Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 21

OMVANG E N I N V L O E D D E R Z U I D - N E D . IMMIGRATIE.

19

tegenover zich, die — harerzijds haar leiding in Maurits en Willem Lodewijk en haar kracht onder de officieren en de pre­ dikanten en in Zeeland vindend — omgekeerd den vrede bui­ tengewoon duchtte. Omdat zij er — behalve verlamming van den handel en verzwakking van onze militaire paraatheid — verlies van de met zooveel inspanning veroverde onafhankelijk­ heid, en versterking van het Roomsch-Katholicisme van vrees­ de! Bleef Spanje niej: tot op het laatste oogenblik vasthouden aan zijn weigering om onze gewesten voortaan als een vrijen, oorlogvoerenden staat, in plaats van als tegen hun wettigen landsheer rebelleerende onderdanen te beschouwen? Evenals aan zijn eisch, dat aan de Roomschen volkomen vrijheid van eeredienst zou worden toegestaan ? Doch waar stonden nu bij die botsing de immigranten? Onverdeeld aan de zijde der oorlogs­ partij. Wat zeker niet onverklaarbaar is. Zelfs verschillende motieven moeten hen dien kant hebben uitgedreven. Vooreerst werkte in deze hun godsdienstige overtuiging. In meerderheid althans zeker met hart en ziel Protestant, zóó dat ze er immers zelfs in vrijwillige ballingschap voor waren gegaan, vonden zij dat streven des konings ten opzichte der Roomsch-Katholieken onmogelijk te aanvaarden. Ook zal er wel niet weinig toe hebben meegewerkt, dat — zooals Willem Usselincx het in de voorrede van zijn Naerder Bericht over het privilege van de Zuyder Compagnie uitdrukt — „de meeste macht van het in­ lands krijghsvolck te voet ende te paerde altijd heeft bestaen in de uytgeweeckene", en „de voornaemste Gouverneurs, Over­ sten, Capiteynen ende Officieren" steeds uit de Zuidelijke Ne­ derlanden afkomstig waren in dien tijd ) ; dat dus m. a. w. zoo­ wel de kern als de leiding onzer krijgsmacht uit immigranten bestond. Vooral een beroepsleger, als het toenmalige was, voelt zich in den oorlog wel zoo goed thuis als in dagen van vrede. Maar nog wel het allermeest hebben de uitgewekenen zich on­ verzettelijk getoond tengevolge van een gemoedsstemming, die misschien het beste wordt gedefinieerd als: deels de ieder l

•) Pamflet Knuttel

no. 1438, 3735.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen