De Gereformeerde Kerken in Nederland. en de Zending-in Oost-Indië.

De Utrechtsche Universiteit leverde onlangs een uitnemende dissertatie, waarop wij gaarne de aandacht vestigen van de Zendingsvrienden in onze Kerken.

Dr. C. W. Th. Baron van Boetzelaer van Dubbeldam promoveerde aan deze Hoogeschool tot Doctor in de Theologie op een proefschrift over: de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Zending in Oost-Indiê in de dagen der Oost-Indische Compagnie.

Wie dit proefschrift doorleest zal metterdaad bewondering hebben voor de noeste vlijt, waarmede deze jonge doctor uit tal van archieven de bouwstoffen verzamelde. Hier was metterdaad een grootendeels nog onontgonnen arbeidsveld, en welk langdurig en nauwkeurig onderzoek het gekost heeft om uit de verschillende archieven de bronnen bijeen te zoeken, kan alleen de historicus waardeeren.

Dr. van Boetzelaer van Dubbeldam heeft door dezen arbeid een grooten dienst bewezen aan de historie en niet minder aan onze Gereformeerde Kerken. Want heel de Zendingsarbeid der Gereformeerde Kerken wordt hier zoo getrouw in beeld gebracht, dat dit werk ook voor de toekomst een standaardwerk blijven zal,

In hoofdstuk I behandelt de schrijver eerst de Wordingsgeschiedenis der Zending, waarbij de meeste aandacht aan Amsterdam geschonken wordt, maar voorts ook Middelburg, Hoorn en Enkhuizen, Delft en Rotterdam besproken worden.

Hoofdstuk II handelt over de pogingen om den Zendingsarbeid te centraliseeren; hoofdstuk III over de Deputati ad res Indicas, hun werkzaamheid, hun verhouding tot de Zending en de Zendingskwesties, door hen behandeld zooals de Kerkenorde voor Indië, bijbelvertalingen, seminaria etc; terwijl het laatste hoofdstuk den strijd bespreekt, die in onze Kerken gestreden is over de scheiding der Sacramenten.

Tal van gewichtige documenten werden als Bijlage bij dit werk afgedrukt, waardoor de waarde van deze dissertatie niet weinig verhoogd is geworden.

Toch is het niet alleen uit historisch oogpunt, dat wij deze studie hoog waardeeren. Niet minder geschiedt dit, omdat Dr. van Boetzelaer van Dubbeldam in menig opzicht principieel zeer dicht bij ons staat. Dit blijkt niet alleen uit menige bladzijde van zijn proefschrift, maar ook uit de daarbij gevoegde stellingen. Stelling I—III luidt:

Scheiding van Kerk en Zending is nadcelig voor beide.

Het vraagstuk van de verhouding der Ned. Herv. Kerk tot de Zending hangt ten nauwste samen met dat van de verhouding, zoowel van deze Kerk tot de Indische, als van deze laatste tot de Zending.

In de Zending moet de scheiding der Sacramenten zooveel mogelijk vermeden worden.

En de slotstellingen zijn van niet minder belang:

Ia de godsdiensten der zoogenaamde natuurvolken valt geen vooruitgang maar achteruitgang waar te nemen.

De waarneming, dat in bijna alle godsdiensten sporen van eenen monothéistischen grondslag zijn te vinden, pleit sterk voor de meening, dat de ooispronkelijke vorm van den godsdienst monotheïstisch was.

Daar de Christian isatie van een volk zeer nauw met zijne civilisatie samenhangt, zal de Zending goed doen haren vollen aandacht te schenken aan alles wat een volk, zedelijk of maatschappelijk, verheffen kan.

Het is wenschelijk, dat bij eene reorganisatie van het Theologisch Hooger Onderwijs, aan eene onzer Universiteiten eene gelegenheid tot speciale Theologische opleiding voor de Indische Kerk en voor de Zending gegeven worde.

Vooral het laatste punt schijnt ons voor de ontwikkeling der Zending van hoog belang. Volkomen terecht wijst de schrijver er op, dat de opleiding der Zendings-O z dienaren geheel eigenaardige eischen stelt, die thans niet tot hun recht komen:

Er zijn zeker in het verhandelde verscheidene punten die, naar het ons voorkomt, ook nog in onze dagen van belang zijn. Wij noemen hiervan slechts even: de van den aanvang telkens terugkeerende bewijzen voor de behoefte om in Indië andere eischen voor de toelating tot den dienst des Woords en der Sacramenten te stellen dan in Nederland; de ervariug dat de studie der Theologie voor hen, die in de Zending willen uitgaan, zooveel aanvulling behoeft, dat eene gelegenheid tot speciale voorbereiding daartoe, in verband met de Theologische Faculteit i) aan eene onzer Universiteiten, op de wijze van het Seminarie van Walaeus, nog altijd zeer gewenscht zou zijn.

Moge deze rijke historische studie ook onze Zending ten goede komen. De historie is de beste leerschool voor het leven. Ze toont èn het goede in den arbeid onzer vaderen èn de schaduwzijde, die hun werk aankleefde.

Ten slotte spreken we er onze blijdschap over uit, dat een jonge man van zoo hooge positie als Baron van Boetzelaer van Dubbelman, zich-zelf aan den dienst der Zending wijden wil en in Indië hoopt op te treden om de belangen der Zending bij de Overheid te bepleiten.

Zeker zal de regeling van deze positie niet gemakkelijk zijn en kan een dergelijk representatief, optreden licht leiden tot een suprematie over den Zendingsarbeid, dié niet gewenscht is. Maar ook al zouden we voor ome Kerken het meegaan met zulk een in te stellen consulaat niet zonder bedenking achten, toch waardeeren we de bereidwilligheid van Baron van Boetzelaer, om zijn positie en invloed ten gunste der Zending te gebruiken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen