Ook de Kerkelijke Courant

Ook de Kerkelijke Courant •viXi 12 Januari «preekt over het arrest van den Hoogen R^ad en geeft zelfs een vrij uitvoerig overzicht van den inhoud van dit arrest, dat we daarom hier aan onze lezers meêdeelen:

Een belangrijk arrest is het, dat door den Hoogen Raad der Nederlanden genomen werd in cake het betalen van den hoofdelijken omslag, geheven door de Nederl. Herv. gemeente in Den Haag, een airest dat '.ongetwijfeld groote gevolgen na zich zal sleepen en niet onwaarschijnlijk straks in veel plaatsen, waar men keikelijk hoofdelijken omslag heeft, groote onaar genaamheden, wellicht financieele moeilijkheden veroorzaken zal.

De zaak betreft den heer Boele van Hensbroek te 's Gravenhage, die door de kerkvoogdij d. t. p. gedagvaard was om den hoofdelijken orablag over 1905 —1908 te betalen. De kantonrechter had de kerk niet ontranklijk verklaard in die vordering, maar in hooger beroep ver klaarde de rechtbank de vordering wel oot ratkelijk en wees haar toe, doch de Hooge Raad vernietigde dit vonnis en bevestigde het door den kantonrechter gevelde.

De Hooge Ri, ad ging in de eerste plaats de feiten na: Boele's vader heeft Mjn zoon doen docpen in de kerk, zelf heeft hij belijdenis des geloofs afgelegd, waarna hij als lidmaat aangenomen is; bij betwistte dat hij ondanks doop en aan oemiog behoort tot de gemeente, daar deze f'^iien hem niet hebben kunnen binden: de doop niet, omdat deze is geschied buiten zijn «il eu de aanneming niet, omdat hij toen als minde)juige de bekwaamheid miste om zich te vetbiniien.

In cassatie gaat de rechtsstrijd over de vraag of de doop het kind tot lid der gemeente heeft gemaakt, zóódat het gevolg daarvan is, dat hij meerderjarig geworden thans verplicht zou zijn een kerkelijken omslag te voldoen.

De Hooge Raad was van oordeel, dat de rechtbank terecht oordeelt, dat die vraag naar burgerlijk recht moet beslist worden en niet naar kerkelijke reglementen, want die regiementen vallen onder de opperheerschappij der algsmeene wet, voor welke de bijzondere rechtsregeling van hetketkgenootschap heeft te wijken, tensij de algemeene wet zelve vrijheid tot afwijking verleent, wat niet geval is. Wel is in cassatie onaantastbaar de beslissing dei rechtbank, dat de vader met den doop bedoelde ïijn zoon in te lijven in het Nederl. Herv. keikelijk verband, doch de uitspraak van de rechtbank omtrent des vaders bevoegdheid hierioe, in de eerste plaats ontleend aan zijn plicht tot opvoeding van het kind is onjuist. Wel merkt ook de Hooge Raad des vaders handelmg aan als een daad ter vervulling van den in art. 353, 2 de lid B. W. hem opgelegde plicht, maar waar deze uitoefening van macht tot inlijving eindigde in leder geval met de opvoeding, dat is met het wegvallen van het vaderlijk gezag door de meerdeijirig wording. Met het oog hieiop ondeizocht de Hooge Raad nadei welke beteekenis de inlijving had.

Onze kerkgenootschappen zijn vereenigingen van personen, die weliswaar zijn burgerrechtelijke „Zedelijke lichamen" naar art. 1690 B. W., kunnende hebben en zooals in casu hebbende reglementen overeenkomstig art. 1697 B, W., maar de veieeuiging dier persooeA berust tevens en vooral op den onstoffelijken grondslag der gemeenschap van geloofsovertuiging. Daardoor iijn de tot een kerkgenootschap vereenigde personen, zoolang zij er toe beheoren, onderling verbonden door een tweeledigen voor geea splhslng vatbaien band, een van godsdienstigen of ideëlen aaid en tegelijkeitijd een band van weieldlijken of mateiieelenaaid, beantwoordende aan burgerrechtelijke kenmerken. Dit komt sterk uit bij dit kerkgenootschap door de artt. 2 en 3 van zijn Alg. Reglement, o. a. bepalend dat tot elke bijzondere gemeente o. a. behooren zij die voorloopig alleen door den doop in hare ge meenschap zijn ingelijfd en dat deze allen nu tot de kerk blijven behooren, zoolang zij niet door wooid of daad ten duidelijkste toonen zich van baar af te scaeiden of door haai van hunne betrekking tot de kerk zijn veivallen verklaard. Die doop is een kerkelijke handeling, onsplitsbaar bestemd om hem lid van het zedelijk lichaam te maken; hetzelfde tweeledig karakter blijkt bij de aanneming tot lidmaat.

Dit alles brengt mede, dat wanneer een vader de vaderlijke macht uitoefent, door zijn kind in de Nederl. Herv. kerk te doen doopen, ij dit in geen enkel optkht doet krachten* en recht van vettegeawoordigifg vm bet kind, mdat dit vaderlijk veitegenwoordfgingsiecht itsluitend betrtft de vermogecsbelangen vaa et kind; iiij verricht die daad dan alleen rachtens lijn recht om zijn kind op te voeden.

Uit hel eindigen van het opvoedingsrecht et de meerdeijtrigbeid volgt, dat al bracht e opvoeding de inlijvirg van het kind in de erk bevoegdelijk tot stand, de daardoor onttane ia de eerste plaats op geïoofsgtmeenschap erichte bacd na het 21ste jtat noch deze erking vermocht te behouden, ncch de daaraan nafscheidelijk verbonden bufgerlijke werking ngevolge de atlt. 1690 eo 1697 B.W., nu niet s gebleken dat hij, meerdïij trig geworden, door atere handelingen dien bind in stand hield.

Daargelaten de ei •/iel rechtelijke gevolgen, welke de inlijving van Boele in de kerk gehad eeft tijdens jijn minderjirigheid, in elk geval namen die gevolgen van'zelf een einde met het einde der opvoedingstoacht van zijn vader en geen kerkelijke iutetting als het slgem. regl.der Nederl. Httv. Kerk was bij machte daataan een langeiè'n duur te verscbsffer, zulks ook niet in desen vorm, dat, zooals ait. 3 van het reglement wil, een daad van Biele noodig zou wjn, cm dat voortduien te doen ophouden.

Op groid vaa dit ctn tn ander werd de heer Boele V. Hecsbroek vsijgesproken d. w. z. de Hooge Rïad oordeelde dat bij den keikelijk hoofdelijken omslag niet meet betalen. Wat de gevolgtn deïtr btshssing ven de» Hcogen Raad (Uilen ïijD is ru nog tiet te scggen, maar dat ie ernstig zullen zijn, is haast zoo goed als zeker.

Men ziet, dat ook de Kerkelijke Courant de beteekenis van dit arrest van groot belang acht voor de Hervormde Kerk, maar dan alleen in dien ^in, dat de Hervortsde Kerk er door ia finaricieele moeilijkheden isl raken.

Het laatste is oagetwijfe'd juist.

Want waar een zeer groot gedeelte van Je leden der Hervormde Kerk belijdenis Ijedaan heeft vóór hun meerderjarigheid, volgt uit dit arrest, dat al deze leden^ met belastingplichtig zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen