Herhaaldelijk wierd er ook

Herhaaldelijk wierd er ook onzerzijds op gewezen, hoe onze Gereformeerde kerken schier in elk opzicht door den Staat slechter bejegend worden dan de Roomsch-Katholieke kerk.

De Roomschen genieten absolute vrijheid. iemand legt hun een stroospier in den weg. En het geld ontvangen ze nog op en koop toe.

Wij daarentegen zijn op allé wijs belemerd en gebonden. De natuurlijke organiscbe ontwikkeling van het leven onzer erken is sinds 1816 vervalscht en gestuit; n thans werpt de S aatsmacht zich opnieuw p, om eensdeels alle kerken, die weer in e oude Gereformeerde gestalte optreden, 's pariah's achteruit te zetten en te verrukken, en anderdeels om in het Synodale enootschap zijn hand te steken, ten einde die massale Genootschapskerk nogmaals te misbruiken als instrument ter ontkerstening van ons volk.

1) Voor tijd tit fUatSf uk ie êiinktniiiging hkrtchnr

Ook de hoogleeraar Spruyt toont voor deze ongelijke bejegening een oog te hebben. Hij zegt toch in De Hervorming:

Ik acht het daarenboven wenschelijk de algemeene beteekenis van het vraagstuk niet uit het oog te verliezen. De door u gehoopte organieke wet, die een bevredigende boedelscheiding tusschen de verischillende richtingen in de Hervormde Kerk zou moeten geven, zal gansch anders moeten luiden, naarmate men het algemeene vraagstuk verschilleiid beoordeelt Bepaaldelijk moet daarbij het bestaan en de machtsontwikkeling der Katholieke kerk vooral niet vergeten worden. Want de vraag voor de liberale partij is, of zij de scheiding van Kerk en Staat ook tegenover de andere kerkgenootschappen in dier voege zal tot stand brengen als die thans tegenover de Katholieke kerk bestaat, dan wel erkennen dat zulk eene scheiding hoogst gevaarlijk is en zoo spoedig mogelijk plaats moet maken voor eene andere verhouding.

Men ziet, ook Dr. Spruyt erkent hier volmondig dat de Roomsch-Katholieke kerk ten onzent metterdaad van betere conditie is dan onze eigene kerken.

In stee echter van nu den eisch te stellen, dat ook aati Onze'kerken een gelijke mate van vrijheid geschonken worde, ontziet deze hoogleeraar zich niet driestweg den eisch te stellen, dat men onze kerken eer nog sicviger in den .Siaatsband knevelen moet.

Bijkbaar spijt het hem, dat men tegenover de Roomsch-Katholieke kerk in 1853 zoo toegeeflijk is geweest, en juist dit dringt hem, om ons nog te beter aan den banu te leggen.

Zoo keert de stroom van denkbeelden almeer om.

Al wat er nog Nederland.sch en echt nationaal in onze verhoudingen was, moet almeer plaats maken voor de invoering ten onzent van Duitsche denkbeelden. Zoo wil Dr. Spruyt nu zelfs een Roomsch-Katholieke faculteit aan onze hoogescholen brengen.

Hij zegt er van:

Nu werd hierboven door mij toegestemd dat scheiding van Kerk en Staat — in den zin van ontstentenis der eenheid van beide — inderdaad een liberaal beginsel is. Maar die scheiding bestaat, daarnaar behoeven wij niet te streven. Is er verandering in de verhouding van Kerk en Staat noödig, dan kan die — met behoud van het liberaal beginsel — öf plaats vinden in de richting van grooier eenheid öf van grooter losmaking van banden. Gij acht het laatste wenschelijk, ik het eerste. Ik bejammer het bijv. dat bij de nieuwe wet op net Hooger Onderwijs niet eene faculteit van Katholieke godgeleerdheid naast eene faculteit van Protestantsche geplaatst is ; ik betreur het dat Regeering en vertegenwoordiging er niet sedert jaren naar gestreefd hebben het aantal predikanten en geestelijken, die een landstraktement ontvangen, te doen toenemen.

Fraaie denkbcq^df-n ! Alsof de Roomsch-Katholieke kerk niet hartelijk voor de ecre van zulk een faculteit zou hebben bedankt.

Zelfs zouden er geen inannen onder hen zijn te vinden geweest, die zich voor de bezetting van zulke catheders hadden g e-leend.

Maar daar vraagt een man als Dr. Spruyt niet naar; zoo hij slechts Duitsche, en in Duitschlan.i reeds versletene denkbeelden kan nabootsen.

Wat hij thans beoogt, is op kleine schaal een Nederlandsche Culturkampf.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen