De beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie - pagina 42

41 oordeelen, (de waarde is slechts object der "Bekenntnis", niet der "Erkenntnis"), maar ze zoeken in het geheele cultuurgebied slechts zuiver theoretisch de waarden op (staat, zedelijke vrijheid, recht; religie, etc.), die zich in de historische ontwikkeling verwerkelijken, zonder een wetenschappelijk oordeel over de absolute waarde dezer zich realiseerende waarden te vellen. In de eigenaardige betrekking tusschen deze waarden en de werkelijkheid, in de waardeverwerkelijking, in het rijk van de "Sinngefüge", der "Bedeutungen", vindt de begripsvorming der z.g. cultuurwetenschappen nu haar eigenaardigen "Gegenstand". Het is een tusschensfeer, een relatieband tusschen Kant's twee werelden, tusschen de wereld van het zijn en de wereld van het zoo behooren 2). Deze richting heeft ook in de rechtswetenschap haar vertegenwoordigers gevonden (o.a. jellinek, Radbruch, Lask, Cohn, Kantorowicz, Wielikowski, Staffel, Münch, Max Weber 3) en vroeger Bil!.der). De -I lt./:>., ..d , rechtswetenschap wordt dus cultuurwetenschap, zij heeft het recht noch E: ~.-f Jr. r ( . als een bloot zijn, noch als absolute norm, maar veeleer als een relatie van de ·werkelijkheid tot de absolute rechtsidee, als een specifiek "Sinngefüge" te behandelen 4). Zij heeft niet, gelijk StamrnIer deed, de rechtswetenschap in het begrip van het recht te fundeeren, om daarnaast geheel zelfstandig een waardeering van het positieve recht naar de absolute rechtsidee in de rechtsphilosophie te geven, neen, maar het positieve recht staat van den aanvang af als cultuurverschijnsel tot de rechtsidee in relatie, het rechtsbegrip is slechts uit de rechtsidee af te leiden. En de rechtswaarde is maar niet een bloot formeele idee, gelijk bij Stammier, maar ze bezit een materieelen inhoud 5). Wij willen ter typeering dezer geheele rechtsleer een oogenblik bij Radbruch's rechtsbeschouwing verwijlen, omdat deze schrijver de gedachten der Badensche school het meest systematisch voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie heeft vruchtbaar gemaakt. Aan Binder's omvangrijk systeem der rechtsphilosophie, dat reeds duidelijk den overgang naar het objectief idealisme gemaakt heeft, willen we zoo aanstonds een enkel woord wijden. In zijn in glanzenden stijl geschreven Orundzüge der Rechtsphilosophie geeft Radbruch rekenschap van wezen en taak der rechtswetenschap en der rechtsphilosophie 6). Het recht is voor hem, in de lijn der Badensche philosophie, cultuurobject, het ligt noch in het rijk der natuurwerkelijkheid zonder meer, noch in dat der waarden, noch in dat der religie, dat boven de tegenstelling van waarde en onwaarde verheven is. Het ontvangt zijn zin eerst door de relatie tot de rechtswaarde, evenals het cultuurfeit der wetenschap eerst zin krijgt door zijn relatie tot de waarheidswaarde en het cultuurfeit der positieve moraal eerst door zijn relatie tot de persoonlijkheids- of zedelijkheidswaarde. Het steekt als substraat der rechtswaarde in de zijnssfeer maar naar zijn zin, naar zijn "Bedeutung" is het object van een normatieve beoordeeling. Het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen