Voor Kinderen.

AAN VRAGERS.

Geruimen tijd geleden, zoo schrijft K. te R. las ik een spreuk: „'t Is kwaad alle kromhouten te rechten." Wat kan dat beduiden, dewijl het toch niet kwaad is het kromme of verkeerde weer recht te maken, te herstellen.

Zeker niet, doch vriend K. mag zelf wel oppassen geen kromhouten te maken. Immers hoogstwaarschijnlijk is de ware lezing van de spreuk geweest: „'t Is kwaad alle kromhouten rechten" en dit kleine verschil verandert de zaak geheel.

„Kwaad" beteekent hier gelijk vroeger vaak: „moeilijk, " zooals wanneer men zegt; „effen, kwaad treffen, "

„Rechten" is , , recht maken, " hersteilen, ook een oud woord.

Zoo leest men in een versje omtrent Amsterdam:

In 't jaer MDCX Sagh men hier veel wonders geschien, Den stadstooren reghten. End' veel hcysen sleghten.

D. l. de verzakte toren die scheef stond, werd weer recht gezet en wel in enkele dagen,

„’t Is kwaad rechten" wil dus niet zeggen, het is slecht, maar het is moeilijk bet recht te maken. Zet men er bet woordje/•< ; in, dan hechten we aan den zin een heel andere beteekenis.

Kromhouten zijn de door vuur krom getrokken balken, die bij den bouw van schepen te pas komen. Die' balken weer recht te maken, zou hoogst moeilijk zijn. Zoo ook is het dikwijls zeer moeilijk, wat verkeerd is, weer in orde te brengen. Salomo zegt ook: het kromme kan niet recht gemaakt worden.

Wat bedoelde de Samaritaansche vrouw, toen zij zeide: „Onze vaders hebben op dezen berg aangebeden." Deden de Samaritanen dat toen niet meer?

Zoo als we weten, waren de Samaritanen een gemengd volk. Het stamde uit de Joden die achtergebleven waren, toen koning Silmanassar Israel naar Assyrië voerde, en uit de heidenen die hij in het land bracht. We lezen in 2 Ko ningen 17 : 22, 23 en 24:

„Alzoo wandelden de kinderen Israels in sUe zonden van Jerobearr, die hij gedaan had; zij weken daarvan niet af;

Totdat de Heere Israel van zijn aaBgezichte wegdeed, gelijk als Hij gesproken had door den dienst van alle zijne knechten, de profeten. AUoo werd Israel weggevoerd uit zijn land naar Assyrië tot op dezen dag.

De koning ru van Assyrië bracht volk van Babel en van Cuta, en van Avva, en van Ha math, en Sepharvaim, en deed ze wonen in de steden van Samaria, in de plaats der kinderen Israels; en zij namen Samaria erfelijk in en woonden in zijne steden."

In vijacd chap geraakt met de Joden uit Juda, toen deze uit de ballingschap van Babel terug keerden, bouwden de Samaritanen voor zich een eigen tempel op den berg Gerizim, die midden in bun land lag (vroeger het gebied der stammen Ephraim en half Manasse) bij de stad Sichem. lo dezen tempel, op den berg, is een paar eeuwen dienst gedaan.

Toen ecter kwam de tijd, dat de Joden zich vrij vochten van de Syriërs, die hen on de drukten. Die bevrijdirg gesch edde onde" de leiding der zoogenaamde Makkabeeën. Een deier werd ten slotte koning over het Joodsche land, en dwong de gehate Samaritanen tot onder werping. Hun tempel op Gerizim verwoestte hij; die is nooit weer opgebouwd. Wèi werden later, toen de Romeinen kwamen, de Samaritanen weder vrij van het Joodsch gezag.

’t Is dus duidelijk wat de vrouw bedoelde, en ook hoe de Heere Je? , us haar een waarheid predikte, waaraan ze ztker nooit had gedacht.

Voor een onaer lezeressen, M. J. is het vol gende vers van Huyghens onbegrijpelijk. Misschien wei voor meer:

’k Hebb' Hofwijck uytgedruckt; is 't t' uwent niet te druck:

Verdrtickt mij in uw Pers, en helpt ons in den Druck;

My ip den druck van eer of oneer, van berispen.

Of prijsen, naer het volck of spreken wil of lispen,

U in den meerder druck van kostelick papier.

Als ketter vleesch te sien verdoemen tot het Vier;

Van dasend tegen een de nadruck sal ons beurt zijn.

Ik heb 't u ingedruckt: denckt als het sal gebeurt zijn.

Die Dichter heeft zijn pligt uytdruckelick vervult:

Mijn onderdrucken is de dochter van mijn schuld.

Dit vers richtte de dichter tot den drukker van zijn werk Ho f wijk. Woordspelingen zijn bij den dichter Huyghens lang niet vreemd; vooral niet met „druk" en „drukken" die zoo veel beteekenissen hebben. Wat hij zeggen wil is zoo weer te geven:

Ik heb Hofivijk beschreven, geschetst als het is. Als gij het nu niet te druk hebt, druk mijn boek dan, al moet gij ons beiden er verdriet mee bezorgen. Want nu kom ik voor de pijn lijke vraag te staan, of de menschen mijn boek met genoegen zullen ontvangen en lezen en gij loopt gevaar uw werk te zien verbranden (als scheurpapier gebruiken) gelijk men in Roomsche landen met „kettersche" boeken doet. De kans is heel groot, dat we van ons ondernemen naberouw zullen hebben. Dit heb ik u vooruit gezegd: Detk er aan als het zoo ver komt, de dichter heeft met nauwgeaetheid zijn plicht gedaan. Lijd ik nu schade, 't is mijn eigen schuld.

Dit ongeveer bedoelt Huyghens. Zooveel woordspelingen echter maken een vers onduidelijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen