1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 82

76 N u zeggen sommige deisten, dat alles geschiedt volgens de ,vastgestelde n a t u u r w e t t e n " D a a r o p antwoordt Boyle, dat een wet een moreele, niet een physische oorzaak is Een onbezield lichaam handelt met volgens een wet i ) , zijn acties worden voortgebracht door macht niet door we''ten W i e die acties voortbrengt kan die macht naar vastgestelde regels uitoefenen -) Boyle wil dus zeggen dat al w a t in de natuur is, niet alleen aan God zijn ontstaan dankt maar dat ook m de ,.natuur" der dingen niets is wat hen , uit zichzelf' ip stand houdt, dat evenals een wilsdaad G o d s hen zóo maakte, hen die regels gaf ook een voortduiende wilsdaad Gods noodig is om hen zoo te doen blijven en volgens die regels te doen blijven werken Hierbi] sluit zich geheel aan Boyle's verdediging van het W o n d e i en zijn kritiek op het begrip , N a t u u r " 3) Boyle's kritiek op het begrip ,.natuur" is voor ZIJP '•'^'^ nieuw *) Hij onderzoekt de verschillende beteekenissen, die het woord heeft en bestrijdt voor il dat gebruik waarbij het als een zinledig begrip de plaats van de Godheid inneemt M e n spreekt er over alsof het een wezen is , de natuur heeft een afschuw van het ledig doet mets tevergeefs, enz " maar het is een product van onzen geest (a notional thing) '') V o o r a l op Aristoteles en op de voorstanders van een wereldziel heeft Boyle het hier gemunt ^') Sedeit de Renaissance w a s er namelijk een herleving van een heidensch anstotehanisme m tegenstelling tot de christelijke scholastiek H e t stelde de N a t u u r voor als een levend wezen, dat nu en dan grillig van zijn eigen regels afwijkt D a a r t e g e n verzet Boyle zich. hij neemt aan, dat alles door materie en bewegingswetten verklaard moet worden (onder bijstand van G o d ) en wenscht niet dat een intelligente N a t u u r mgrijpt ''') ^ H e t begrip N a t u u r ' is voor de verklaring een schad'Xk^v^^r overbodig beginsel ^), het voegt mets toe aan hetwetenschap. geen men uit materie en beweging kan afleiden Boyle acht het zelfs voor de wetenschap direct schadelijk M e h vervult zijn taak als natuuronderzoeker met dooi iets aan de natuur toe te schrijven maar dooi op mtelhgibele wijze uit mtelhgibele principes het verschijnsel af te leiden '*) Kunnen wij echter uit de mtelhgibele mechanische principes met alles verklaren beqnp Natuur

1) ^) ') 1666.

Nat IV 365 Virt V 46 A free inquiry into the vulgarly leceived notion of Nature, geschreven in gepubliceerd in 1682

Nat Nat Exp Nat ") h\ Nat ") Nat 4\

5\

(i\

IV 424 IV 361 N Ph I, 445 IV 361 IV 378 IV 378

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen