Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 113

'

^

^

-

•

•

•

•

105 Nederlandse Spelling, Geslacht en Verbuiging. Een bundel Op' stellen (1932) 214*292. Nog meer dan in de artikelen van Royen vinden wij hier het materiaal veel te ongelijk. Men dient altijd te vragen: wat is bijzonder, wat gewoon? wat Nederlandsch, wat dialect of groeptaal? wat is ons bijzonder eigen, wat vinden wij in genetisch en cultureel verwante talen terug? Wat is keurig, wat is slordig? wat getuigt van taalbeheersching, en wat spruit uit misvatting, wanbegrip, onkunde, domheid? wat toont taal* evenwicht, wat contaminatie, hypercorrectheid, effectbejag, aan* stellerij? Waar matigt overleg, waar prikkelt effect? Wat be* langt wezenlijk spraakkunst, wat logica, wat zielkunde? En altijd bedenke men, dat taal, waarin ieder reeds voor den buitenkant intuïtief hooger en lager beseft, zeker evenzeer, meer innerlijk, als geestelijk bezit en geestelijk vermogen, volstrekt normen en richtsnoeren behoeft. Geen leering en voorlichting zoekend taal* gebruiker is geholpen met den dooddoener: wees beschaafd, of neem, wie beschaafd is, praat of laat praten, en luister naar het „spraakgebruik". 101 Royen, Nomin. Klassif.tSysteme 270. Toch vindt hij Simons' uiteenzettingen „durchaus kritisch und lesenswert". 102 Zie o.a. Grondbeginselen 134 vlgg. Zie boven, aant. 16. Tegen die visie van V. G. op pronomina en geslachten strijdt Royen weer gedurig; bv. in Vervanging en Aanduiding, en Funktief verschillen. N. Taalg. 27, 157 vlgg., 202 vlgg. 103 Van Ginneken, die in de Grondbeginselen oordeelen moest naar de oorspronkelijke opstellen en de korte samenvatting in brochuresvorm van 1921: Hij of zij of het, zal misschien in de breede samenvatting van 1932 opnieuw gehinderd zijn door de „dooreen* warring van de verschillende dialecten met het Algemeen Be* schaafd" en de „propaganda voor onbeschaafde taal". Voor mij is deze lectuur vaak een temptatie. 104 Ik behoef slechts te verwijzen naar de „praktiese konklusies" van Simons in de samenvatting van 1932 — a.w. 289*292 — met de telkens erbij vermelde plaatsen: waarbij men de veelsoortige iro* nie scherp dient op te merken. Niet alleen de ouderwetsche schrijftaal, de grammaticale onnatuur, en de zucht om voor vol te worden aangezien, acht hij de hinderpalen voor een goed [d.i. KoUewijniaansch] gebruik der pronomina, maar heel de „schrijf* situatie": schrijven is [op zichzelf al] taalmisbruik, zei Goethe terecht. Simons heeft het meest op met het vage het als prono* minale aanduiding, en de vervanging door een „andere konstruk*

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen