VU Magazine 1974 - pagina 146

Ik weet, ik ben een zondig mens en: Zelf in de zonden 't meest bedreven Zulke bekentenissen kunnen de tolerante houding verklaren van Villon tegenover z'n mede-mensen. De tweede reden zou kunnen zijn, dat Villon zich vooral wil bezighouden met de menselijke conditie, in het bijzonder met de toestand waarin de armen verkeren. Armen In de wereld van Villon komen twee duidelijk van elkaar gescheiden groepen mensen voor: de armen en de rijken. De rijken willen houden wat ze hebben en de status quo in stand houden, hetgeen hen in het algemeen hard, gierig en zonder medelijden doet zijn tegen de armen, die hen benijden en in beginsel geen andere aspiraties hebben, dan de plaats van de rijken in te nemen. Zolang de armen er niet in slagen de rollen om te keren, is hun lot geheel afhankelijk van de willekeur van de machtigen, die hun macht ten goede of ten kwade kunnen aanwenden. De arme heeft in zijn ellende geen andere mogelijkheid om zijn situatie te verbeteren dan met oneerlijke middelen:

'Uit nood vormt zich het roversgild en honger drijft de wolf uit 't woud.

rusting tot uitdrukking brengen, morele lessen:

Deze spreuk houdt stellig een excuus in, voor eventuele misdrijven, een excuus dat nog duidelijker naar voren komt in regels als:

Want Jezus Sirach deelt ons mee: strijd nooit tegen een machtig man Wanneer ge zwak zijt

en leer de waarheid van dit woord: elk die berooid is als een naald, gooit eerlijkheid snel overboord! Die woorden stellen het probleem aan de orde van de relatie tussen de situatie waarin een mens zich bevindt en zijn moreel gedrag; ze lopen vooruit op de opmerking van Brecht, die in Villon een geestelijke voorvader erkende: 'Erst kommt das Pressen und dann kommt die Moral'. De erflater van Le Testament zegt trouwens zelf: met dikke pens gaat het naar wens. .Het lot van de armen is onveranderlijk; het is hun niet gegeven, kennis te maken 'met 'n Alexander wijs en mild': Ach, voor wie arm en schamel zijn heeft nooit een berg zijn voet verzet.

Want slecht gewonnen . . . snel geronnen

Het zou onjuist zijn te veronderstellen dat Villon de ellende zou wijten aan de 'gevestigde orde', omdat die in zijn ogen slechts een onderdeel was van de menselijke conditie in het algemeen. Wanneer een arme rijk zou zijn geworden, zou hij zich niet anders gedragen dan een rijke nu doet, wanneer hij er niet in slaagt zich aan zijn ellendige situatie te onttrekken komt dat gedeeltelijk door het 'opgelegd regime' dat eens voor allen ongelijke 'rollen' heeft vastgelegd en voor een ander deel door zijn eigen aard (uiteraard onlosmakelijk verbonden met menselijke conditie in het algemeen) die hem tot stommiteiten brengt {'naar de taveernen en de meiden') en hem slaaf maakt van zijn instincten.

hoofddocent

'Broeders' Wanneer Villon zich allereerst 'solidair' voelt met de armen, omdat hij één hunner is, dan neemt dat nog niet weg, dat hij de gehele mensheid als zijn 'mensenbroeders beschouwt. Want elk mens, arm of rijk heeft te strijden met de menselijke conditie en alle benardheid en benauwenis die daarmee samenhangen. Uiteindelijk ziet ieder mens zijn leven door hetzelfde bedreigd: honger, dorst, kou, ziekte, lichamelijk en geestelijk verval, eenzaamheid, sociale achteruitgang, ouderdom, dood. Oude mensen, arm zowel als rijk, zijn lelijk, gebrekkig, belachelijk en men keert zich verachtend of onverschillig van hen af. Zo moet de voormalige 'schone helmenmakersvrouw' constateren:

De opleiding tot leraar biologie in het tweede- en derdegraadsgebied is begonnen in augustus 1973 nnet drie docenten en veertig studenten.

oude wijven wil men kwijt als geld dat uit de omloop gaat

Deze constatering leidt tot bittere overpeinzingen, die eerder ontgoochelde be-

Instituut voor lerarenopleiding Vrije Leergangen - Vrije Universiteit Amsterdam

Voor onze sectie biologie vragen wij zo spoedig mogelijk een

Van de hoofddocent wordt verwacht, dat hij in samenwerking met de Vrije Universiteit en met de docenten en studenten van het Instituut V.L.-V.U. zal medewerken aan de verdere ontwikkeling van de opleiding tot leraar biologie. Instemming met de grondslag en doelstelling van het Instituut V.L-V.U. is noodzakelijk. Salariëring volgens de schalen 148 of 150 van het BBRAInlichtingen bij de waarnemend hoofddocent: Drs. N. P. van den Hoven, tel. 020-23.80.71 (Instituut) of 020-19.76.01 (thuis). Sollicitatiebrieven met opgave van referenties te richten aan: Dr. O. Kooi, Marquette 8, Amsterdam-Buitenveldert.

40

dan

Ziekte slaat toe zonder onderscheid te maken; de ouders behoeven maar dronkaards te zijn, of de kinderen dragen de gevolgen hun hele leven met zich mee: Zo ook aan meester Jean Laurens wiens ogen rood en tran"g zijn omdat zijn ouders zich ongans gezopen hebben aan de wijn, De ongewisheid van de menselijke conditie wordt al meteen aan het begin van Le Lais samengevat in regels die sterk doen denken aan de formule 'niets is

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen