1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 21

13 bewijs voor de voortreffelijkheid van N e w t o n ' s systeem •'^), maar hij volstaat met N e w t o n hulde te brengen, en laat G o d buiten beschouwing In de geschiedenis van het antieke denken over de n a t u u r onderkenden WIJ de twee tendenzen, die het probleem van N a t u u r w e t e n schap en Religie bepalen Deze twee vinden wij terug m de geschiedenis der natuurwetenschap na de middeleeuwen, m de periode die nu gewoonlijk als die der N e w t o n i a a n s c h e physica w o r d t a a n g e duid H e t knooppunt dier t e n d e n z e n ligt m N e w t o n ' s systeem zelf Nev/ton toont de natuurwetenschap, hoe zij door analyse der verschijnselen kan komen tot de krachten en w e t t e n der n a t u u r E e n grootsche ontwikkeling der natuurwetenschap is het gevolg van het aanvaarden van deze methode van onderzoek Die ontwikkeling biengt een overstelpende verrijking van menschelijk kennen omtrent de verschijnselen en hun onderlinge samenhangen V e l e n zullen nu om dien onvermoeden rijkdom der natuurlijke verschijnselen en relaties met N e w t o n de wijsheid en majesteit loven van den Schepper en Regeerder van het heelal V e l e n zullen echter ook door de dichtheid van het weefsel der natuurlijke v e r b a n d e n God niet meer schouwen, of door de hechtheid ervan meenen G o d te kunnen ontberen 36). Nooit zijn wellicht meer boeken geschreven, die bedoelden G o d uit zijn werken te loven, dan m de tweede helft der zeventiende en de eerste der achttiende eeuw ,God zonder voorzienigheid en zonder doeleinden", zei N e w t o n , is niet meer dan het F a t u m of de N a t u u r " Gods voorzienigheid en zijn doeleinden concreet aan te toonen, v/as de taak, die de vele natuur-theologieen van dien tijd zich stelden Uit de structuur van het heelal, uit de eigenschappen van het water uit het vuur, uit het oog, uit het oor, ja uit al de nieuw verworven kennis omtrent levenlooze en levende natuur, p u u r d e men overtuigmgsgronden voor Gods wijsheid, ja zelfs bewijsgronden vooi Zijn bestaan In dezen stroom van astro- en physico- en bio-theologieen is veel, dat ons thans naïef misschien zelfs b a n a a l voorkomt, veel ook dat door verder onderzoek is achterhaald. Z e moeten echter gezien, begrepen en gewaardeerd w o r d e n m het kader van hun tijd Z e k e r droegen ze tot de verbreiding en intensiveering dei belangstelling m het natuuronderzoek ook buiten den eigenlijken kring der onderzoekers veel bij , Nooit heeft men m het vereenigd N e d e r l a n d meei liefhebbers der natuurkunde ontmoet als in onzen tegenwoordigen tijd w a n t niet alleen bloeit deze wetenschap onder de meeste geleerden, maar ook bij vele voorname kooplieden en menschen van allerlei l a n g en w a a r digheid, welke eerst door het lezen der voortreffelijke weieldbeschou-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen