Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 31
Rede gehouden bij de aanvaarding van het ambt van Hoogleeraar in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
32
in kennis der r e a l i a ,
1 3 4
) laat ontaarden, maar o o g kreeg voor
den dieperen ondergrond, dat men in 't algemeen niet meer de wetenschap in het begrip laat opgaan, niet meer onwetenschappelijk noemt wat aan alle wetenschap
voorafgaat.
E d o c h , voldoende is dit niet: ook hier weer is het Christelijk beginsel de wigge, die scheiding maakt tusschen wetenschap en wetenschap. W i e geen norm heeft o m daarnaar zijn oordeel te richten, dien kan de G r i e k s c h e mystiek lief zijn, die verheugt zich in haar eereherstel, n u ja, wijl ze hem sympathiek is, w e l licht o o k , wijl hij meent dat ze inderdaad meer invloed gehad heeft dan men vroeger erkende. H e m die den Bijbel niet erkent als G o d s
W o o r d , dien staat die mystiek op één lijn met de
verborgenheden der Schrift, j a hooger. W a t men in de A s s y r i o logie z a g gebeuren, 135) dat geschiedt o o k op dit gebied. V o o r een DIELS is het logosbegrip van H e r a c l i t u s overgegaan in het Evangelie
van JOHANNES;
, 3 6
)
v o o r een PFLEIDERER berust
de wijsheid van den P r e d i k e r niet zelden op de philosophie v a n denzelfden wijsgeer; 137) volgens DIKTERICH'S oordeel „stammt manches
[aus der Johannesapokalypse]
aus griechischen Q u e l -
l e n . " 138) Z o o verdwijnt zoo licht de grenslijn tusschen het heilige en onheilige: voor eene scheiding ontbreekt immers alle ratio! Ja, ik spreek mystiek
onderdoen
religieus-mystische
stouter: zulk voor
eenen moet consequent die
de „ z u i v e r e " philosophie, staat het
element lager dan het begrifflich-logische;
want dit laatste geeft immers de waarheid, waarnaar het eerste slechts streeft en tast! Maar
gansch
anders
staat hierin de C a l v i n i s t : hem is de
philologie w e l wetenschap van den logos, wellicht eer en meer dan voor eenig ander, maar
die logos is door de zonde ver-
d o r v e n ; de mensch verduisterd in het verstand, vervreemd van het leven G o d s . tegenstelling
1 3 9
)
E n juist in de belijdenis hiervan komt de
het scherpst
zondeval loochent, meer
u i t : voor
den p h i l o l o o g die den
bijzonder voor den rationalist, is het
G r i e k s c h e denken, de G r i e k s c h e o n t w i k k e l i n g , normaal, bijna zou
ik zeggen,
volmaakt;
1 4
°)
ze is het ideaal waarnaar hij
zich r i c h t ; en zoo moet hij zich dan ook aangetrokken gevoelen niet tot de mystiek, — want die bekent juist, dat ze niet normaal, niet volmaakt is, dat ze slechts zoekt en tast, of ze het vinden mocht; aangetrokken gevoelt hij zich tot het begrifflich-
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 september 1904
Inaugurele redes | 69 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 september 1904
Inaugurele redes | 69 Pagina's