De B.B.C.-studio en ons Redactie-bureau

„De Groene Amsterdammer" van 16 Sept. 1950 publiceerde onder het hoofd „faits divers" volgend feit:

„Het gesproken woord van de B.B.C, is voor meer dan de helft der Britse luisteraars een tè moeilijke zaak. Aldus luidde de uitspraak van de psycholoog prof. Philip Vernon, die samen met zijn vrouw Dorothy de vragenlijst opstelde voor een drie maanden lang durende enquête. Het was het eerste onderzoek naar de vraag, wat de luisteraars nu in feite van de radio leren.

Een groep van 64.000 radiohezitters, gekozen uit alle delen van de bevolking, werd regelmatig ondervraagd, en de antwoorden wezen o.m. uit, dat tot 56 % van de luisteraars „met een gemiddelde opleiding en intelligentie, " de hoofdzaken van een lezing niet doordringen. Zelfs zeer succesvolle (en eenvoudige) spre-

kers werden door een derde deel niet of bijzonder slecht begrepen! Met wetenschappelijke voordrachten is het helemaal treurig gesteld: een eminent natuurkundige, die zich grote moeite had getroost om zo eenvoudig mogelijk te zijn, kon door niet meer dan 10 % van zijn hoorders voldoende worden gevolgd.. De feitelijke inhoud van een speech, wees de enquête verder uit, is véél belangrijker dan de vormgeving. Klankbeelden e.d. streven dikwijls hun doel voorbij, omdat de luisteraars wèl het gedramatiseerde voorbeeld onthouden, maar niet het punt zelf, waarop de klankilVustratie betrekking heeft.

De programma-redacteuren van de B.B.C, zitten versuft door deze schokken terneer en zien niet goed, hoe zij hun programma's nog méér kunnen vereenvoudigen zonder de intelligentere luisteraars van zich te vervreemden. En ondertussen gaat het onderzoek nog voort."

Tot zoover „De Groene Amsterdammer".

Lezer, het heeft me aan 't denken gebracht. Ha, denkt U nu — want ik weet toch wel wat gijlieden denkt — nu heeft hij zich in de taal der-feiten de metten laten lezen. Ook hij „zit versuft door deze schokken terneer".

Zeker, zeker, zeker, beminde lezer (want tenslotte betaalt U de zaak; U met eenige guldens en anderen met wat labeur), zeker, zeker, ook aan óns redactiebureautje laat men zich in de taal der feiten de metten lezen.

Maar, beminde lezer, dat „versuft terneer zitten", neen — zoover is het hier nog niet. En, zulke schokken zullen dus op geen seismograaf worden waargenomen. Er was al lang op zoo iets als de B.B.C.-' enquête ontdekte, gerekend, ook zonder enquête. Want, onze redactie liet zich niet pas nu, doch al eenige jaren lang door de feiten de metten lezen. Niet door dit ééne schokkende feit, doch door de feiten, meervoud.

Wat dit ééne feit betreft: aan den Vloeddijk wist men niet veel van de studio der B.B.C, 't Eenige dat nog in de herinnering leeft, was een clandestiene foto van Koningin Wilhelmina voor de microfoon der B.B.C., en détails over Fabricius. En ondergeteekende herinnert zich, hoe Greijdanus eens in de barre tijden van 1940, herfst, tegen den tijd, dat een N.S.B.-trawant tegen donker af en toe zijn ooren kwam drukken tegen de ramen, om te hooren of er daarachter ook naar Londen geluisterd werd, verheugd en blij tegen zóó laat stilletjes — hij was altijd stil •— kwam luisteren naar de radio. Kadio Oranje via de B.B.C. Barre tijden. Koper inleveren (niet gedaan). Goud inleveren (niet kunnen doen). Parijs gevallen. En zoo veel benauwends meer.

Radio Oranje, aankondiging per B.B.C.: Snelle en reentvaardige bestraffing — straks — der N.S.B.-verraders na de Victorie.

„Tot ziens, tot ziens, mijnheer Van Dam, Tot ziens, — héél gauw — in Amsterdam."

En een razzia onder de volkeren.

Toen dan dien keer Greijdanus was komen binnensluipen om te luisteren naar de radio, toen werd er voor de Londensche microfoon gesproken over — een dichter. Over Marsman. En nadien is Greijdanus niet meer komen luisteren.

Aan den Vloeddijk werd toen gedacht: in de studio van de B.B.C, in Londen begrijpt men het volk niet, dat den troon der Oranje's, als 't er' op aankomt, schragen moet. Men begrijpt er niet alleen dat volk niet, doch ook zijn voorgangers niet. In die studio weet men niet wat de harten beweegt, kort na het vertrek van de Souvereine bij de gratie Gods. Men gaat in zulke barre tijden daar wat praten over „la grace de Monsieur Marsman". Niet zoozeer over hem qua strijder (dan hadden ze allemaal geluisterd), doch over hem qua litterator. De B.B.C.-spreker snapte ons volk niet. En, — „ons volk" snapte de B.B.C, over Marsman niet. En, Greijdanus, nu ja, die snapte wel ongeveer alles, ook wel dat woord over Marsman. Maar hij vond blijkbaar het Nieuwe Testament voor ons volk in nood èn zónder nood belangrijker. Hij is na dien Marsmanavond niet meer komen luistervinken.

Dat vond men aan den Vloeddijk „een feit", zelfs een „schokkend" feit.

Mag men nu „De Groene Amsterdammer" gelooven, dan heeft men in de B.B.C.-studio nog niet aUes van het volk begrepen.

En nu denkt u dat men in Vloeddijk 14 ook niets van het volk begrijpt? En dat daarom het blad af en toe zijn lezers nog al „zware" artikelen voorzet? En nu hoopt U dat het met Vloeddijk 14 anders zal worden? Alleen maar van die gesneden koek-artikeltjes?

Mis, beminde lezer. De taal der feiten (meervoud) is wat anders dan de boodschap van één feit.

Het andere feit is: dat alleen dat volk, dat zware stukken wil overmeesteren, geschiedenis maakt. Vergeeft onze Vloeddijk-14-studio, dat men daar respect voor U heeft. En dat men er liever de menschen vasthoudt, die geschiedenis maken, dan de andere lieden lokt, die maar liever alles aan de „upper ten" overlaten. Een Groningsch hoogleeraar, die „De Reformatie" onder de oogen kreeg zei eens: „wat moet dèt volk stérk zijn. Respect!"

Nu dan: Respect!

Als 't maar om de „z a a k" gaat.

En om het „z i e n". Dat is wat anders, dan „es kijken" en „effen neuzen".

En als 't maar ó m uw s t r ij d gaat. Niet óver uw aesthetische-savoureurs-mentaliteit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen