1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 111

101 Zoo is dan het Darwinisme, dat meende door natuurlijke oorzaken de natuur te kunnen verklaren, wetenschappelijk overwonnen; maar niet het ongeloof, dat thans weder heil zoekt bij de mutatie-theorie. Te vergeefs echter; want de mutaties ontstaan spontaan en aldus geeft deze theorie geen steun aan de mechanische wereldbeschouwing, welke juist de spontaniteit loochent. Evenmin zijn reeds overwonnen de dwalingen waaraan het de oorsprong gaf. Daartoe reken ik onder meer de toepassing van het Darwinisme op zedelijk gebied. Zooals de wereld zich mechanisch ontwikkeld heeft, zoo ook de moraal. Gewoonte en erfelijkheid zijn de factoren waaruit met noodzakelijkheid de plicht ontstaat. Letourneau ^) beschouwt het geloof, dat de mensch een afzonderlijk wezen voorstelt, als „een delirium van een metaphysicus, en tijd verbeuzelen daarbij stil te staan." „Essentieel verschilt de mensch niet van het dier; er bestaat tusschen beide slechts een gradueel verschil". „De zeden en bijgevolg de regel der zeden, de moraal, zijn uit de samenleving zelf ontstaan en met haar veranderlijk". „Het altruïsme is niets anders dan eene natuurlijke subordinatie van het egoïsme aan het geheel" ; „welbegrepen eigenbelang". „Gevolg van de sociale toestanden heeft de moraal zich met die toestanden gewijzigd en in den strijd om het bestaan ontwikkeld ; wijl de volken met lagere moraal uitsterven" -). „üe religieuse ethiek is eene afwijking van den moreelen zin, want de religie bepaalt de waarde der daden niet naar het nut, zooals dat de mannen der 18e eeuw doen" en vrij van godsdienst ziet Letourneau in de moraal der mieren het ideaal van het streven van den mensch". Ik bespaar u de beschrijving van de verschillende phasen, welke doorloopen zijn voor 't heden bereikt is, als beest, als cannibaal, als barbaar, 't Is louter phantasie, trots de suggestieve bewering „dat de evolutie van de moraal aan de realiteit beantwoordt en door observatie bevestigd wordt". Zoo heeft de materialistische philosophie, welke op 't gebied van de staatkunde uitging van eene conventie, waarvan het bestaan nooit is 1) Ch. Letourneau. L'évolution (ie la morale. 1894. 2e edition Lecons professées pendant l'liiver de 1883—86. 2) Evenmin als liet vei'gaan der ongeseliikte soorten een verklaring is van het ontetaan der soorten, evenmin kan 't uitsterven van volken met lagere moraal verklaren de ontwikkeling van de moraal bij andere volken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen