DE PSYCHOLOGISCHE GRONDSLAG VAN HET GE­LOOF DER WONDERWERKEN IN DE H. SCHRIFT.

(Referaat gehouden op den Schooldas te Kampen door Dr S. 0. Los te 's-Gravenhage.)

III.

De (hulpmiddelen waarvan de miagie zicM b'edient zijn vele. In de H. Schrift worden genoemd de bezwering van dieren (Pïed. 10:11: ndien de slang gebeten heeft eer Se bezwering gteschied is, dan is daar.geene nuttigheid voor den allerwelsprekendsten bezweerder). Voorts de bezwering van doioden (Dt. 18:11), het acht geven op voigelgeschrei, (het uitwerpen van bboze geesten doior het noemen van een naam (Hand. 19:13), het lezen van toioverformulieren uit boeken (vs. 19), enz. Bij vele primitieve volken treft m'en aian hiet geloof aan een uitstralend fluade, plana geheeten. Dr KI. H. E. de Jong pieent het tmlana terug te vinden in de oplegging der ih^anden, (het aanraken Van het kleed pf den gordel, het bestrijken met speeksel enz., waarvan Jezus en de apostelen zich' bedienden. Zelfs werkt het mana nog na den dood van den wonderdoener, want een man, die begraven werd in het graf van Elisa, werd levend door de aanraking met zijn gebeente. (2 Klon. 13:21). (De Magie hl d. Grieken en Romeinen.) Weliswaar verwacht Elisa hulp van het opleggen van zijn staf door Gehazi op een dood kind. (2 Eon. 4:29), doch er was geene stem noch opmterking. Wel breidt hij zich' driemaal uit oVer het doode kind, doch ^et geen ander gevolg, dan dat het vleesch' van Jiet kind warm wordt. De kracht van het wonder der opwekking daalde van God neer op het gebed van den profeet, evenals bij Elia, die bad: Heere, mijn God, laat toich de ziel dezes kinds in hem wederkom'en". Hetzelfde nlerkt men op bij Jezus' wonderen. Bij het graf van Lazarus hiad Hij: Vader, Ik 'dank U, dat Gij Mij gehoord Ihiebt, doich' Ik wist, dat Gij Mij altijd hoort, maar om der schare wil, die rondom' staat, heb Ik dit gezegd, opdat zij zouden g]elooven, dat Gij Mij gezonden hebt".

De magiër daarentegen laat fcnoopen, gordels en haren loshangen, opdat (het geheimzinnige miana ZOO' vrij mogelijk kan werken, gebruikt ain'uletten, draagt linnen, leeft in onthouding, en schrijft de kracht [van h(et wonder toe San zijn tooiverspreuk.

Al deze dingen moeten Üienen om' de sugg: stie !van den wil van het object voor te bereiden. Deze heeft soms de uitwerking, dat iemland, die gelooft betooverd te zijn, door de bloote angst ziek wordt en wegkwijnt. Somtijds Werkt de suggestio op een afstand, door symbolische handelingen, doior amuletten : b.v. het booze oiog, een zegelring met een wortel, een zalf of kruiden. Bij de magie, die in de H. Schrift wordt vermeld, bestaat de suggestie in eene volledige opheffing van den wil van het object. De mogelijkheid hiervan blijkt nu nog uit de hypnose. Bij de tooverij te Endor koimt Saul voor als uitgeput door het lange vasten, in groote angst, voorover op den grond liggende. , 0p het zeggen ; van de tooveres, dat Samuel is op'gekotoon, neigt hij zich ter aarde en buigt hij vol eerbied, zonder eerst nader te onderzoeken of hij werkelijk' imet Samtael te doen had. Eveneens_ heft de valsche profeet, in Op. 13 voorkomende, 'den wil van de aardbewoners |0p', zoódat zij door zijne teekenen verleid worden, om een, beeld voior het beest te maken, dat beeld te aanbidden en degenen, die weigeren taee te doen aan die vereering van het beest, te dooden. Men zou deze suggestie een wereldsuggestie kunnen noemen, (2 Thess. 2:8).

Het charisiriatisch' wonder wordt in de litteratuur gewoonlijk vereenzelvigd met het openbaringswonder. (Origenes verhaalt, dat te zijner tijd nog zulke Wonderen als Jezus gedaan heeft, geschiedden door menschen, die in Jezus' voetstappen wandelden, (Wendland p. 22). To: ch is er een kenmerkend onderscheid.

1. Het openbaringswonder dient om de godheid des Zoons te bevestigen door feiten. Het is daartoe gepraedestineerd en onfeilbaar de kerk overgeleverd.

Het charismatisch wonder dient om de godheid des H. Geestes te bevestigen, duurt dus voort zoolang de zending des Geestes duurt, en wordt niet onfeilbaar overgeleverd.

2. Het openbarihgswonder is Christologiscih', het wordt geweigerd aan de wereld (Matt. 12:39; 16:4; Joh. 6:30), maar aan Johannes en de zijnen laat Jezus boodschappen: e blinden worden ziende en de kreupelen wandelen, de melaatschen worden gereinigd en de dooven hooren, de dooden worden opgewekt en den jarmen wordt het evangelie verkondigd. (Matt. 11:5) vgl. Mare. 2:10; Joh. 12:30; 20:31. Het 'chiarismatisdh wonder is soteriologisch, (het dient olm den ongeloovige te overtuigen, dat God waarlijk pnder de gemeente is, en om den geloovige te versterken in zijn gemeenschap Im'et God (1 'Cor. 14).

3. Het |openbaringswoniSBr vond in Israël, vooral tijdens Jezus' omwandeling, een vruchtbaren bodem' in de menschelijke harten tot wie het Koninkrijk Gods kwam, zoodat het veelvuldig werd beleefd. Het charismatisch wonder vindt slechts korten tijd een weerklank in de harten, zoodat er vele tijden voorbijgaan, waarin het niet voorkomt. Gewoonlijk wordt aangenomen, dat het wonder ophield in de eerste christelijke kerk, omdat de prediking des Woords op den voorgrond trad, docli 1 Cor. 14:39 luidt: Zoo dan, broeders, ijvert olm te profeteeren, en verhindert niet jn vreemde talen te spreken". Hier wordt het dhlaxismatisch wonder beneden de prediking des evangelies gesteld, maar niet opgeheven. De toestand der wereld, waardoor zij het wonder enkel kon aanschouwen, maar niet belevei; , deed het wonder als vanzelf ophouden.

Het opkomend Weo-Platonismie was de oorzaak van deze verachtering op het zendingsveld der eerste 'Christelijke kerk. Van den stichter dezer wijsgeerige school Ammonius Saccas f 242, is njet veel bekend, doch O'ver Plotinus f 269, en diens volgeling Porphyrins, f 303 zijn we uitvoerig ingelicht. De grondbeginselen van deze schoO'l zijn minachting van het stoffelijke leven en onmiddellijke gemeenschap tussohen den goddelijken en den menschelijken geest. Eene bijzondere openbaring is op dit standpunt O'verbodig, want Go'd openbaart Zich altijd en overal en aan een ieder, die den weg weet om tot God op te klimtaen. Wat dit Mysticisme alleen noodig heeft is een hulpmiddel O'm los te fcoimen van de' materie en tot den hemel op te klimmen. Zulke hiulpmiddelen nu Medt de (magie in overvloed. Plotinus zegt in zijn Enneade (IV, 4, 36): De wereld is één levend oirganisme, waarin gelijkgestemde deelen ook o-p een afstand op elkaar inwerken. Als eene snaar van onder in beweging wordt gebracht, plant die beweging zich ook naar het boveneinde voort; zijn twee sliaren gelijk gestemd, dan heeft, wanneer de eene getokkeld wordt, oo'k de andere vaak er als 't ware een gevoel van. Er is èéne Alziel, waardO'Or het geschieden kan, dat tO'O'Verzangen en magisohe kunsten de menschen tot elkaar voeren. De magie is dus telepathie en deze is het gevolg van de panth'eïstisch gedachte al-eenh'oid van God en de schepping. Do'Ch het doel van de miagie is volgens Plotinus, O'm het niet-redelijk deel der ziel mede te sleepen en tot de goddelijke harmo-nie op te heffen. Evenals gebaren en uitroepen door middel van. het sympathetisch gevoel medelijden o-pweklcen, dienen bezweringsmelodieën en tO'Ovenaarsgebaren onl de geestesharmonie voor te bereiden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen