Eben-Haëzer.

III. (Slot.)

In 1795 zijn Gods oordeelen, de rampen der Fransclie revolutie, over ons gekomen.

En in dien vreeselijken tijd had Gods volk geen herders, die hen den weg konden wijzen. Wel heel veel vrome „brave Vaderlanders", die roemden in den mensch en burger.

Braaf zijn, vroom zijn, de ware bevinding hebben, waren redenen o-m „het" van zichzelve te mogen gelooven, dat de Algoede wel genoegen zou nemen met hun godsdienst, als ze „het tijdelijke met. het eeuwige gingen verwisselen".

't Was de tijd van de invoering der nieuwe psalmberijming en der evangelische gezangen — nuttig „om de aandoeningen onzer zielen in beweging te brengen" (Zie voorrede Gezangenbundel).

Dan kwam do tijd dat Koning Willem I de kerk tot genootschap onder staatstoezicht maakte en alzoo de kerk geheel aan officieele banden legde.

Nu kwam het humanisme met al meer brutaalheid voor den dag. De wolf wierp de schaapskleeren at. Moderne prediking kwam de consequenties trekken, dat de inwendige vroomheid en het vrome denken toch méér zijn dan de letter van Gods Woord. De zaden, die de vijand strooide in de 18e eeuw ontkiemden in de 19e eeuw en ©en breede schare van ongeloovigen ontstond in de allesbehoudende volkskerk.

Zoo dreigde de kerk des Heeren oinder te gaan onder de slagen van den vijand, van den geest der eeuw, van het humanisme, dat den mensch verheerlijkt: eerst den vrijen mensch (vrij van Rome> vrij van de strenge Gereformeerden); ook den vromen mensch van de inwendige vroomheid der binnenkamer; ook den verdraagzamen mensch, die de leer niet zoo zwaar neemt; ook den redelijken mensch, die de rede genoegzaam vindt op alle gebied en den Bijbel. heeft voor den godsdienst in het hart — dan ook den braven mensch, vaderlander, patriot; verder den rechtvaardigen medemensch der revolutionairen, en den braven burger, den rechtschapen Nederlander, den mensch van het Nut van het Algemeen, den vromen liberaal maar dan komt de „protestant", vrijzinnige, de sociaal-democraat en In 't einde de crisis-mensch, de bolsjewiek en de mensch van de innerlijke kruisiging, die ook heel de wereld aan 't kruis offert en het bolsjewisme voorbereidt. Dat is de mensdi die zegt, dat de ware godsdienst is het sterven aan alles, het sterven aan zichzelve, maar oo'k het sterven der maatschappij en der Overheid in de crisis van den tijd.

Vreeselijke dingen: ineenstorting van staten en maatschappijen wordt hier voorbereid. De edele mensch van 't humanisme is aan het duizelen; hij js levens-en zoekensmoe en vindt bevrediging m defaitisme bij de massa, revolutie bij' de radicalen^ ineenstorting, zelfmoord. Maar als hij de kruisiging van het Z|©lf predikt is hij ©vengoed Humanist als to> en hij de opbouwing tot edel, verdraagzaam, Gode welgevallig mensch predikte, 't Is precies dezelfde vijand, die nu rondgaat om 'te verleiden eenerzijds tot gave Persoonlijkheid, anderzijds tot Crisis-mensch.

Gelukkig, dat de Heere een overblijfsel heeft gelaten. En dat Hij na de Fransch© revolutie zijn volk heeft geholpen tegen de. Filistijnen.

Hij heeft ons een Simson gegeven, die alle gelegenheden aangreep om de Filistijnen aan te vallen: Bilderdijk. Zoo dwars tegen alles in, gelijk Simson bij de Filistijnen, was Bilderdijk tegen de menschen van zijn tijd. Vandaar contra-revolutionair. Hij heeft „begonnen" ons te verlossen.

Dan heeft hij helpers gekregen: Da COista, Capadose, de Clercq en later Groen van Prinsterer, Knyper en vele anderen. Een heele reeks van „getuigen tegen den geest der eeuw" heeft God ons gegeven.

En ixit de doodelijke omklemming van de volkskerk heeft de Heere nu reeds tweemaal Zijn volk uitgeleid. Eerst met de Afscheiding en later met de D' o 1 e a n t i e.

Wij beseffen niet half hoe groot die verlossing des Heeren is geweest. Hoe groot die zegen is, dat in het kerkelijk leven weer gevraagd wordt naar 's Heeren ordinantiën voor de kerk.

En welk een donder des Heeren is er sinds dien gegaan over den liberalen geest der 19e eeuw. Wat is deze vrome verdraagzame geest, die terwille van den mensch Gods Woord van de school durfde weren, en die op all© gebied zijn mannen vooraan stelde — wat is die geest voor Gods Almachtige hand ineengeschrompeld... wat is er van deze spotters over? Van die eens zoo overmachtige schare in ons parlement is er nog ©en klein getal over.

En wat is er van de eens zoo machtige Synode over'.^ En wat van de school der natie?

Ja, de geest der eeuw heeft zijn trio'mfen voortgezet over de kinderen dezer eeuw. Zij zijn al dieper afgezonken. Maar de Heere heeft Zijn kerk uitgered en verlost uit groeten nood.

Op alle gebied is er geweest een vragen naar Gods Woord. En er was ook gehoorzaamheid aan dat Woord. Ook waar het vervolging kostte (Afscheiding) en schade van geld ea goed.

Ook op het terrein der wetenschap heeft de Heere een verlossing gegeven — er kwam een Theologische school en een Universiteit, di© tegenover het Humanisme streden met het zwaard des Geestes en de resultaten der wetenschap zagen bij het licht van Gods Woord in plaats van bij het licht van het Humanisme. De Vrije Universiteit mocht ook buiten de theologie reeds veel doen en een banier opsteken tegen den geest der eeuw.

En midden in dezen strijd heeft de Heere ons ook gegeven Jeugdvereenigingen voor het opkomend geslacht voor het onderzoek van Gods Woord en voor de bestudeering van wat de strijders in den Naam des Heeren op ieder terrein hebben geschreven.

Het Eben-Haëzer — vanwege de vrijmaking der Gereformeerde kerk uit de macht van het Humanisme — dat Eben-Haëzer heeft een stempel gezet op dezen arbeid. Laten we zorgen dat ze dat stempel niet verliest. Zorgen dat onze jeugd niet vervalt in een poging tot vorming van zichzelve tot „edel mensch", tot , , volle gave persoonlijkheid", tot het ontwikkelen van haar „IK in 't centrum" — dat is puur ouderwetsch humanisme in nieuwe psychologische vormen. Laten we zorgen, dat de Jeugdvereenigingen niet vervallen tot een club om religieuze gevoelens te bespreken en mekaar daardoor te „stichten" in het godsdienstige en bevinding te bespreken... dat is humanistische vroomheid. Laten we zorgen, dat ze niet allerlei problemen opblazen tot „kruisen voor hun denken", zoodat zeUs de Schriftcritiek nog een vromen schijn krijgt (dit is het nieuwste!), want dat is niets dan humanistische zelfkruisiging, die niets te maken heeft met het kruis van onzen Heere Jezus.

Maar zoekt gij jonge menschen als kinderen van de kerk van uw jeugd al de verzoening van al uw kwaad doen en van uw zondigen aard maar steeds buiten uzelve in het alleenreinigend bloed van onzen Heere.

En houdt U tegenover alle ijdele philosophie en zware problemen aan de eenvoudig© waarheid van Gods Woord.

En houdt ü aan de leer die uit God is en wacht U voor de leer die uit den duivel is, voor den geest der eeuw, die ook in onze kerken altijd weer indringen wil, voor den geest van 't vrome humanisme, die het Evangelie bedekt, voor den geest die U niet op Christus, maar op uw innerlijk wijst en die U niet doet roemen in Christus, maar in. uwe bevinding des harten. Hetzij dan op een licht soort „bevinding" of op een zwaar. Dat is gelijk.

Bevindt gij in uw persoonlijk leven de genade des Heeren van Psalm 66, als de Beer© U verlost van den mensch der zonde, die U op het hoofd had gereden, van den geest van het humanisme, di© U als lid der Kerk (zie opschrift boven den psalm in de Statenvertaling) heeft doen zuchten en U beurtelings in 't water en in 't vuur had gebracht — heeft de Heer© U daarvan verlost en in de ruimte gesteld — en doet Hij U Eben-Haëzer zingen: elnu, zeg dan met David in Ps. 66:16: omt, hoort toe, o allen die God vreest, en ik zal vertellen, wat Hij aan mijne ziel gedaan heeft. Ik riep tot Hem met mijnen mond... en zeker: od heeft gehoord en heeft mij uitgered van den geest dezer eeuw, uit de macht van den verleider, die rondgaat en d© kinderen der 17e eeuwsche Gereformeerden ongeloovig maakte en liberaal en socialist en vrijzirunige ©n modem© ©n religieuze of die ze maakt tot ... Gereformeerden die den mensch verheerlijken en voor wie het Evangelie bedekt is en die leven naar het goeddunken van hun boos hart.

Broeders ©n zusters, waakt en bidt, opdat d©z© vijand niet weder de overhand over ons krijg©. Dat op het Eben-Haëzer onzer vaderen geen Gilboa zou volgen en de Gereformeerden her-en derwaarts zouden moeten vluchten voor den geest der eeuw en de helden te schande zouden worden en de Vrije Universiteit tot zwijgen gebracht.

Eben Haëz©r — tot hiertoe heeft ons de Hieer© geholpen.

Maar... de Filistijnen leven nóg.

En de vijand is thans bezig g©h©el nieuwe vestingen voor te bereiden in de Barthiaansch© „richting". Strijdt gij nu maar om Gods Woord te leeren. Want dat is het zwaard des Geestes — het eenige zwaard dat doodelijk is voor den geest der eeuw in de kerk. En staan wij dan in d© volle wapenrusting des geloofs, tegen d© overheden en de machten in de lucht, zooals Paulus die wapenrusting beschrijft in de volgende verzen van Ef. 6, waaronder hij bovenal noemt het schild des ge^ loofs met hetwelk gij alle vurige pijlen des boojm zult kunnen uitblusschen.

De vijand had aan onze vrome vaderen dat schild uit de handen geslagen, toen hij ze leerde naar binnen te onderzoeken en te beredeneeren of ze wel het ware geloof hadden in plaats van zich te laten oordeelen door d© Schrift en toen raakte hij ze met vurige pijlen en sloeg ze machteloos. Bidt gij maar veel om vermeerdering van het geloof — en roept den Heere geloovig aan, en onderzoekt Gods Woord ootmoedig, dan zult gij door Gods genade beveiligd worden voor de vurige pijlen van den Apolyon dezer eeuw — en hem — evenalsi Bunyan's christen slaan.

Vooral in dezen hangen tijd wil de Heere een gewillig volk hebben ten dag© Zjjner heirkracht.

Dat dan uw persoonlijk geloofsleven zich ook uite in trouwen kerkgang en naarstig onderzoek der Schriften en degelijken arbeid op uw vereeniging, dan zult ge eens zien hoe bitter alle humanisten tegen U worden om des beginsels wil en dan zult ge al spoedig het echte kruis, de smaadheid van Christus, mogen dragen.

En dat is een verblijdend teeken, dat ©r in onzen tijd nog een kerk mag zijn, die smaadheid lijdt om het Wooï'd (ik denk hier ook aan „Assen"). 't Zijn des Heeren goedertierenheden, dat wij omstreeks 1800 niet totaal vernield zijn. Eben-Haëzer.

Zij er ook in ons land het verblijdende teeken, dat er jongens en meisjes door den geest der eeuw worden gesmaad, omdat zij naarstig Gods Woord onderzoeken. De geest des tijds is bang van dat Woord in d© hand van jong© menschen.

Reeds de Apostel Johannes schreef aan de jongelingen: gij zijt sterk, ©n het Woord Gods blijft in

u, en gij hebt den booze overwonnen (1 Joh. 2:14).

En in de geschiedenis werkte de Heere zeer vaai door jonge menschen reformatie.„Samuel was jong toen hij den steen Eben-Haëzer oprichtte. Luther en Calvija waren jong toen de Heere hen deed wederkeeren en hen riep tot de reformatie.

A. JANSE.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen