De nieuwe koers.

III.

Breekt onze kerkelijke verdeeldheid ook op politiek terrein onzen invloed en is daarom oplossing van het kerkelijk vraagstuk een conditio sine qua non voor een gezonde ontwikkeling van ons politiek leven, niet minder bedenkelijk is in de tweede plaats de toenemende verwildering van de bevolking onzer groote steden.

Wie de kaart van het land ziet, gekleurd naar de afvaardiging voor de Tweede Kamer, merkt direct dat de kracht van het liberalisme en het socialisme schuilt in de groote steden, terwijl de plattelandsbevolking in haar groote meerderheid nog aan de christelijke beginselen trouw blijft. Wat we in Amsterdam en den Haag bezaten ging bij de jongste stembus verloren, terwijl de hoop op winst in Rotterdam, Utrecht en Leiden werd teleurgesteld. De bevolking onzer groote steden blijkt steeds meer van de chriselijke beginselen afkeerig te worden.

De schuld daarvan ligt voor een groot deel bij de sociaal-democratie. Al scheen het een oogenblik, alsof de sociaal-democratie door ht^ar misds^dig o^set in i^o^ he^ ver» rouwen verbeurd en terrein verloren had, ze heeft sinds die schade glorierijk ingehaald. Het aantal zetels, waarover ze in de Tweede Kamer beschikt, klom wel niet, maar haar stemmenaantal in het land ging niet onbeduidend vooruit, en wat alles zegt, zij houdt den sleutel der positie in handen. Haar houding besliste in verreweg de meeste districten over den uitslag, en in haar handen berust de beschikking over het leven van het Ministerie. Als Troelstra morgen den dag zijn steun aan het Kabinet opzegt, schiet er voor het Ministerie weinig anders over dan een politiek harikari.

Dat de sociaal-democraten, na eerst ge­ a fnuikt te zijn, plotseling deze overheerschende positie veroverden, is zeker grooten­ h deels de schuld van het liberalisme, dat tuk op de verovering van het Regeeringskasteel, zelfs een bondgenootschap met de socialisten niet beneden zijn waardigheid oordeelde. Maar wie alleen in de politieke constellatie van het oogenblik de verklaring van dit verschijnsel zoekt, gaat toch feil. De oorzaak ligt veel dieper. Evenals in Duitschland, Frankrijk en elders ziet men ook ten onzent, hoe de sociaal-democratie voortdurend veld wint onder de bevolking der groote steden, vooral onder de lagere klassen. En de schuld daarvan is, dat de lagere bevolking onkerkelijk opgevoed, zonder eenig hooger ideaal, onbekend met het Christendom, maar al te licht een prooi wordt van volksmenners en socialistische agitatoren. Voorzoover de invloed van de Christelijke Kerk in deze arbeiderskringen reikt, blijkt het geloof een dam tegen den wassenden stroom der sociaal-democratie. Patrimonium heeft aan al het gefluit van den vogelaar met heldenmoed weerstand geboden. Maar die invloed is zeer beperkt en klein. De werkplaatsen en fabrieken zijn stelselmatige leerscholen van het socialisme. De kinderen van het volk, opgevoed op een godsdienstlooze staatsschool, bezitten geen weerstandsvermogen tegen de machtige verleiding, die van de sociaal-democratie uitgaat. Met vlugschriften en tractaten, door gesprekken en meetings wordt het giftig zaad in hun hart gestrooid, dat straks maar al te welig opschiet. Men behoeft onze arbeiders slechts te spreken, om te hooren, hoe machtig deze socialistische propaganda is.

Nu is het zeker waar, dat de christelijke partijen daartegenover niet stil zitten. Onze werkliedenbonden en jongelingsvereenigingen zijn een uitnemende kracht gebleken. Maar die kracht richt zich veel meer om te behouden wat reeds christelijk is, dan om te veroveren en te winnen, wat buiten onzen kring staat. En zelfs dan is deze arbeid nog o, zoo beperkt in omvang. In een massale volkskerk als de Hervormde Kerk te Amsterdam, die nominaal meer dan drie maal honderd-duizend leden telt, wordt voor deze leden der Kerk zoo bitter weinig gedaan. We wijten dit niet in de eerste plaats aan de ambtsdragers; hun getal is voor dien arbeid veel te gering. Maar feit is, dat van geregeld huisbezoek, van een vermanen en bestraffen der afdwalenden, van een zorgen, dat alle gedoopte kinderen een christelijke opvoeding krijgen, geen sprake is. De groote massa, die toch ge doopt is, leeft en sterft zonder ooit met de Kerk van Christus nader in aanraking te zijn geweest.

Nu mag het in theorie heel schoon zijn, te zeggen, dat men niet van een „christe iijk volksdeel" spreken mag, want dat heel de natie christelijk is krachtens haar historie en doop, maar deze schoone theorie neemt het kwaad, waar we op wezen, niet weg Integendeel. Aan het waarachtige christendom staat niets meer in den weg dan het nominale christendom. Terwijl de afval doorgaat, terwijl duizenden de Kerk den rug toekeeren, terwijl de kanker van het ongeloof voortvreet, baat geen betoog, dat al deze ongeloovigen, verachters van Gods Woord en de Kerk, toch krachtens hun doop aanspraak hebben op den naam van christenen Wat noodjg is, is dat de Kerk opwaakt uit haar lethargie; dat ze met haar wereld overwinnend geloof weer tegen den afval optrekt; dat ze met alle middelen, die God haar schonk, den geest van materialisme, ongodsdienstigheid, genotzucht en wereldsgezindheid bestrijdt.

Dat dit kan, toont ons tot onze diepe beschaming het Leger des Heils. Want hoevele bezwaren men ook tegen het Leger des Heils, zijn grondbeginselen, zijn methode van werken, zijn oppervlakkig Evangelie inbrenge, het Leger des Heils dringt toch door in de onderste volkslagen, bestrijdt de zonde in kroeg en bordeel, wacht niet af tot de afgedwaalde vanzelf weerkeert, maar zoekt hem op, predikt hem Gods Woord, wordt verteerd door den hartstocht om zielen te behouden.

Zoo heeft ook de Christelijke Kerk in haar eerste optreden haar taak en roeping verstaan. Ze was niet een rustende, maar een strijdende Kerk. Niet alleen behouden wat ze had, maar veroveren was haar doel Haar dienaren drongen dóór in paleizen en krotten, predikten het Evangelie aan hove lingen en slaven, vormden een zuurdeesem, dat alle maten meels te doorzuren zocht.

Ook onze Gereformeerde kerken hebben aan dat beeld zich te" spiegelen. Wanneer telkens de klacht ingebracht wordt, dat zij, door met de volkskerk te breken, de groote massa aan het verderf hebben prijsgegeven, dan moeten onze daden toonen, dat deze aanklacht laster is. Het gevaar van separatisme in slechten zin, d. w. z. van een kerk te worden, die zich opsluit in eigen kring en geen stad op een berg, geen licht op een kandelaar is, dreigt ons altijd. Onze tegenstanders dringen ons in dien hoek; eigen gemakzucht en traagheid doen de handen verslappen. Maar juist daarom moet de roepstem uitgaan ook tot onze kerken, dat ze weer te keeren hebben tot de eerste liefde en de eerste werken hebben te doen. Waar de vijand aanrukt als een stroom^ •MÉii aar moet Gods volk de banier des Geestes pheffen, in welks schaduw alleen genezing e vinden is.

We danken daarom God, dat de jongste ynode een einde maakte aan de leergeschilen, die onze beste krachten in broedertwist erteerden. We betreuren het, dat thans eer een deel der pers in de schrapping ener zinsnede uit de Belijdenis, die naar ieders overtuiging niet conform den Woorde Gods is, aanleiding vindt om veel stof op te jagen. Er is beter en heiliger arbeid voor onze kerken te verrichten. Arbeid om staande te houden wat dreigt af te vallen; arbeid om te heroveren wat voor Christus' Kerk verloren ging; arbeid om tegenover het valsche Evangelie van het Socialisme het ware Evangelie van het Koninkrijk Gods te stellen. Daartoe roept en dringt der tijden nood.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen