Van de kennisse Gods - pagina 36

DE ONBEGRIJPELIJKHEID GODS.

34

Men

spreekt gemeenlijk van een wetenschappelijk en een

godsdienstig juistheid,

Rationalisme,

daar

zij

een onderscheiding, welker

uitgaat van een ongeoorloofde tegenstelling

tusschen wetenschap en Godgeleerdheid, wij betwisten.

men

Doch

bedoelt door godsdienstig Rationalisme die richting aan

welke op het gebied der Godgeleerdheid de menschelijke rede stelt in plaats van, of boven de goddelijke duiden,

te

openbaring;

en door wetenschappelijk Rationalisme die welke op 't terrein der wetenschap positie neemt tegenover het Empirisme, dat zich leiden laat door zinnerichting,

waarneming,

lijke

aanprijst als

en

ondervinding

kenbron en maatstaf van

alle

het attribuut der onfeilbaarheid.

ervaring

menschelijk weten,

het proefondervindelijk bewijs

en

of

verheerlijkt

met

Met de bekende voorbeelden

gebroken het schip, dat, landwaarts zeilend, de kust lijn vertoont; schijnbaar nader komen ziet, e. a., toont het Rationalisme aan, hoe licht de zinnelijke waarneming op een dwaalspoor

van den

voert,

stok, welke, in het water gestoken, een

waar

inzicht der

alleen

waarheid

het

denkend verstand

leidt, zoodat niet het

het denken bron en toetssteen moet

tot recht

waarnemen, maar

zijn.

In de tweede plaats voert het Rationalisme het pleit voor

een

rationeel,

verstandelijk

het Dogmatisme

onderzoek en houdt tegenover

staande, dat het beneden de waardigheid

van den mensch, die een denkend wezen is, zonder navraag anderer onbewezen stellingen te aanvaarden en tot zijn uitgangspunt te kiezen, of, met de onzelfstandigheid van marionetten, blindelings te zweren bij de woorden van een groot meester; dat hij daarentegen zich verplicht moet achten, zijn critisch oordeel aan te wenden, om waarheid

is

en leugen zelfstandig met juistheid te schiften. Dit protest, zoowel tegen de leer van het blind vertrouwen, als

tegen

het overschatten

van het zoo vaak misleidend

ervaringsbewijs, kan onzerzijds tot op zekere hoogte toege-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen