GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Oordeel van een Philoloog.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Oordeel van een Philoloog.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Veel komt het niet meer voor, dat een Philoloog zich met Godgeleerde vraagstukken bezighoudt, en minder nog dat een Philoloog tegenover Theologen optreedt, om tegen hen de Schrift, die zij aanrandden, te verdedigen.

Dr. Friedr. Blass, hoogleeraar te Halle, trok daardoor te meer de opmerkzaamheid tot zich, toen hij kort geleden het opnam voor de echtheid van de Handelingen der Apostelen, vooral door de algemeene verklaring, die hij in zijn strijdschrift ten beste gaf.

Hij beleed namelijk schuld in zooverre de Philologen begonnen waren met langen tijd deze zelfde soort afbrekende critiek op de classieke studiën toe te passen. Zij waren het, die de kunst»des Zerschneidens" uitvonden.

Toen zijn de Theologen door hen aangestoken \ geworden, die precies dezelfde kunst op de Heilige Schrift zijn gaan toepassen.

Maar nadat nu de Philologen reeds lang tot de erkentenis zijn gekomen, dat ze de realiteit der historie, d. i. de werkelijkheid van hetgeen de geschiedenis ons verhaalt, tegen alle recht en rede hadden prijsgegeven, en de uitgravingen van Troje onder Schliemann en Dorpfeld maar al te duidelijk de waarheid van wat de Ilias bezingt voor oogen stellen gaan de theologen nog altoos met hun gevaarijk bedrijf voort.

Wel hebben de opgravingen in Egypte, Ninivé, Babyion enz., duchtige critiek op hun critiek uitgeoefend, maar.... ze hollen maar door, de Modernen voorop, en de Ethischen achter hen.

Iets waarbij ze dan, ter misleiding van de jongeren, nog de booze gewoonte hebben, om telkens luide te verklaren, dat dit en dat nu tamelijk wel als zeker resultaat van de wetenschap vaststaat. Wie dan zoo vrij is, niet met hen te loopen, heeft dan alvast het brandmerk beet van onwetenschappelijk te zijn; iets wat voor opkomende jonge mannen zoo ongeveer hetzelfde beduidt als een achterling, een idioot, een domper, een sul der sullen.

Ten opzichte van de Handelingen komt Prof. Blass daarom met al de autoriteit van zijn philologischcn naam op, om duidelijk te maken, hoe al het bezwaar tegen de redactie van dit boek geopperd, zich volkomen oplost, zoo men zich wel in die tijden terugdenkt.

We mogen hierop te eer wijzen, omdat Dr. Rovers er zelf in het Bijblad van de Hervorming opmerkzaam op maakt, met een eerlijkheid die te waardecren valt.

Hij schrijft er van:

Uiterst gering is de ingenomenheid van dezen philoloog met de meeste theologen van onzen tijd, die volgens hem de kunst xdes Zerschneidens" van de philologen overgenomen hebben. Maar gelukkig kan Blass getuigen, dat deze kunst veel minder dan vroeger beoefend wordt door philologen sda wir ja auszer anderen Gründen sehr wohl erkannt haben, dasz die meisten Schwierigkeiten nicht durch die Dinge, wie sie liegen, sondern dutch unsere Unwissenheit entstehen." Ook verwacht Blass, dat voor philologen de tijd zal komen, wanneer zij, door de onsterfelijke verdiensten van een Schliemann, een Dorpfeld e. a. beter onderricht, zullen gelooven, dat Troje door een Grieksch leger verwoest is en Helena tot den oorlog aanleiding heeft gegeven. Maar ongelukkig gaan volgens dezen geleerden philoloog de theologen nog steeds voort met de berichten in de Evangeliën en de Handelingen als valsch te beschouwen en op hun nevelachtige ontdekkingen te vertrouwen! iDenn was kann aus Nebel und Rauch entstehen als wieder Nebel und Rauch? "

Op het geding zelf over de redactie van de Handelingen kunnen we hier niet ingaan. Ter illustratie zij er slechts zooveel van gezegd, dat er hier en daar opmerkingen in het handschrift te Canterbury van de Handelingen voorkomen, die van de gewone lezing afwijken, en zoodoende den tekst onzeker maken.

Prof. Blass oordeelt nu, dat dit verschijnsel zich uitnemend wel verklaren laat, zoo men onderstelt, dat Lucas eerst in klad, toen in het net schreef, en bij het schrijven in het net hier en daar ter verduidelijking nog iets inlaschte, of ter bekorting iets wegliet.

Dr. Rovers zegt er van:

Een enkel woord over Blass'hypothese, waartegen zij, die met de classieke Grieksche literatuur vertrouwd zijn, volgens hem geen bezwaar zullen hebben: » Wir haben die Schrift in einer doppelten Fassung, einer ursprünglichen und einer verbesserten: acht sind beide gleichermaszen, aber in den Text gehort natürhch die letzere."

Onder de schriften van het N. T. kan alleen bij de lucanische het vroeger aanwezig zijn eener dubbele »Fassung" aangenomen worden. Waarom? Omdat zij aan den aanzienlijken Theophilus opgedragen zijn. Aan hem zond Lukas zijn beide geschriften in het net, op goed papier. Kladen netschrift zouden identisch kunnen zijn, als Lukas een rijk man geweest was, die er een slaaf als schrijver op nahield. Maar omdat Lukas een arm man was, wellicht sine servo et arca.^ diende hij zelf de taak van het overschrijven op zich te nemen en dit gaat niet zonder veranderingen en verkortingen.

Dr. Rovers is het hiermede nu wel niet eens, en acht dat uit niets Lucas' armoede blijkt, omdat hij arts was en in den dienst der Zending ging.

Maar waaruit blijkt, dat Lukas een arm man was? In paulinische brieven heet hij s de geliefde arts", een medearbeider van Paulus, die met den apostel te Rome vertoefde. Ook in de latere traditie vernemen wij niets omtrent zijn armoede.

Alsof een man als Dr. Scheurer, een kundig arts en in den dienst der Zending, niet evenzoo, bij gemis van een klerk of secretaris, zelf moet schrijven al wat hij verzendt ?

Armoede en armoede zijn twee, dat weet toch Dr, Rovers ook wel.

Ook onze meeste predikanten zijn wel niet arm in den zin van armlastig, maar arm met dien verstande, dat ze geen klerkenhulp kunnen betalen en zelf pennen moeten, zijn ze, op enkele hooge uitzonderingen na, zeer zeker.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 november 1896

De Heraut | 4 Pagina's

Oordeel van een Philoloog.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 november 1896

De Heraut | 4 Pagina's