeling van Dr. Kromsigt's rede onjuist hadden weergegeven. Dr. Kromsigt zelf erkent echter, dat de teekecing, die we van zijn positie gaven tegenover de verschillende richtingen op kerkelijk gebied, „niet ongelukkig en ook siet zoo geheel onjuist was". Ware het onze bedoeling geweest om het debat te openen over de door hem behandelde quaestie van de „Volkskerk of de Vrije Kerk", gelijk hg het noemt, dan zouden we zeker Dr. Kromsigt's gevoelen breed en met zijn eigen woorden hebben weergegeven. Waar het ons echter alleen te doen was om te protesteeren tegen de felle en onbehoorlijke wijze, waarop Dr. Kromsigt onze Kerken aanviel, kon het citeeren van een enkele uitdrukking tot kenschetsing van het geheel volstaan.

Intusschen zijn we dankbaar, dat uit het antwoord van Dr. Kromsigt toch een andere toon sprak dan uit zijn door oas geïacrimineerde rede. Hij verklaart, dat hij de gescheiden broederen niet wil „prijsgeven"; dat hij gaarne tot „hereeniging" met ons zou willen komen; en dat zijn bedoeling niet was „om een broedertwist weer eens aan te wakkeren of op te rakelen", maar om ons te waarschuwen voor de gevaren aan de „afscheidiagsbeginselen" verbonden. Hij is zelfs bereid tot onze „nadere instructie" nog eens uitvoerig te schrijven „over de moderne en gereformeerde volkskerkgedachfce".

Zeer gaarne zullen we deze uiteenzetting afwachten en daarop ons antwoord geven, wanneer Dr. Kromsigt met zijn artikelen gereed is. Slechts een opmerking zrj ons hierbij vooruit veroorloofd. Dat de richting die in Dr. Kromsigt haar tolk vindt, een anderen weg inslaat dan w^ den besten achtten; dat deze richting èa de Separatie èn de Doleantie anders beoordeelt dan wij dit doen, wordt door ons hun zeker niet euvel geduid. Zelfs zien we geen enkele reden, waarom dit geschil niet zakelijk en broederlijk zou kunnen worden besproken. Of men daarbij over en weer elkaar overtuigen zal en zoo tothereenigingzal komen, betwijfelen we. Dr. Kromsigt zal wel niet verwachten, dat wij Gereformeerden plotseling naar de Hervormde Kerk zullen terugkeeren en evenmin schgnt er hoop op te bestaan, dat de Gereformeerden in de Hervormde Kerk tot ons overkomen zullen, zoolang ze blijven op het standpunt door Dr. Kromsigt Ingenomen. Maar wel kan zulk een discussie dienen om elkanders bedoeling beter te begrijpen en ook bij verschil van inzicht te waardeeren wat de tegenstander beoogt. Maar daarvoor is dan in de eerste plaats noodig, wat Dr. Kromsigt zelf verlangt, dat men het gevoelen van zgn tegenstander tracht in te denken en nietvoortdurendoDJuistvoorstelt.Dr.Kromsigt weet zeer goed, dat het nooit de bedoeling is geweest van de Gereformeerde Kerken om het Nederlandsche volk los te laten.

De leuze: Heel het Volk en keel de Kerk tegen ons aangeheven. Is daarom misleidend en onwaar, evenals de voorstelling, alsof wij een afgescheiden groepje, een sectarisch kringetje willen vormen. De Gereformeerden buiten de Hervormde Kerk hebben, — Ds Wagenaar heeft het in de Gereformeerde Kerk nog niet zoolang geleden zelf erkend, — zelfs een zeer grooten invloed op ons nationaal leven uitgeoefend. Juist daarom hindert het ons, wanneer men In strijd met de feiten, toch zulke onware voorstellingen bij ons volk ingang tracht te doen vinden. Er is niet één Gereformeerde wien niet als ideaal voor oogen staat om heel de Kerk terug te leiden tot Gods Woord en heel ons volk weer te doen leven uit de gereformeerde beginselen. Juist daarom zegt de leuze „Heel het volk en heel de Kerk" niets. Het Is een van die phrases, die berekend zijn om bij het groote publiek een suggestieven indruk te doen maken, maar die feitelijk even misleidend is als wanneer de Groninger richting zich de Evangelische noemt of de Irviugianen zich uitgeven voor de Apostolische kerk. Over het doel, dat de Christelijke kerk moet Inwerken op heel het volksleven en allen moet omvatten, die geloovig zijn, zijn wg het allen eens. Het geschil loopt dus niet over het Ideaal, maar over den weg, dien men te volgen heeft om zoo dicht mogel^k bg de vervulling van dat ideaal te komen. Dr. Kromsigt en de zpnen meenen dat men daarom blijven moet in de zoogenaamde Volkskerk, die nog een groot deel van ons volk omvat en vandaar uit trachten moet de volksmassa weertechrisianiseeren. Wij oordeelen, dat werkelijke racht alleen kan uitgaan van een Kerk, ie begint met weer ernst te maken met e handhaving van haar belijdenis en de efening der tucht. Tot dusverre nu heeft e praktijk zeker ons niet In het ongelijk gesteld. Terwijl In de Hervormde Kerk de verwildering steeds toeneemt, vooral in de grootere steden, en steeds meerderen aan volkomen religieloosheid ten prooi worden, b!ijkt, dat in de Gedeformeerde Kerken het aantal leden niet afneemt, maar wast, en dat in deze Gereformeerde Kerken een geslacht wordt opgevoed, dat pal staat tegenover de verleiding van ongeloof en socialisme. Het aanschouwelijk onderwijs in onze groote steden, waarvan Dr. Kromsigt spreekt, getuigt dus zeker niet tegen ons standpunt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen