Oorlog en vrede - pagina 27

21 en de enkele titel van de rede, die hij in den zomer van 1813 in de Berlijnsche hoogeschool hield en op den lOden September van dit jaar W i l h e l m "Wundt stof gaf voor een geestdriftig betoog, •— die titel, luidende Uher den Begi-iff des iDahrhaften Kriegs, is aanwijzing genoeg voor de andere gedachtensfeer, waarin deze zich bewoog.') Vooral het boek van den Leipziger theoloog T z s c h i r n e r 2) maakt door zijn zaakrijke en degelijke behandeling groeten indruk. De reeks bevrijdings-oorlogen tegen de Napoleontische heerschappij maakte de geesten voor vredes-mij meringen weinig geschikt. Maar toch scheen het alsof eene krachtige schrede voorwaarts gezet werd, toen op 26 September 1815 de machtige monarchen van Rusland, Pruisen en Oostenrijk de Heilige Alliantie sloten om tot oprichting van een Christelijk-Europeeschen Vredesbond te geraken. In de stichtingsoorkonde luidt het plechtig dat van nu voortaan slechts naar de voorschriften van gerechtigheid, christelijke liefde en vrede zal worden geregeerd, dat zij elkander in alle gevallen hulp en bijstand zullen verleenen en zich met betrekking tot hun onderdanen als goede huisvaders zullen gedragen. Bijna alle Europeesche staten traden als lid toe, de toekomst leek schoon, maar ach, reeds een jaar later betitelde F r i e d r i c h v o n G e n t z haar niet ten onrechte als eene „politieke nulliteit", een „theaterdecoratie". Onnoodig is het van meerdere stoute plannen te verhalen. ') De rede van W u n d t kwam 1914 te Leipzig uit. Hij sluit zich aan bij P i c h t e ' s omschrijving: „ein wahrhafter Krieg ist derjenige, den ein Volk aufnimmt gegen den Feind, der ihm seine Freiheit und Selbstandigkeit rauben will". Karakteristiek is zijn woord: „Wer die Nation schadigt, wer ihr von der Luft und dem Licht, deren sie ihrem Leben bedarf, nur so viel zuteilen will, als die Staatsleuten fremder Nationen für gut halten, der ist schlimmer als der schlimmste Despot aus eigenem Stamm". Zeer scherp richt hij zich tegen Engeland. 2) Uéber den Krieg. Ein philosophischer Versuoh, Leipzig, 1815.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen