De Strijd om het Souvereiniteitsbegrip in de moderne Rechts- en Staatsleer - pagina 41

35 souvereiniteit der volkerengemeenschap over alle andere kringen der samenleving, het absolutisme van de civitas maxima, die naarmate haar organisatie groeit en zij dus werkelijk verbandspersoon wordt, de afzonderlijke staten als verbandspersonen wellicht óf geheel zal doen verdwijnen, óf ze tot blote uitvoerders van de door de internationale rechtspersoon gestelde doeleinden zal degraderen "^). Zo absorbeert in deze theorie der rechtssouvereiniteit tenslotte de souvereiniteit weer het recht. En de grondslag der theorie, de leer van het rechtsgevoel of rechtsbewustzijn der volksgenoten als enige materiële bron van het recht, die door KRABBE juist tegen het traditionele souvereiniteitsbegrip gekeerd was, werd later door hem volledig geparalyseerd en omgezet in het traditionele principe van het democratisch natuurrecht: de heerschappij van het meerderheidsprincipe. Daar het rechtsgevoel bij de afzonderlijke volksgenoten verschillend kan reageren en het rechtsbewustzijn bovenal eenheid van norm eist, waarvan de rechtswaarde praevaleert over de inhoud der norm, moet het individuele rechtsgevoel wijken voor het gevoelen der meerderheid"'). Daarmede werd de irrationalistische volksrechtsidee der Historische school weer getransformeerd in de rationalistische natuurrechtelijke theorie der volkssouvereiniteit.

Ad II*"°. In een geheel ander gedachtenklimaat beweegt zich de theorie der rechtssouvereiniteit, gelijk ze in H. KELSEN'S „reine Rechtslehre" wordt voorgedragen. Uitgaande van de zgn. oorsprongslogica der neo-Kantiaanse Marburgerschool'*'*), werd hier het souvereiniteitsbegrip slechts in een zgn. norm-logische zin aanvaard. Het kan dan nog slechts de betekenis hebben de logische eenheid van een systeem van positieve rechtsnormen en zijn logische onherleidbaarheid tegenover elk ander normenstelsel tot uitdrukking te brengen. In deze zin worden ook souvereiniteit en positiviteit van het recht identieke begrippen, inzoverre de souvereiniteit des rechts ook zijn afleiding uit een natuurrechtssysteem uitsluit ''^). O p rechtspositivistisch standpunt is het natuurrecht geen recht. JELLINEK'S dualistisch staatsbegrip wordt radicaal afgewezen. De staat is volgens K E L S E N evenals ieder ander sociaal verband slechts als een norimLtiei-juridische eenheid te vatten en hij lost zich dan op in een logisch systeem van „Rechtssatze", dat in het traditionele begrip van de „staatspersoon" slechts gepersonificeerd wordt. ^^) ^^) ^^) ^^)

Die Lehre der Rechtssouv. S. 243 f. De moderne Staatsidee blz. 50 vlg. In zijn General Theory of law and the State (1945) speelt deze geen rol meer. Das Problem der Souverdnitdt und die Theorie der Völkerrechtes (1920) S. 86.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen