Symptoom of symbool - pagina 21

SYMPTOOM

OF SYMBOOL

19

Deze accentverschuiving, de voorliefde voor de uitgesproken symbolische denkorde, vinden we bij Binswanger, Scheler, Jaspers, bij Weizsiicker en vele anderen. Voorheen had de causaal-pathogenetische kenvorm de alleenheerschappij in de psychologie. In het breken met deze natuurwetenschappelijke denkorde zien we een terugkeer naar de ontologie der antieke wereld. In de medische anthropologie, in het verstaan der symbolen voor het kennen van het wezen van den mensch loopen de opvattingen verder nog weer uitéén. Er zijn er, bij wie het bestaande het vanzelfsprekende verliest en het wezen opgebouwd wordt naar het model van de verschijning. De werkelijkheid is dan niet, gelijk ze ons in de ervaring of in de bewuste constateer ing verschijnt, maar door haar anders-zijn (dit „anders-zijn" is de realiteit) worden de bewuste levenservaringen bepaald. Achter het bewust beleefbare werkt het „anders-zijn": het onbewuste. Maar dit onbewuste, dit ontoegankelijke, het niets, of hoe men het noemen wil, wordt beschreven in uitdrukkingen, ontleend aan de phaenomenologie van het bewustzijn. En deze karakteristieken van het onbewuste, van de psychische werkelijkheid zijn niet maar omschrijvingen van een „anders-zijn" (geen „ladingen", affiniteiten of andere symbolen), maar bedoelen juist het zoo-gesteld-zijn van het onbewuste te treffen. Dat beteekent, dat wij bij zulk een opvatting uitgaan van de vooronderstelling de werkelijkheid zelf te kennen in de werkzaamheden van het bewustzijn. D. w. z. in de ervaring is het zijn gegeven. In het bestaande is de geheele teleologie, zijn de strevingen en wenschen analoog aan de teleologie van het onbewuste. In de levenservaringen, in de kennis van het bewuste leven is tegelijk de kennis van de realiteit zelve vervat. En alleen daarom, omdat het psychische leven (de psychische realiteit, het onbewuste) op zichzelf genomen phaenomenale karakteristieken bezit, is de phaenomenale beleving duidbaar. De kennis van de psychische realiteit bestaat in de interpretatie van de beleving. M. a. w. de realiteit en het phaenomenale staan niet tot elkaar in de verhouding: het onkenbare „Ding an sich" en zijn verschijning

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen