Voor Kinderen.

BROOD OP HET WATER.

III.

HOE HET KR UITZAG.

Zooals ge wel begrijpen kunt, was het op ons dorp ver van levendig, en ik die aan het leven in de steden gewend was, had in het eerst groote moeite mij te schikken in den nieuwen toestand. Daar er allereerst voor geen geld een huis te krijgen was, had ik bij een boer een paar kamers moeten huren. Nu werd wel in alles voor mij voortreffelijk gezorgd, maar veel gezelligheid had ik noch van den boer noch van zijn gezin. Daarvoor stonden zij in den zomer te vroeg op en gingen te vroeg ter ruste.

De bevolking in den omtrek werkte grootendeels op het land, en was dus overdag hier en daar verspreid. Drukte en vertier trof men hier niet aan. Het heugt mij nog zeer goed, dat er slechts één bakker was, die het volstrekt niet druk had, ofschoon hij negen buurtschappen bediende. Vele boeren toch bakten hun brood zelf. Andere bereidden het, en lieten het dan bij den bakker bakken, waarvoor vijf duiten per brood werd betaald. Er was ook een vleeschhouwer maar die woonde een ander half uur ver. Hij slachtte slechts eens per week en dan veelal maar een kalf, waarvan altijd de eene helft naar een andere buurtschap ging, en het verige bij gedeelten aan zijn klanten. De eenige winkel in mga nabijheid werd gehouden in het voorvertrek van een klein huisje, waar een oud koloniaal met zijn vrouw woonde. Bij hen kon men in kleine hoeveelheden meel, suiker, tabak enz. bekomen, wel te weten als de voorraad niet op was.

De eenige bij wien ik eenige gezelligheid vond, en aan wiens omgang ik wat had was de heer W, Hij was in deze streek geboren. Predikant geworden had hij op verschillende plaatsen gestaan. Doch op zestigj arigen leeftijd moest hij wegens ziekte zijn ambt neerleggen, en besloot toen om zijn laatste jaren door te brengen op de plek waar hij als: kind had gewoond. Hij liet een huis voor zich zetten, iets wat met weinig kosten kon geschieden, en woonde dau nu al jaren met zijn vrouw en een dochter in stilte en tevredenheid. Dorpspredikant was hij natuurlijk niet. Wel stond de kerk, een oud en wat vervallen gebouw, niet ver van onze wonhigen, maar de predikant woonde een half uur verder, wat op het oog met zijn vele bezoeken het best uitkwam.

Zoodra ik een paar weken in het dorp had doorgebracht, ging ik Ds, W. opzoeken, die mij zeer vriendelijk ontving. Hij verblijdde zich, dat er weer een geneesheer was gekomen en, al verschilden wij ook veel in jaren, wij werden spoedig hartelijke vrienden waartoe zeker veel bijdroeg dat wij beiden lust gevoelden tot den dienst des Heeren, Ik herinner mij nog dat hij bij mijn eerste bezoek tot mij zeide: „de menschen hebben mij wel eens een geneesheer voor de ziel genoemd. Als dat juist is dan woont nu die dokter vlak bij den geneesheer voor het lichaam. Wie weet wat goeds daaruit nog kan voorkomen“.

Naast de oude kerk stond een lief huisje, met een fraaieu tuin er om heen. Daar woonde de koster. Hij was echter nog meer dan dat, namelijk ook klokluider, doodgraver, omroeper, en Zondags leidde hij als voorzanger met zijn

zware stem het kerkgezang. Dit goed te doen zoo »ls hij, was troawsns geen lichte taak. Want een orgel was er toen in de kerk niet, en de boeren en de boerinnen zongen slecht, ja lieten geregeld den goeden koster den eersten regel van het opgegeven vers alleen zingen. Eerst bij den tweeden zongen allen mee. Wanneer de voorzanger het 't makkelijkst had, durf ik niet beslissen.

Maar de koster deed nog meer dan ik al genoemd heb.

Er waren in de verschillende bnurtscbappen drie scholen, elk met één onderwijzer. Als nu van de naast bijgelegen school de meester ongesteld was — wat nog al eens gebeurde — dan kon de koster hem kostelijk vervangen, zelfs voor dagen achtereen, zonder dat de school er onder leed. Had iemand een brief te schiijven en verstond bij die knnst niet, de koster was gereed hem te helpen. M«nigeen in dien tijd kon zelfs niet lezen. Ook zolk een vond bij onzen vriend raad en daad. Daarbij had hij in zijn woning een kleine werkplaats, waar aller lei kleine karreweitjes konden verricht worden Menig gebroken meubel of stak haisraad weid daar geheeld. Ik herinner mij nog hoe eens toen mijn koStt beschadigd was onze koster het verwrongen slot heel netjes weer in orde wist te brengen.

Het zou er inderdaad op het dorp slecht uitgezien hebben als die koster er niet geweest was. Zijn bekwaamheid won heel wat tijd, moeite en geld uit, te meer wijl hij zich niet duur liet betalen. Toch was het niet louter voor zijn genoegen dat hij zoo velerlei vakkeu beoefende. Maar het kosterscbap alleen bracht slechts een goede vijftig gulden in het jiar op, en daar kon zelfs in dien goedkoopen tijd een man met zijn getin niet van leven. Ook nu nog moesten zijn vrouw en kinderen heel wat werken in den moestuin, zou het gezin behoorlijk bestaan.

Aan water was in die streek dikwijls gebrek, waarbij nog kwam dat vele geringe wocingen geen waterput hadden. Er was echter voor zulken een groote, algemeene pnt, die de fontein genoemd werd, en door oude zware boomen was omringd. Wie wilde kon zich daar voorzien, en menigeen kwam daartoe soms een half uur ver. Bij dien put ontmoette men vaak elkander en zoo was de plek in den loop des tijds de verzamelplaats geworden waar de dorpelingen, ook de niet-dorstigen, elkander ontmoetten en spraken, meestal op Zaterdagavond.

Overigens zagen de menschen elkander niet veel anders dan des Zondags in de kerk, waar zij trouw heengingen, of bij plechtige gelegenheden, zooals bruiloften en begrafenissen. Maar men kende elkander en meestal ook ieders omstandigheden van nabij. Viel er iets nieuws of bijzonders voor, wat echter zeldzaam was, dan werd het al spoedig alom verbreid.

Wie in den zomer ons dorpje bezocht, kon er prachtige wandelingen doen. £r waren groote, uitgestrekte bosschen van dennen, eiken en beuken, mooi begroeide heuvels met heerlijke vergegezichten over de bruine hei of de groene weide. Ook was het hier, gelijk nog, een zeer gezonde streek. Maar men moest een goed wandelaar zijn om hier te genieten. O^er rijwielen dacht toen nog niemand, en voor rijtuigen deugden de wegen meestal niet. Des avonds wis her, tenzij op lichte zomeravonden, voor vreemdelicg-sn niet geraden uit te gaan. Ze liepen alle kans te verdwalen. Aanwijzingen voor de wegen, zooals er nu zijn, ontbraken toen geheel. Van lantaarns was geen sprake.

Maar was het hier des 's avonds of 's nachts niet heel onveilig, denkt ge misschien. Toch was dat niet zoo. We hadden hier voor vier buurtschappen maar één veldwachter, en die kon zijn werk nog best af. Veel droeg daartoe ook bij, dat bier in den naasten omtrek geen kroeg of dergelijke was. Want in zulke bniicn ontstaan zoo vaak de twisten en vechtpartijen, waar de veldwachter aan te pas komt. Niet dat alle dorpelingen een afschuw hidden van sterken drank of „afschaffers" waren, ge lijk men dat later noemde. Maar „de gelegenheid maakt den dief". Nu er geen herberg was, kon men er niet heengaan. Wie dat wilde moest wel een uur loopen. Er werd echter toch wel in huis gedronken, maar dat verstoorde de rust, althans daarbuiten, niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen