VU Magazine 1974 - pagina 21

van de Gereformeerde beginselen. Met deze pretentie neemt zij een vrij unieke positie in. Het is niet alleen voor ons eigen volk en land, dat zij een boodschap heeft. Ook onder andere volken moet diezelfde boodschap gehoord worden. Overal waar mensen zijn, die geleerd hebben te luisteren naar het Woord Gods, behoort medewerking gezocht te worden om de grootse taak van Gereformeerde wetenschapsbeoefening uit te voeren.' In het eerste artikel worden besproken de vragen 'Why does the Free University address the v/orld? and what has it to say to the world?' En nadat verwezen is naar het internationale karakter van het calvinisme en de wil om de wereld te laten zien dat de reformatorische beginselen van belang zijn voor wetenschappelijk werk, wordt gesteld 'And so the Free University, humbly confessing its shortcoming in earlier days, has seized the opportunity to make up for the arrears, and braces itself to sound the trumpet of Reformed scholarship all over the world', een zinnetje dat menige VU-hoogleraar thans meer 'tot blozenstoe verlegen' maakt, dan de naam 'Universiteit' dit Kuyper deed voor de onderwijsinrichting die hij in 1880 startte.

Commissie in dat jaar 1950 heeft ook de eerste vergadering plaats van de commissie 'Internationaal Contact' van de Civitasraad van de Vrije Universiteit. Taak van de commissie zal zijn 'voor zover mogelijk de werkzaamheden op internationaal gebied coördineren en stimuleren'. Kenmerkend wellicht voor de na-dagen van het gereformeerde emancipatietijdperk is dat over de aard van het werk wordt gezegd: 'Primair moet hierbij zijn de propaganda voor de Vrije Universiteit. ' De beheersende idee is dat de VU uniek is en dat zij iets tot de wereld heeft te zeggen. Maar het zijn slechts geografische grenzen die worden overschreden. Ook in zijn internationale contacten blijft de VU op 'het gereformeerde erf'. En daarop bevinden zich in het buitenland weinig wetenschappers. In 1950 wordt in het VU-blad dit probleem gesignaleerd bij het onderwerp 'uitwisseling van hoogleraren'. Tof dusver is daarvan aan onze Universiteit nog weinig bemerkbaar geworden. Bij de uitvoering van deze maatregel stuiten wij al spoedig op een moeilijkheid. Deze moeilijk-

heid hangt samen met het bijzondere karakter van onze Universiteit, dat op het onderhavige terrein toch niet uitgeschakeld kan en mag worden. Dit brengt immers mede, dat alle onderwijs aan haar gegeven moet worden in gebondenheid aan de Gereformeerde beginselen. Niet ieder wetenschappelijk man, hoe bekwaam en vermaard ook, kan daarom tot het doceren aan onze Universiteit worden toegelaten.' Met enige voldoening wordt dan ook gemeld dat in Schotland een hoogleraar kerkgeschiedenis is 'de Gereformeerde beginselen toegedaan', zodat een gastdocentschap mogelijk is. 'Een dergelijk internationaal contact wordt door onze Universiteit op hogen prijs gesteld. Het draagt bij tot verruiming van den blik en tot verrijking van den geest.' Maar het besef zal in de jaren erna doorbreken, dat een gereformeerde isolementspositie op wetenschappelijk terrein op den duur niet kan worden gehandhaafd. De enige Universiteit in de wereld, waarvan men gastdocenten zou kunnen betrekken zonder hen eerst op het punt van de gereformeerde beginselen aan de tand te voelen, zou Potchefstroom kunnen zijn, die in dat jaar (1950) wettelijke erkenning in Zuid-Afrika verwerft (na een moeilijk debat in De Volksraad over de Gewetensclausule, die garanderen moet dat slechts calvinisten als docent kunnen worden benoemd). Gering tot afwezig is ook het besef dat een toegedaan zijn van de gereformeerde beginselen volstrekt geen verwant antwoord garandeert op fundamentele vraagstukken. Maar dat blijkt nog niet in 1950, wanneer de latere voorzitter van het in Zuid-Afrika verboden Defence and Aid Fund, prof. dr. Gesina H. J. van der Molen de VU-vereniging toespreekt over 'De taak van de VU voor de internationale samenleving'. 'Heeft de Calvinistische wetenschapsbeoefening deze wereld, die ten einde raad is, iets te zeggen? Zo ja, welke is onze boodschap en hoe brengen wij die? Het Calvinisme heeft van meetaf aan een internationaal karakter gedragen. Op 5 juni 1559 werd de Universiteit van Geneve geopend. Zij had al spoedig 300 leerlingen, meest buitenlanders. De triomf van het Calvinisme in de 16e en 17e eeuw is voor een niet gering deel aan de Geneefse Universiteit te danken. Later heeft het Calvinisme zich in verschillende landen in nationale zin ontplooid, al bleef er wel internationaal contact. Na de stichting der VU werden vanuit ons land de internationale banden weer nauwer aangehaald. Kuyper en Bavinck hielden hun bekende

prof. dr. G. A. J. v. d. Molen

jkvwmdtvmM-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen