Symptoom of symbool - pagina 19
Rede uitgesproken ter gelegenheid van den Dies Natalis der Vrije Universiteit
SYMPTOOM
OF SYMBOOL
17
bestaande inhouden. Ze brengen bevrijding van de existentiëele spanningen, niet door rationeele kennis, maar door 't verhalen van een geschiedenis. Mythen onthullen in nieuwe omhullingen en blijven als anonyme scheppingen der eeuwen steeds werkzame beelden. Deze opvatting vinden we bij Klages uitgebreid over het geheele gebied der symbolen. Zijn uitgangspunt is: de wereld heeft uitdrukking. Alles, wat ooit wordt waargenomen, is de uitdrukking van iets. Dit geldt niet alleen voor de levende wezens, van wie kan gezegd worden, dat het leven zich in hen openbaart, maar de geheele kosmos, ook de z.g. doode wereld, is niet anders dan één geheel van symbolen, één groot uitdrukkingsveld. Het is de levensvolheid, die in alles doorbreekt. Het leven drukt zich uit in beelden. Deze oerbeelden zijn het wezen, zijn de idee, waartoe wij toegang hebben in de extase, wanneer de wereld doordringt tot dieper perceptie dan in den gewonen denkzin. Het symbool in deze beteekenis kan tegelijk verschillende kanten van den menschelijken geest aanraken. Tot in de geheimste diepten der ziel drijft het symbool zijn wortelen. Een teeken raakt alleen de oppervlakte van het rationeele kennen. Alleen in het symbool gelukt het het meest verschillende in een totaalindruk te verbinden. Zoo kunnen we het verstaan, dat altijd weer gezocht wordt naar de mogelijke beteekenissen van een ssonbool. Men kan deze wijze van symboliseering een poovere geestesfunctie noemen. Ze is inderdaad de denken handelingsorde van den primitieven mensch, maar ze is daarom nog geen tweede-rangs ordening. In deze opvatting is het symbool omnipotent en als zoodanig wordt het beschouwd door Stekel en Jung, die wijzen op de meerdere duidingsmogelijkheden in droom en neurotische symbolen. Silberer gaat in dezelfde richting, als hij in zijn „Probleme der Mystik" de meervoudige duiding postuleert overal, waar de fantasie scheppend werkt 2). En ook Freud zegt onomwonden, dat dezelfde droom dikwijls op meerdere wijze te duiden is, zoodat, evenals in het Chineesche schrift, de samenhang de juiste opvatting geeft. En in deze
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1935
Rectorale redes | 28 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1935
Rectorale redes | 28 Pagina's