VU Magazine 1974 - pagina 399

Enkele gedachten over oorlog en geweld

'n Serie dagopeningen door prof. dr. Joh. Blok

Voordat prof. dr. Johan Blok zijn ochtendcolleges aan de Vrije Universiteit begint, houdt hij meestal een kort praatje over het een en ander. Hij acht het onvoldoende dat de studenten hem slechts leren kennen als docent en fysicus. Een wat intensiever.menselijk contact, zo zegt hij, vereist enig begrip van de achtergrond van de docent, van de levenshouding, waarin hij zijn werk doet. Soms bepaalt een krantebericht het onderwerp, zoals dat over de vrouw, die in Den Haag tien maanden dood in haar huis lag, voordat haar overlijden werd ontdekt, soms is de aanleiding een boek en ook leest prof Blok 'n bijbelgedeelte of een gedicht. Ook vele andere hoogleraren aan de VU hebben zo de gewoonte hun ochtendcolleges te laten voorafgaan door een op meer algemene bezinning gericht gebeuren. Januari 1973 sprak prof Blok voor eerstejaarsstudenten biologie een serie overwegingen uit over het thema oorlog en geweld. Directe aanleiding vormden de bombardementen op Hanoi. Op verzoek van de studenten werden de verhalen later gestencild. 'Ze hebhen zo een v/at formeler cachet gekregen dan eigenlijk de bedoeling is geweest, aldus prof Blok. 'Ze waren immers bedoeld als losse, soms wat impulsieve pogingen om het nadenken over het geweld te bevorderen en niet als een systematische bespreking van dit onderwerp.' VU-magazine is niettemin verheugd met de toestemming van prof Blok om deze 'overwegingen' te mogen afdrukken. De voor een zeventigtal studenten uitgesproken gedachten gaan over een problematiek, die iedereen raakt.

Prof. Blok werd in 1965 buitengewoon en in 1967 gewoon hoogleraar aan de VU, waar hij in 1957 promoveerde op een studie over 'Radio-actieve besmetting van de biosfeer in Nederland'. Van 1950-1967 was prof Blok als fysicus verbonden aan het Medisch-Biologisch Laboratorium van de Rijksverdedigingsorganisatie T.N.O. Z'n serie beschouwingen over oorlog en geweld leidde hij voor de studenten als volgt in: 'In alle rust en vrede bezig zijnde met de studie en wetenschap binnen de muren van deze universiteit, zouden we onszelf kunnen verbeelden, dat deze activiteit van sereen en neutraal geconcentreerd zijn op abstracte problemen zo ongeveer het belangrijkste is wat er te doen valt. Daarmee zouden we onszelf bedriegen. Anderen hebben immers deze mogelijkheid voor ons geschapen en zij hebben het recht te zijner tijd van ons een contraprestatie te vragen. Belangrijker nog: terwijl wij rustig ons werk doen, is er elders nood en ellende, waarvan in de toekomst de leniging mede van ons afhangt. Onze verantwoordelijkheid reikt verder dan de muren van deze universiteit, die in haar doelstelling spreekt van het dienen van God en Zijn wereld in onderwijs en onderzoek. Het is goed om elkaar daar iedere dag opnieuw aan te herinneren. Met de bombardementen op Hanoi nog vers in het geheugen ben ik op het idee gekomen om de dagopeningen alle te wijden aan verschillende aspecten van het thema 'geweld'. Daarbij zullen voorlezingen uit de bijbel een belangrijke rol spelen, want dit boek heeft mijn ideeën over gev/eld sterk beïnvloed. Het zal

ook overigens een tamelijk persoonlijke zaak worden. Ik ga geen colleges geven over geweld of proberen u door een sluitend betoog van iets te overtuigen. Ik pretendeer geen wetenschappelijke analyses te geven, doch wil alleen maar korte overwegingen en vragen naar voren brengen, die u zouden kunnen stimuleren om zelf verder over het onderwerp na te denken. Op de achtergrond van alle protest tegen geweld staat een droom van vrede. In het Hebreeuws van het oude testament is dat 'sjaloom', -tevens het woord dat men als groet gebruikte. Het is de naam ook van de grote koning Salomo, de vredekoning en daarmee naamdrager en symbool van de Messias. Van de vredekoning zegt psalm 72 (vertaling Huub Oosterhuis en Michel van der Plas):

Hij zal de redder zijn van de arme, een vriend voor hem die niemand heeft. Voor kleine mensen is hij bereikbaar, de rechtelozen geeft hij hoop. Hun bloed is kostbaar in zijn ogen, hij koopt hen vrij uit het slavenhuis. Zij zullen leven, een gouden tijd, hem dag aan dag gelukkig prijzen en bidden dat het zo blijven mag: een vloed van koren, golvende velden, bomen vol vruchten, hoog op de bergen een stad rijst op uit een zee van groen. Zijn naam is tot in eeuwigheid, zolang de zon staat aan de hemel. Zijn naam gaat rond over de aarde, een woord van vrede, van mens tot mens.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen