Theosophie.

Onze heeren Theosophen zijn niet tevreden met het signalement, dat de Heraut een vorig maal van hen gaf.

Ziehier wat een üd der Theosophische vereeniging uit Amsterdam ons ter verdediging schrijft:

Theosofie en Boeddhisme.

Mijnheer de Redakteur.

Vergun mij naar aanleiding van het artikel getiteld „De invloed van het Boeddhisme" in uw blad van 39 November, het volgende op te merken.

In dat artikel wordt een oude en schromelijke misvatting omtrent de Theosofie herhaald, die uwen lezers een valsche voorstelling geeft.

De Theosofie is geen „verkapt Boeddhisme", zooals U meldt. Wanneer wij, aanhangers der Theosofie, wèl het Boeddhisme aanhingen, zouden we niet aarzelen zulks gaarne te erkennen. Aan moed voor onze overtuiging, of openhartigheid ten aanzien onzer bedoelingen, heeft het ons tot nog toe nog al niet erg ontbroken 1

Wanneer men ook maar eenigszins nauw keurig bekend is met het doen der hedendaagsche Theosofen, zal men weten dal Mevrouw Besant, de voornaamste werkster in de Theosofische rangen, in Indië bijna uitsluitend voor het Hinduïsme arbeidt, de tegenpool van het Boeddhisme.

Kolonel Olcott, de Voorzitter der Theosofische Vereeniging, die persoonlijk een Boeddhist is en op Ceylon veel voor dien godsdienst heeft, gedaan, heeft echter ook veel werk gemaakt van het Parzisme en dezen godsdienst krachtig gesteund.

De heer G. R. S. Mead, die een der meest gezaghebbende Theosofische schrijvers in Engeland is, houdt zich uitsluitend bezig met de studie van het Christendom, in het bijzonder de oud-christelijke Theosofie, de Gnosis.

Voorts is een der eerste grondstellingen der Theosofie: een volmaakte wederzijdsche verdraagzaamheid ; vandaar dat Theosofen wel eens meenen dat zuivering van den godsdienst eerder diende te komen dan uitbreiding.

Wat ieder Theosoof individueel ten opzichte van de propaganda voor een bepaalden godsdienst onderneemt, mag der Theosofie niet toegerekend worden.

Mag ik er ten slotte op wijzen, dat Amsterdam niet één, maar vier afzonderlijke „huizen voor de Theosofie" rijk is; verder dat eveneens Rotterdam, Den Haag, Den Helder en Semarang zulke eigen „huizen" bezitten, en eindelijk (in verband met uw gansche artikel), datMatthëus V:9, II, 12, 22, en 25 ook in het oog van theosofen nog niet hun bindende kracht hebben verloren — zelfs voor christenen.

Uw Dw. Dr.

Lid Theosofische Vereeniging

Wij zijn voor deze nadere inlichting dankbaar, in zooverre zij dienst doet om het beeld nog vollediger te maken.

Intusschen kan het feit niet ontkend worden, dat de beide stichters der Theosophische Vereeniging, de overste Henry Olcott en mevrouw Helene Blavatsky, tot de felste bestrijders van het Christendom in Indië hebben behoord en voor het Boeddisnie propaganda hebben gemaakt.

A. P. Sinnet, die de groote verdediger der Theosophie in Indië werd, gaf aan zijn werk den titel: Esoterische leer of geheim Boeddisme.

Dat de Theosopische Vereeniging bij haar geboorte vijandig tegenover het Christendom optrad en zeer bepaald bedoelde het Chiistendom door een verkapt Boeddisme te vervangen, is dus geen schromelijke misvatting, maar de naakte waarheid.

Intusschen is het volkomen juist, dat de heeren en dames Theosophen later met het Boeddisme alleen niet meer tevreden waren en ook in de andere mystieke Oosterschc religies, zooals Parzisme, Hindoeïsme enz. zijn gaan grasduinen.

Of de Theosopische Vereeniging daarbij nu steeds openhartig en oprecht meedeelt, wat deze religies leeren, wagen wij te betwijfelen. Mevrouw Annie Besant, die in Indië voor het Hindoeïsme arbeidt, zal toch kwalijk in een gezelschap van fatsoenlijke heeren en dames durven vertellen, onder welken vorm dit Hindoeïsme zijn goden voorstelt en vereert. Of zou de heer Van Manen zelf het gewone symbool van Siwa in zijn huiskamer te pronk durven stellen?

Wanneer de heer Van Manen eindelijk wijst op de voorliefde van enkele theosophen voor de gnostiek, de zoogenaamde „Christelijke Theosophie", dan is ook hem toch niet onbekend, dat deze gnostiek voor een niet gering deel te danken is juist aan den invloed der Oostersche religies en deze gnosis dus feitelijk hetzelfde wilde wat de Theosophie thans beproeft: in een Christelijk kleed een heidensche wereldbeschouwing binnen dragen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen