Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 51

OMVANG E N I N V L O E D DER Z U I D - N E D . IMMIGRATIE.

49

bezwaren kenbaar te maken; over 't algemeen, dan zijn het vlaamsche mannen, die daarbij de hoofdrol spelen '). Brabantsche en vlaamsche geloovigen evenzeer maken, als in de Pieterskerk onzer oudste academiestad het Avondmaal zal worden uitgereikt, het aantal dergenen, die aan de heilige handeling komen deelnemen zóó groot, dat Dusseldorp zich in zijn Annalen deze ranzige opmerking kan veroorloven: ze drin­ ken in dat riool van Nederland — zooals hij Leiden, juist om de tegenwoordigheid van zooveel vreemdelingen daar ter stede, noemt — bij zulk een gelegenheid heele vaten wijn leeg »). Ja, gaven de exulanten niet reeds in 1579 van die sympathie voor zuiver-Gereformeerd belijden en optreden blijk, toen vooral uit hen de vijf a zeshonderd man werden gerecruteerd, die na de afzetting van Pieter Cornelisz, den predikant, die zich zoo krachtig verzet had tegen inmenging der overheid in de aange­ legenheden van den Leidschen kerkeraad, eiken Zondag te Voorschoten naar de preek gingen ) ? Doch ik moet, behalve van deze Leicesterperiode, ook nog van een anderen tijd spreken. Van dien der remonstrantsche en contra-remonstrantsche twisten. Misschien is dat bevreem­ dend. Immers het hoofdmoment der immigratie ligt dan reeds een kwart eeuw achter den rug. Niettemin is het zoo. Doordat de uitgewekenen zich nogal sterk op zichzelf hielden en in hoofdzaak onderling trouwden ), werd het vreemdelingen­ element slechts zeer geleidelijk door de oorspronkelijke bevol­ king van deze gewesten geabsorbeerd en is er van een afzon­ derlijk standpunt daarvan ook in zulk een laten tijd nog wel zeer ter dege sprake ). Welnu, stel nu zulk een onderzoek in, dan vindt ge zonder moeite dit resultaat: de immigratie is, sedert het vertrek van 9

4

5

') HERMAN HERBERTS, Naerder verklaringhe {Pamflet-catalogus Rogge, bldz. 12 no. 6 ) ; J . HANIA, Wernerus Helmichius (Utr. 1 8 9 5 ) bldz. 2 0 4 vooral n. 4. *) R . I-RUIN, Uittreksel uit Fr. Dusseldorpii Annalcs ('s-Grav. 1 8 9 4 ) , bldz. 2 1 7 . ) CH. M. Dozy, Kerk en Staat te Leiden in Mededeelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1 8 9 7 / 9 8 , bldz. 2 5 . ) Pamflet Knuttel no. 3 7 3 5 in de Voor-reden sub no. 3 . ) J . C NADER, De Staatkunde van Johan de Wit (Utr. 1 8 8 2 ) , bldz. 1 5 meent dien invloed zelfs nog in 1 6 5 0 te kunnen aanwijzen. 3

4

4

4

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen