Oorlog en vrede - pagina 62

56 den massa-moord waarvan zich het kapitalisme ook in zoogenaamden vredes-tijd ieder uur tegenover het proletariaat schuldig maakt. Jaar in, jaar uit vallen op de slagvelden van den arbeid in elke kapitalistisch ontwikkelde natie honderdduizenden offers. De schrikkelijke schandelijkheid van den massa-moord der volkeren onderling is de misdadigste en krankzinnigste vorm van de massa-uitbuiting van het volk der onterfden door het kapitalisme." ^) Eerst wanneer de kapitalistische rente-zucht niet langer kan worden bevredigd en de socialistische maatschappij hare intrede heeft gedaan, is het oorlogsgevaar volkomen bezworen. Maar nu reeds, onder de huidige bedeeling, ligt in de wassende macht van het socialisme een sterker wordende dam tegen alle krijgszuchtig gedoe. Voor de arbeiders toch bestaat geen tegenstelling tusschen de economische belangen van het eeneland en het andere. De arbeiders hebben van een oorlog niets te hopen, alles te vreezen. Het proletariaat van alle landen is eenparig in zijn allesbeheerschend economisch belang: de volle ontplooiing van de economische ontwikkeling van alle landen, als voorwaarde der ruimst mogelijke en meest doeltreffende voortbrenging. Die onweerstandelijk voortschrijdende arbeidersbeweging nu, die in vele landen reeds haar woord met gezag spreekt, is de nieuwe kracht, die geen geld meer voor den oorlog geeft en als conflicten dreigen de arbeiders in hun hoofdsteden bij elkaar roept en aan de mannen van den oorlog de tanden laat zien. „Dat is geen chimère, maar een geweldig stuk realiteit. Dat is het opgroeiend stuk macht, dat meer dan iets anders de

') AusserordenUicher Internationaler Sozialisten-Kongress zu Basel am 24 und 25 November 1912, Berlijn, 1912, blz. 34 en vlgg. W e r n e r S o m b a r t draait in zijn boek Krieg und Kapitalismus, Miinchen en Leipzig, 1913, de Marxistische stelling om en stelt als resultaat zijner studiën, die zich tot het einde der 18e eeuw uitstrekken, vast, dat de kapitalistische productiewijze een gevolg is van den oorlog.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen