Toen de Gereformeerde

Amsterdam, if Maart 1911.

Toen de Gereformeerde Kerken van Polen in Januari 1556 te Secymin vergaderden, kwamen ze voor een moeilijk geval te staan. De zaak der Reformatie werd Itr Polen krachtig gesteund door tal van aanzienlijke edellieden, die van harte de zaak van 't Protestantisme omhelsd hadden. Dezeedellieden konden niet alleen door hun machtige positie de Gereformeerde Kerken iseschermen, maar ze hebben ook niet weinig er toe bijgedragen om de Reformatie een gelukkigen voortgang te doen hebben op de uitgestrekte landgoederen door hen bezeten. De baad tusschen de Gereformeerde Kerken en deze edelen was dan ook zeer nauw. De Synode vergaderde In het paleis van een dezer edellieden; de leden der Synode werden met gulle gastvrijheid door andere edelen geherbergd, en een groot aantal der edelen was zelfs op de Synode aanwezig, om aan de beraadslagingen deel te nemen.

Nu zagen deze protestantsche edelen volkomen terecht in, dat het grondbeginsel d h jg van de Reformatie, de terugkeer tot het d Woord Gods, niet alleen voor de leer en w eeredienst der Kerk gold, maar ook moest d doorwerken op politiek en juridisch terrein. g Waar ze op hun landgoederen een bijna souvereine macht uitoefenden over hunne onderhoorigen en met name de handhaving der justitie hun taak was, was deze vraag voor hen zelfs van uitnemend practisch belang. Ds dusver gevolgde jurisprudentie, waarop de Roomsche Kerk geen geringen invloed had uitgeoefend, vertrouwden ze niet, én ze voelden dat het Woord Gods ook hier nieuwe banen had te wijzen.

De moeilijkheid school echter hierin, dat ze zelf geen theologen waren, met de studie van de Schrift niet voldoende op de hoogte, en dat ze daarom op eigen oordeel niet dorsten afgaan. De aanwezigheid der Synode scheen hun een weikomen uitweg te bieden. De daar vergaderde predikanten waren in het Woord Gods thuis, en wat lag dus meer voor de hand, dan dat deze predikanten als geestelijke adviseurs optraden, om de toepassing van het Woord Gods hun te geven. Vandaar dat ze voor de Synode kwamen met allerlei politieke en juridische zaken, o. a. of de Overheid geroepen was een moordenaar steeds met den dood te straffen, en nu aan de Synode verzochten, over deze vraagstukken haar oordeel te zeggsn.

Hoeveel verleiding hierin voor de leden der Synode moge gelegen hebben, toch weigerde de Synode in zeer beleefden vorm, maar daarom niet minder beslist, aan dit verzoek te voldoen. Het besluit der Synode over deze zaak luidde aldus: „Verschillende politieke zaken en adviezen over het straffen van moordenaren werden op de Synode in het midden der predikanten aangeboden om daarover hun oordeel te vernemen. Maar de predikanten hebben met groote eenparigheid aan de edelen, die zoo gastvrij hen ontvangen hadden, verzocht, dat zij de Dienaren des Woords, die reeds zulk een ontzaggelijken arbeid hadden te verrichten in 't bezorgen van de zaken, die op 't geloof betrekking hadden, vrij zouden laten van deze politieke quaesties; de edelen zelf behoordei^ over deze zaken onderwijzing te zoeken in het Woord Gods en de wetten des lands, en naar het voorschrift van God de zondaren te straffen (Ministri uno consensu petierunt a suis hospitibus nobilibus, ut liberos faciant ab istis negotüs politicis ministros, qui ingentes labores habent in curandis negotüs fidei, verum ipsi nobiles discant legem Dei et patrias leges et juxta praescriptum Dei puniant peccantes).

Men ziet, hoe streng deze oude Gereformeerde Synode scheiding maakte tusschen kerkelijke en politieke zaken. Ze weigerde selfs, waar de Overheid zelve dit vroeg, haar oordeel over politieke zaken en het strafrecht uit te spreken. En ze handhaafde het volkomen juiste beginsel, dat de Overheid niet aan den leiband der predikanten, maar zelfstandig uit het Woord Gods haar roeping en plicht had af te leiden. Daarom wilde de Synode zelfs over de vraag, hoe moordenaars behoorden gestraft te worden, liefst geen oordeel uitspreken.

L'gt in dit wijze antwoord, dat deze Gereformeerde Synode gaf, geen les ook voor onze dagen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen