Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 72

64 geldende spraakkunst de grondslagen werden gelegd: den tijd tusschen 1620 en 1640, waarin de besprekingen vallen van De Hubert met Hooft, Vondel en Reael, de Noodige Waarschow •winge van De Hubert, de twee sterk uiteenloopende drukken van de Spraeakonst van Van Heule, het Taelbericht van Ds. Amp* zing, en — niet te vergeten — de overleggingen van translateurs en reviseurs van den Statenbijbel over de Nederlandsche taal. In dat kerngedeelte van de geschiedenis onzer grammatica zijn wij ook in het hart der alles beheerschende vragen over geslacht en buiging. De beide leiders der vereenvoudigers construeeren daar vrijwel een ledig, dat door het onverstandig en schadelijk geknutsel der renaissance^grammatici — wij blijven van meening, dat hun werk in het algemeen noodzakelijk en heilzaam is ge* weest, in Nederland even goed als in al de omliggende cultuur* landen ^^^ — op de meest willekeurige wijze, zoo goed en zoo kwaad als het gelukken wilde, weer zou zijn gevuld. De bewijs* voering is onvoldoende, inzonderheid bij KoUewijn; en deze is hier de beslissende autoriteit, naar wiens opstel van 1892 altijd wordt verwezen als naar een onweerlegbaar betoog. ^^* Maar ook hetgeen De Vooys nog aan KoUewijn's materiaal toevoegt — na een „voorlopige verkenningstocht", met het inzicht, dat er nog veel onderzoek zal moeten volgen —, geeft geen recht tot zulk een voorstelling. Er is geen sprake van een ledig: overal vindt men nog volop buiging en drie geslachten. Alleen doen zich, hier meer, daar minder, afwijkingen voor, waarin men vaak geen consequen* tie ziet. En dat leidt dan tot een te voorbarig besluit, dat de af* wijkingen het echte waren, en de regel een doode traditie, tus* schen welke beide de fantasie vrij haar spel kon spelen. Althans voor de taal der Hollanders heeft ook De Vooys niet den min* sten twijfel; maar hij komt daarmede niet uit de moeilijkheden: met Roemer Visscher en Bredero zoo min als met Stevijn en Heinsius. ^^^ Zou de oplossing wel liggen op den weg, dien KoUe* wijn wees? Maar ook: wanneer allen, Vlamingen en Hollanders, geleerden en ongeleerden, zoo schijnen, ieder op eigen gelegen* heid (want de Twcispraack werkte voor zich weinig uit), althans

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen