Eenige opmerkingen over de verhouding van handelsrecht en arbeidsrecht : voorstellen omtrent de arbeidsovereenkomst ter zee - pagina 16

16 15

In 1914 heeft Otto Gierke ) in het „Festschrift für Brunner, sprekend over „die Wurzeln des Dienstvertrages", in vogelvlucht, maar meesterlijk gedocumenteerd, de ontwikkeling der arbeidsverhouding in den loop der eeuwen in Duitschland doen zien, ook de ontwikkeling dier dienstverhouding tot een overwegend verbintenisrechtelijke relatie, Schuldverhaltnis, de verplichting eenerzijds, om werk te verrichten, anderzijds om loon te betalen. Maar nooit geheel is kunnen verdwijnen in de realiteit van het leven, dat het hier een relatie betreft, die meer omvat. De obligatoire verhouding moge praevaleeren, die andere elementen totaal verdringen, dat kan zij niet. A l s ik op het voetspoor van Gierke die andere elementen op den voorgrond mag brengen, dan wijs ik o p : de typische machtsen gezagsverhouding, de formatie van een niet onduurzaam verband, geëigend tot opbouw der maatschappij, de beroepstoewijding en beroepsgemeenschap, ten slotte op de bescherming, die de onderlinge verhouding meebrengt en de trouw, die partijen saambindt. De typische machts- en gezagsverhouding. Wanneer Marx en Engels in de 2de helft der 19de eeuw scherp naar voren brengen, dat het niet waar is, dat de werkende menschen in een soort vrij verkeer met elkaar arbeidskracht en loon uitwisselen, maar dat dat verkeer op krasse wijs gepaard gaat met het intreden in bepaalde machtsverhoudingen, die dienstbaar maken aan een doel buiten den wil van den werknemer gelegen, die op noodzakelijkheid berusten, dan moge die voorstelling eenzijdig zijn en onwaar voor zoover zij is geïnsereerd in een wijsgeerige opvatting, die vierkant tegen Gods Bizondere Openbaring ingaat, in het poneeren van een machts- en gezagsverhouding tegenover de vlakke opvatting van het geheel der arbeidsverhoudingen als een vrij ruilverkeer tusschen menschen, die elkaar slechts noodig hebben als ze het begeeren, in welke vlakke opvatting ook de gedachte der gezagsverhouding dreigde ten onder te gaan, bracht ze een waarheid, hoe eenzijdig ook, o p den voorgrond. De realiteit is, dat de groote meerderheid der menschen zich moet onderschikken en in het arbeidende leven niet een persoonlijke keuze, maar de keuze van een ander moet volgen. En de poging aangewend om aan die machts- en gezagsconstructie te ontkomen in de wel verdedigde opvatting, dat de vrijheid van den werkman zou bestaan daarin, dat hij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen